https://sputnik.az/20230206/qazaxistan-neftinin-azerbaycan-vasitesile-ixraci-olkelerin-infrastrukturu-buna-hazirdir-451393736.html

Qazaxıstan neftinin Azərbaycan vasitəsilə ixracı: ölkələrin infrastrukturu buna hazırdır?

Qazaxıstan neftinin Azərbaycan vasitəsilə ixracı: ölkələrin infrastrukturu buna hazırdır?

Sputnik Azərbaycan

Qazaxıstan neft hasilatının və ixracının kəskin artmasına ümid edir, bunun üçün xammal tədarükünün yeni yollarını nəzərdən keçirir. Eyni zamanda, Azərbaycan... 06.02.2023, Sputnik Azərbaycan

2023-02-06T09:01+0400

2023-02-06T09:01+0400

2023-02-06T09:01+0400

qazaxıstan

neft-qaz

azərbaycan

neft

https://cdnn1.img.sputnik.az/img/07e6/06/08/442698875_0:0:3231:1817_1920x0_80_0_0_8a8740b0dd33b3f1fab8b633387609b5.jpg

BAKI, 6 fevral — Sputnik. Qazaxıstan 2026-cı ilə qədər öz neftinin Azərbaycan ərazisindən ixracını 15 milyon tona çatdırmağı planlaşdırır. Qazaxıstanın energetika naziri Aset Maqayovun sözlərinə görə, tədarükü mərhələli şəkildə - bu ilin sonuna qədər 6,5 milyon tona, daha sonra - 2025-ci ilin sonuna qədər isə 15 milyon tona qədər artırmaq planlaşdırılır. Azərbaycan istiqamətində neft tədarükünün inkişaf etdirilməsi üçün Transxəzər Beynəlxalq Nəqliyyat Marşrutunun (TBNM/Orta Dəhliz/TBNM) inkişafı üzrə işçi qrupu yaradılıb. Qazaxıstan il ərzində dəfələrlə neftin ixrac marşrutlarını şaxələndirmək planlarını açıqlayıb, onun üçün prioritet TBNM çərçivəsində Azərbaycan ərazisindən keçən istiqamətdir. Eyni zamanda, əsas sual belə həcmlərdə neftin ixracı üçün marşrutun hazır olması, xüsusən də liman infrastrukturunun və tanker donanmasının "qara qızıl"ın daşınmasına nə dərəcədə imkan verəcəyidir. Tanker donanmasının kifayət qədər olmaması və uzunmüddətli zəmanətlər Qazaxstanlı iqtisadçı və Qazaxıstan Mərkəzinin Enerji Aspektləri Mərkəzinin direktoru Almaz Abildayevin sözlərinə görə, Qazaxıstan özünün çoxvektorlu siyasətində həmişə alıcılar üçün müxtəlif tədarük istiqamətləri və marşrutlarının olması planına əməl edir. Ekspert qeyd edib ki, Qazaxıstanın neft tankerləri ilə bağlı müəyyən problemləri ola bilər, çünki ölkənin əvvəllər tanker donanması var idi. Hazırda bu məsələ hansısa yolla həll olunacaq. Abildayev qeyd edib ki, digər mühüm aspekt Qazaxıstan neftinin keyfiyyətidir. Onun sözlərinə görə, Qazaxıstan və Azərbaycanın siyasi bəyanatları bütün nyuanslar nəzərə alınmaqla praktiki müstəvidə inkişaf etməlidir. İqtisadçı hesab edir ki, iki ölkə arasında əməkdaşlıq uzunmüddətli tendensiya ilə nəticələnməlidir. İstehsalın artması səbəbindən şaxələndirməyə ehtiyac var Qazaxıstanlı ekspertin sözlərinə görə, ölkədə "qara qızıl" hasilatının artması fonunda Qazaxıstandan neft ixracı marşrutunun şaxələndirilməsi məsələsi çox vacibdir. "Qazaxıstanda neft hasilatı artır – "Tengizşevroyl" şirkətinin böyük layihəsi bu il başa çatır və şirkətin hasilatı 40 milyon tondan artıqdır", - deyə ekspert izah edib. Qazaxıstanın Energetika Nazirliyi 2023-cü ildə respublikada neft hasilatının 90,5 milyon ton təşkil edəcəyini gözləyir ki, bunun da 71 milyonunun ixracı planlaşdırılır. Xatırladaq ki, Qazaxıstanda 2022-ci ildə neft hasilatının həcmi 84,2 milyon ton və ya nəzərdə tutulan göstəricinin 101,6%-ni təşkil edib. İnvestorlar Qazaxıstan limanını inkişaf etdirməyə hazırdırlar Transxəzər marşrutu və limanlarının nəqliyyat imkanlarının genişləndirilməsi üçün xarici investisiyaların cəlb edilməsi məqsədi ilə həm Azərbaycan, həm də Qazaxıstan ərazisində işlər aparılır. Belə ki, Qazaxıstanın "KazMunayQaz" şirkəti və BƏƏ-nin liman logistika operatoru olan "Abu Dhabi Ports Company" Xəzər və Qara dənizlərdə dəniz donanmasının və sahil infrastrukturunun inkişafı sahəsində strateji tərəfdaşlıq haqqında razılığa gəliblər. Saziş çərçivəsində Xəzər dənizində neft-qaz layihələri üçün dəniz xidmətlərinin göstərilməsindən ötrü Astana Beynəlxalq Maliyyə Mərkəzinin bazasında birgə müəssisə (BM) yaradılacaq. Bundan əlavə, tərəflər Qazaxıstan neftinin Aktau limanı vasitəsilə Azərbaycan istiqamətində ixracı üçün alternativ marşrutların inkişafını nəzərə alaraq Xəzər dənizində dəniz layihələrini dəstəkləmək üçün donanma, eləcə də tanker donanması yaradacaqlar. Avropa İttifaqı da Transxəzər marşrutunun genişləndirilməsinə sərmayə qoymağı planlaşdırır. Belə ki, Qazaxıstanın sənaye və infrastrukturun inkişafı naziri Kairbek Uskenbayev Aİ-nin TBNM-in inkişafına maliyyə dəstəyi vermək planlarını açıqlayıb. Prezident Kasım-Jomart Tokayevin sözlərinə görə, Qazaxıstan 2025-ci ilə qədər Transxəzər marşrutunun inkişafına 20 milyard dollar investisiya cəlb etmək niyyətindədir. Azərbaycan, həmçinin, Transxəzər marşrutu çərçivəsində Bakı limanının və xüsusilə Dübəndi neft terminalının imkanlarının genişləndirilməsi üzərində işləyir. Son illər görülən işlər nəticəsində 2021-ci ildə Dübəndi terminalı vasitəsilə tədarük olunan neft və neft məhsullarının həcmi 2020-ci illə müqayisədə 2,3 dəfə artaraq 1,1 milyon tonu ötüb. Azərbaycan boru kəmərlərində Qazaxıstan nefti Qazaxıstan neftinin TBNM vasitəsilə tədarüklər çərçivəsində ixracı həm də mövcud Azərbaycan neft kəmərləri vasitəsilə həyata keçirilə bilər. Belə ki, Qazaxıstanın neft ixracının şaxələndirilməsi üzrə hazırlanmış xüsusi Yol Xəritəsinə əsasən, Aktau limanından Bakıya və oradan Bakı-Tbilisi-Ceyhan istiqamətində neft kəməri ilə marşrut mühüm istiqamətdir. Bundan əlavə, neft Bakı limanı vasitəsilə Bakı-Supsa və Bakı-Batumi neft kəmərləri ilə nəql edilə bilər. Xatırladaq ki, Azərbaycan Respublikası ilə Qazaxıstan Respublikası arasında 2023-cü ildən Bakı-Tbilisi-Ceyhan (BTC) vasitəsilə 1,5 milyon ton neft həcmində neftin tədarükünə dair saziş mövcuddur. Növbəti mərhələdə bu marşrutla tədarük 6-6,5 milyon tona qədər çatdırılacaq. Qazaxıstan nefti əvvəllər də Azərbaycan neft kəmərləri ilə ixrac olunurdu - bəzi illərdə BTC ilə 2 milyon tona yaxın neft nəql edilib.

https://sputnik.az/20221222/qaz-ittifaqi-tesebbusunun-hec-bir-siyasi-calarlari-yoxdur---qazaxistan-xn-449901434.html

azərbaycan

2023

xəbərlər

ru_AZ

qazaxıstan, azərbaycan, neft