BAKI, 10 fevral — Sputnik. Həftənin ən mühüm hadisələrindən olan "Afrin əməliyyatı" bölgənin taleyini dəyişmək gücündədir. Belə ki, Türkiyə Silahlı Qüvvələri "Zeytun budağı" əməliyyatı çərçivəsində Suriyanın Afrin bölgəsində PYD/YPG terror şəbəkəsinə aid hədəflərə qarşı növbəti hava hücumlarına başlayıb. Hazırda Türkiyənin döyüş təyyarələri Afrində PYD/YPG terror birləşməsinin hədəflərini havadan vurur. Hava əməliyyatı nəticəsində TSQ və Azad Suriya Ordusunun (ASO) nəzarətində olan Burseya dağının cənub-qərbindəki Bafilun dağı da daxil olmaqla, azı 6 hədəfin vurulduğu bildirilir.
Hərbi mənbələr hava hərəkatının fevralın 9-u gecə yarısı başladığını və indiyədək davam etdiyini açıqlayıb. TSQ Baş Qərargahından verilən açıqlamaya görə, "Zeytun budağı" əməliyyatının başlanmasından keçən 21 gün ərzində Türkiyənin Hərbi Hava Qüvvələri tərəfindən PKK, KCK, PYD/YPG və İŞİD terror təşkilatlarına aid sığınacaq, kazarma, silah-sursat deposu və silah anbarı kimi istifadə edilən 36 hədəf məhv edilib.
Hərəkatda iştirak edən təyyarələr sağ-salamat məxsus olduqları bazalara dönüb. Bölgədən verilən məlumata görə, 10 fevral 2018-ci il tarixində 79 terrorçu məhv edilib. Beləliklə, əməliyyat başlayandan indiyə qədər məhv edilən terrorçuların sayı 1.141 nəfərə çatıb.
Hərbi hava qüvvələri və quru qoşunlarının birgə həyata keçirdiyi əməliyyat uğurla davam etməkdədir. Xatırladaq ki, Türkiyə Silahlı Qüvvələri 20 yanvar 2018-ci il tarixində axşam saatlarında Suriyanın şimal-qərbində yerləşən Afrin bölgəsində "Zeytun budağı" adlı əməliyyata başlayıb.
Əməliyyatın məqsədi Türkiyənin Suriya sərhədlərində və bölgədə təhlükəsizliyi təmin etmək, PKK, KCK, PYD/YPG və İŞİD terror qruplaşmalarına mənsub terrorçuları zərərsizləşdirməkdir. Əməliyyatı Türkiyə Silahlı Qüvvələrinin Baş qərargah rəisi Hulusi Akar idarə edir.
Onu da qeyd edək ki, hazırda Türkiyə ordusunun əməliyyat keçirdiyi ərazi ilə ABŞ hərbçiləri və PYD/YPG silahlılarının keşik çəkdiyi bölgə arasında cəmi 1.5 km məsafə var.
Tehran Ankaranı hərbi əməliyyatları dayandırmağa çağırıb. İran Bəşər Əsədi müdafiə edir. Tehran və rəsmi Dəməşq Ankaranın Suriya siyasətinə qarşı "PYD kartı"ndan istifadə edirlər. Tehran həmçinin ABŞ-ın bu prosesə öncə İŞİD, indi də Nusra Cəbhəsi ilə qatılmasından narahatdır. Tehran iki ölkə arasında təhlükəsizliyin və terrorizmlə əlaqəli mexanizmin təsiri altında inkişaf etdiyini bilir. Şərtlər dəyişdirildikdə, İran hələ açılmayan kartları açacaq. Tehran üçün Əsədin varlığı mühüm amildir. İran qəti şəkildə Əsədin getməsini istəmir, çünki Suriyada yeni sistem onun bölgəyə dair strategiyasının əleyhinədir, həmçinin, uzun illər ərzində bölgədə qurduğu stratejiyə təhlükə yarada bilər. Hərçənd, ASO-nun mövqeyinin güclənməsi bu planı pozur. Türkiyənin Afrin əməliyyatı ilə Suriya masasında güclənməsi məhz bu təhlükəni gündəmə gətirdi. Onu da nəzərə alaq ki, İran ABŞ-ın dəstəklədiyi kürd qruplarının Suriyanın şimal hissəsində müstəqil bir dövlət yaratmasını istəmir. Lakin İran hesab edir ki, Suriyanın bölünməsi bölgədə "domino effekti" yarada və bu effekt onun da ərazi bütövlüyünə təhlükə ola bilər. Digər tərəfdən, ortada regional maraqların toqquşması və Suriya masasında kimin əlindəki kartın daha güclü olması amili də mövcuddur. İran Türkiyənin bölgədə Hələbi mühasirəyə ala biləcəyindən narahatdır. Çünki Ankara buna nail olarsa, Əsəd rejimi üzərində, dolayısı ilə İranın Suriyadakı təsirləri üzərində üstünlük əldə edə bilər. Bu məsələdə Türkiyənin önə çıxması İranın maraqlarına uyğun deyil. Vaşinqton isə manevr edir. Həm Afrin əməliyyatını dəstəkləyir, həm də kürdlərə dəstəyini davam etdirir. Ancaq bu durumun nə qədər davam edəcəyi bəlli deyil. ABŞ kürdləri fakt qarşısında qalaraq Afrindən vaz keçməyə razı sala və bununla da müəyyən müddətə Türkiyənin də maraqlarını təmin edə bilər. Vaşinqton kürdlərin mövqelərinin əsas Raqqa bölgəsində qorunub saxlanmasına nail olmaq istəyir. Münaqişə isə dərinləşir və hələ çox qan töküləcəyini ehtimal edir.
Türkiyə ordusunun irəlilədiyi bir zamanda Suriya ordusu da cənubdan İdlibi təmizləməyə davam edir. Ehtimal ki, Ankaranın İdlibin içərilərinə əsgər göndərməsi də gözlənilən vəziyyətlə əlaqədar olub. Çünki Suriya ordusunun İdlibi ələ keçirməsi Türkiyənin Suriya üzərindəki təsirini azaldacaq. Üstəlik, İdlib hökumətin əlinə keçərsə, buradakı müxalif qruplaşmalar ya təslim olmağa, ya da Türkiyə ərazilərinə keçməyə məcbur olacaqlar. Suriya ordusunun yenidən Türkiyə-Suriya sərhədlərinə qayıtması bu mənada Ankara üçün indiki şərtlərdə əlverişsizdir.
Türkiyə 1952-ci il sentyabrın 8-dən NATO-nun üzvüdür. Deməli, Türkiyə həm də bu siyasi-hərbi blokun ərazisidir. Onda belə çıxır ki, ABŞ terrorçuları NATO-nun ərazisində terror törətmək üçün silahlandırır, onlara himayədarlıq edir. Əslində, beynəlxalq hüquqa əsasən, dövlət dövlətlə əməkdaşlıq edir, münasibətini tənzimləyir. Dünyada heç bir terrorçu təşkilatın təhlükəsizlik orqanı istənilən ən kiçik dövlətin belə bir qurumundan faydalı işləyə bilməz. Türkiyədə fəaliyyət göstərən PKK silahlıları isə zaman-zaman kəşfiyyat məlumatlarına sahib olublar. Buna da şübhə yoxdur ki, onları belə informasiyalarla Türkiyəyə qarşı olan, onun parçalanmasını arzulayan və bu istiqamətdə çalışan dövlətlər təmin edib. ABŞ, Almaniya, Britaniya, Fransa və başqaları Türkiyənin addımının qanuni olduğunu bildirsələr də, rəsmi Ankaradan əməliyyatların nə vaxt başa çatacağı ilə bağlı açıqlama istəyiblər. Türkiyə rəsmiləri qonşularının ərazi bütövlüyünə hörmət etdiklərini dəfələrlə bəyan ediblər. Bunu İraq və Suriyanın ərazi bütövlüyü məsələsində də, faktiki olaraq, göstərməkdədirlər. O zaman belə ehtimal etmək olar ki, Türkiyənin terrorçu olaraq tanıdığı qruplaşmaların fəaliyyəti dayandıqdan sonra bu əməliyyatlar da başa çatacaq. Başqa sözlə, həmin terrorçulara silah-sursat yardımı kəsildikdən, verilən hərbi avadanlıqlar yığıldıqdan, hər cür siyasi dəstəklər dayandırıldıqdan sonra bu antiterror əməliyyatının başa çatacağını gözləmək olar. Rusiya xarici işlər naziri Sergey Lavrov ABŞ-ı Suriyanı bölüşdürməyi planlaşdırdığını söyləyib. O, "Amerikalılar ölkənin bölünməsini istəyir. Suriyanın feili olaraq bölünməsi üçün planları var, bunu bilirik " – deyə bildirib.
Pentaqondan hücumla əlaqədar verilən açıqlamada əvvəlcə rejim tərəfindən ağır silahlarla PKK-ya hücum edildiyi və buna qarşı "müdafiə hüququndan" istifadə edildiyini qeyd edib.
Siyasi araşdırmaçılar hesab edirlər ki, Vaşinqtonun Suriyadakı məqsədi İŞİD-la döyüşmək deyil, ölkənin iqtisadi varlıqlarını; neft və qaz yataqlarını ələ keçirməkdir. Suriyanın Deyrizor bölgəsində zəngin neft yataqları ələ keçirmək üçün PKK ilə rejim qüvvələri arasındakı qarşıdurma yaşanıb. Rejimə bağlı hərbi qüvvələr 7 fevral gecə yarısından etibarən İran dəstəkli hərbi qüvvələrin də iştirak etdiyi 500 nəfərin buraya doğru irəliləməsinin ardından PKK raket zərbələri ilə onların qarşısını almağa çalışıb. Hökumət tərəfdarlarına endirilən zərbələrdən sonra tərəflər arasında gərgin qarşıdurma yaranıb.
ABŞ-da qurulan koalisiya təyyarələri qarşıdurmaya müdaxilə etmək üçün 3 saat fasiləsiz raket zərbələri endirib və 100-dən çox rejimə bağlı hərbi qüvvələr və İran dəstəkli hərbiçilər öldürülüb.
Türkiyənin dağıdılan Suriyada apardığı antiterror əməliyyatının əsas məqsədi eyni zamanda bölgəni xaosdan xilas etməkdir. Qərb dairələri Türkiyədə qanlı qarşıdurma yaratmaq, daha sonra beynəlxalq vasitəçi rolunda iştirak edərək, ölkəni diz çökdürmək istəyirlər. Türkiyə bu tələdən xilas olmaq niyyətindədir. Ankara Afrin başda olmaqla Suriya ilə 911 km, İranla 560 km, İraqla 384 km, Ermənistanla 328 km uzunluğunda sərhədini terrorçulardan təmizləyib qorumaq məcburiyyətindədir. Hər halda beynəlxalq vasitəçilərin məqsədi sülhə nail olmaq deyil, bunu Ankara anlayır və Afrin əməliyyatını davam etdirir…
