Работа за компьютером. Архивное фото - Sputnik Azərbaycan, 1920
YAZARLAR
Müxtəlif müəlliflərin fərqli mövzularda xəbər, məqalə və köşə yazıları

Rusiyanın Su-57 bölmələrində "dron sürüsü" NATO-ya nə vəd edir

© Sputnik / Andrey Stanavov / Mediabanka keçidSu-57 qırıcısı, arxiv şəkli
Su-57 qırıcısı, arxiv şəkli - Sputnik Azərbaycan, 1920, 01.12.2023
Abunə olmaq
BAKI, 1 dekabr — Sputnik. ABŞ-ın dekorativ F-22 və F-35 təyyarələrindən fərqli olaraq, Rusiyanın beşinci nəsil Su-57 qırıcıları NATO-nun kəşfiyyat, hava hücumundan müdafiə və radioelektron mübarizə sistemlərinin fəal əks-təsirləri qarşısında döyüş tapşırıqlarını uğurla yerinə yetirir. Su-57 üçün yaradılmış ən yeni "dronlar sürüsü" unikal döyüş platformasına yüksək texnologiyalı seçimlər, toxunulmazlıq və zərbə gücü əlavə edəcək.
Rusiyanın Su-57 qırıcısının bort silah kompleksinə müxtəlif təyinatlı mini-dronlar - zərbə, kəşfiyyat, radioelektron mübarizə sistemləri inteqrasiya olunub. Su-57 PUA-ların döyüş istifadəsi xəttinə gizli çatdırılması və bir qrup pilotsuz təyyarənin uzaqdan idarə edilməsi üçün əlavə imkanlar əldə edəcək. Düşmənin yüksək texnologiyalı hava hücumundan müdafiə sisteminin – onun məlumat kanallarının həddən artıq yüklənməsi, həmçinin pilotlu aviasiyanın "dronlar sürüsü" və raket-bomba silahlarının cəmlənmiş zərbəsi hesabına irəliləyiş reallığa çevrilir.
Su-57-nin döyüş arsenalına 15-dən çox "hava-hava" və "hava-yer" aviasiya vasitələri daxildir. Su-57-nin bort silah kompleksinə inteqrasiya olunmuş yeni uzaqmənzilli qanadlı raket strateji vəzifələri həll etməyə imkan verir və beşinci nəsil çoxməqsədli qırıcıları Tu-95MS və Tu-160 strateji bombardmançıları ilə eyni sıraya qoyur. Süni intellekt Su-57-yə 5000 km-ə qədər döyüş radiusuna, altı tonluq raket-bomba arsenalına malik olan S-70 "Oxotnik" ağır hücum dronları ilə birlikdə uğurla fəaliyyət göstərməyə imkan verir. "Oxotnik" hücum PUA-nın uzaq operatorları ilə təlim proqramı hazırlanır. Bununla yanaşı, "Rostex" düşmənin dronlarını müəyyən etmək üçün "dost və ya düşmən" miniatür bort sistemini yaradıb - süni intellekt ilə "maşınların müharibəsi" artıq Hollivud uydurması deyil, amerikalılar Rusiyaya yetişməyə çalışırlar.
Çoxfunksiyalı Su-57 düşmənin hava hücumundan müdafiə sistemini aşaraq bütün növ hava, yerüstü və suüstü hədəfləri məğlub etmək, bazadan böyük məsafədə hava məkanını patrul etmək və idarə etmək üçün nəzərdə tutulub. Döyüş tətbiqinin yüksək səviyyədə avtomatlaşdırılması və ekipajın intellektual dəstəyi ilə dərin inteqrasiya olunmuş avionikanın prinsipcə yeni kompleksi ilə təchiz edilmiş Su-57 qırıcı və hücum təyyarəsinin funksiyalarını ahəngdar şəkildə birləşdirir. O, Suriyanın isti havalı səmasında sınaqdan uğurla keçib və Ukrayna hərbi əməliyyatlar teatrında səmərəli fəaliyyət göstərir.
Gələcəyə sıçrayış
Rusiya döyüş aviasiyasının və Su-57-nin artan gücü Qərbi narahat edir. ABŞ və NATO strateqləri başa düşürlər ki, Ukraynadakı xüsusi hərbi əməliyyat (XHƏ) Rusiya Aerokosmik Qüvvələrinə alyans ölkələrinin kəşfiyyat və hava hücumundan müdafiə sistemlərinin qarşıdurması şəraitində beşinci nəsil qırıcıların intensiv hava döyüşlərində və yerüstü hədəflərinə hücumlarda idarə edilməsində unikal təcrübə qazandırıb. Mifoloji cəhətdən ABŞ-ın F-35/F-22-ləri və dünyanın heç bir beşinci nəsil təyyarəsi hətta kiçik ölçüdə belə təcrübəyə malik deyil. Su-57-nin arsenalının və yüksək texnoloji variantların artması Ukraynadakı proksi-müharibəsində onun məğlubiyyətini qorxaqcasına xəyal edən Rusiyanın rəqiblərini daha da ruhdan salır.
"Military Watch" qeyd edir: "Dron daşıyıcısı kimi fəaliyyət göstərmək Su-57-ni bütün dünyada müasir döyüş təyyarələri arasında tamamilə unikal edəcək... Hava hücumundan müdafiə vasitələrinin qarşısını almaq üçün dronların istifadəsi bir çox inkişafların ən yenisini təmsil edir". Bu yaxınlarda Qərbdə Su-57-nin R-37M hipersəs raketi ilə inteqrasiyasından sonra ümidsizliyə qapılmışdı ki, bu da ona düşmən təyyarələrini Pentaqon və NATO Hərbi Hava Qüvvələri üçün əlçatmaz məsafədən - 400 km-dən vurmağa imkan verir.
Eyni zamanda, çoxməqsədli Su-57 ikinci mərhələli "İzdeliye 30" mühərriki ilə təchiz olunmağa başlanıb ki, bu da 2600 km/saata qədər yanacaq yandırmadan səsdən yüksək sürət əldə etməyə, yanacaq sərfiyyatını azaltmağa və döyüş radiusunu artırmağa imkan verir. Yanacaq doldurmadan praktik məsafə 5000 km-dən çoxdur. Üçölçülü təkan vektoru Su-57-ni bütün digər beşinci nəsil təyyarələr tərəfindən mümkün olmayan inanılmaz hava manevrləri ilə təmin edir.
Rusiyanın beşinci nəsil qırıcısı əsasən altıncı nəsil texnologiyalarından "toxunur". Tapşırıqların 90 faizini avtomatik yerinə yetirmək və hətta əvvəlcədən hazırlanmış proqrama uyğun olaraq tamamilə avtomatik hərəkət etmək qabiliyyətinə malikdir. Su-57 qırıcısının vahid döyüş tətbiqi və idarəetmə informasiya sistemi digər təyyarələrlə məlumat mübadiləsi üçün alt sistemlə inteqrasiya olunub. O, komanda məntəqələri, təyyarə qrupları, Quru Qoşunlarının, Aerokosmik Qüvvələrin və Hərbi Dəniz Qüvvələrinin kəşfiyyat sistemləri ilə qarşılıqlı əlaqəni təmin edir.
Su-57 aktiv fazalı antenası olan radarla təchiz olunub. Əlavə "yan" radarlar qırıcını hədəfləri axtarmaqda tamamilə sərbəst edir və təyyarədəki öz raketləri üçün hədəf təyinetmə effektivliyini itirmədən qırıcını düşmən radarları üçün görünməz edir. İnteqrasiya edilmiş radioelektron mübarizə sistemi bütün rakurslardan və proyeksiyalardan müdaxilə edərək avtomatik tuşlama başlıqları olan raketlərdən qorumağa imkan verir. "Himalay" radioelektron mübarizə sisteminin bort kompleksi F-35 "Lightning II" və F-22 "Raptor" təyyarələrini xeyli məsafədən "görmək" və "zərərsizləşdirmək" qabiliyyətinə malikdir. Xarici ekspertlər "gələcəyin qırıcısı" olan F-35-in Rusiyanın beşinci nəsil təyyarələri üçün asan əldə edə biləcəkləri qənimət olacağını bəyan etməyə məcbur olublar. Təsadüfi deyil ki, Su-57-nin ixrac modifikasiyasını almaq istəyən xarici sifarişçilərin növbəsində artıq 8 ölkə var: Əlcəzair, Hindistan, Çin, Myanma, Vyetnam, Malayziya, İran və Türkiyə.
Prioritet sifarişçi olan Rusiya Müdafiə Nazirliyi üç aviasiya alayını təchiz etmək üçün dövlət silahlanma proqramı çərçivəsində 2027-ci ilə qədər 76 ədəd beşinci nəsil Su-57 az nəzərə çarpan qırıcı almağı planlaşdırır.
Digər maraqlı xəbərləri həmçinin Sputnik Azərbaycan-ın Teleqram kanalından izləyin.
Xəbər lenti
0