BAKI, 11 fevral — Sputnik. Hələ illərdən 2012-ci il idi. Azərbaycan Dövlət Mədəniyyət və İncəsənət Universitetinin “Kino və Dram Teatrı Aktyorluğu” ixtisasında oxuyurdum. Elə həmin il anladım ki, bu universitetin bu cür fəaliyyəti çox böyük yanlışdır, el-oba bir yana, bəşərdən də, elə mədəniyyətin və incəsənətin özündən də ayıbdır.
Əlim çatan, ünüm yetən bütün media qurumlarında yazdım ki, Azərbaycan Dövlət Mədəniyyət və İncəsənət Universiteti adı ilə fəaliyyət göstərən bir təhsil müəssisəsi var, amma təkcə bufeti “Tipik Yasamal Kafesi” məzmunu ilə yaxşı işləyir. Digər məsələlərin – teatrın, kinonun, aktyorluğun, rejissorluğun və başqa sənət sahələrinin bu universitetə aidiyyəti yoxdur.
2012-ci ildən bu günədək 8 il vaxt keçib. Mən bu 8 il ərzində də dəfələrlə yazmışam, demişəm ki, Mədəniyyət və İncəsənət Universitetində rüşvət var, diplom xatirinə orada təhsil alan istedadsız adamlarla ölkə mədəniyyətinin gələcəyini istedadlı sənətkarlardan məhrum edir, orada oxuyan istedadlı adamlara da düzgün təhsil vermir və nəticədə istedadlı, amma yarımçıq aktyorlar, aktrisalar, rejissorlar yetişir. Mən orada təhsil aldığım müddətdə bu problemləri orada çalışan müəllimlərə də demişəm. Onlar isə həmişə dediklərimi zarafata salıb və gülərək keçiblər.
Azərbaycan teatrlarında ixtisaslı aktyor problemi: Onları kim və necə hazırlasın
Ard-arda bu mövzuda bir sıra məqalələrim dərc olunub. Bu məqalələrdə İncəsənət Universitetdəki çatışmazlıqlardan yazmışam, Timurçin Əfəndiyevin uzunmüddətli rektorluğundan başlayan və bu günəcən davam edən bu məşəqqətli yolun dərin bir uçuruma apardığına diqqət çəkmişəm. Tədris edilməsi vacib olan yeni nəzəriyyələr, teatr janrları, aktyorluq metodları haqqında təkliflər irəli sürmüşəm. “İşləyə bilmirsinizsə, universitetin fəaliyyətini dayandırın ki, heç olmazsa, zərər vurmasın” demişəm.
Nəhayət, o günlərdə gördüm ki, İncəsənət Universitetinin “Teatrşünaslıq” və “Kinoşünaslıq” ixtisasları ləğv edilib. Deməli, artıq səhvlərini başa düşürlər, amma birbaşa etiraf etməyə və dərhal həll etməyə cəsarətləri və gücləri çatmır. Ona görə belə variantlara əl atırlar. Lakin yenə də səhv edirlər...
Hamı çox yaxşı anlayıb ki, Mədəniyyət və İncəsənət Universitetinin “Teatrşünaslıq” və “Kinoşünaslıq” ixtisasları son 30 ildə bir teatr nəzəriyyəçisi, ifaçılıq metodu yaradıcısı, peşəkar tənqidçi yetirməyib və deməli, bu ixtisaslar heç kəsə lazım deyil. Bunu düzəltmək, həll etmək üçün cəhd də göstərmədən bağlayıblar. Yenə dərd yarıdır, heç olmazsa ziyan verməz, faydasından çoxdandır ki, əl üzmüşük onsuz da.
Görünür, hələ anlamayıblar ki, onlar son otuz ildə böyük səhnəyə çıxarılası bir aktyor, aktrisa, rejissor da yetişdirməyiblər. Orada təhsil alan beş-üç nəfər öz gücüylə, öz əməyi ilə, zəhməti ilə, fərdi şəkildə öyrəndikləri və bacarıqları ilə müəyyən uğurlar qazana bilir deyə, bunu hamıya göstərib “bizim yetirməmizdir” deyirlər. Ancaq bununla, sadəcə, tamaşaçını aldada bilərlər. Bu sənəti bilən və sevən adamların hamısı bilir ki, İncəsənət Universitetinin hal-hazırda sənətə heç bir faydası yoxdur.
Azərbaycan tamaşaçısını kinoteatra qaytaran kim olub – milli kinomuz müzakirə edildi
Bir də dərd odur ki, İncəsənət Universitetini bitirməyən, amma teatrı orada oxuyanların və hətta dərs deyənlərin də hamısından çox bilən, istedadlı və səriştəli adamları ölkə teatrlarında işə götürmürlər ki, diplomu yoxdur. Eyni səbəblə kinoya da çəkmirlər. Amma Neft Akademiyasından, Memarlıq İnşaatdan, Pedaqojidən diplomu olan, yaxud da heç bir yerdən diplomu olmayan istedadsız, biliksiz şəxslərə çəkiliş meydançaları hər zaman açıqdır.
Ən yaxın zamanda bu universitetin tamamilə ləğv edilməsi, yeni bir akademiyanın yaradılması, bu akademiyanın yeni ixtisaslarla, yeni tədris metodları ilə və zəngin tədris vəsaitləri ilə təmin olunması həyata keçirilməlidir. Xalq anlamır, amma onun mədəniyyəti əldən gedir!
