https://sputnik.az/20220324/rusiya-yasil-energetikani-mehv-edecekmi-440413440.html

Rusiya yaşıl energetikanı məhv edəcəkmi

Rusiya yaşıl energetikanı məhv edəcəkmi

Sputnik Azərbaycan

Aleksandr Sobko hazırda dünya energetika bazarında yaranmış mürəkkəb vəziyyəti və situasiyanın gələcəyini RİA Novosti-yə şərh edib. Məqaləni nəzərinizə... 24.03.2022, Sputnik Azərbaycan

2022-03-24T14:38+0400

2022-03-24T14:38+0400

2022-03-24T14:56+0400

energetika

iqtisadiyyat

bərpaolunan enerji

günəş

elektrik enerjisi

texnologiya

rusiya

https://cdnn1.img.sputnik.az/img/07e5/04/17/426771280_0:0:2900:1631_1920x0_80_0_0_08cfcfeae04ffb34d24eaea85c72de9f.jpg

BAKI, 24 mart - Sputnik. Gərgin beynəlxalq vəziyyət ona gətirib çıxarır ki, Qərb dünyasında son vaxtlara qədər bəşəriyyət üçün əsas problemlərdən biri kimi qəbul edilən dekarbonizasiya və enerji keçidi məsələləri müvəqqəti olaraq arxa plana keçir. Buna baxmayaraq, bu mövzunun gələcək inkişafı variantlarının müzakirəsi aktual olaraq qalır, çünki o, həm də qlobal enerjinin özünün gələcəyi ilə sıx bağlıdır. Bəli və Qərb ölkələri enerji keçidindən imtina etmək fikrində deyillər.İndi Avropa ölkələrinə daha bir vəzifə əlavə edilib - Rusiyanın enerji təchizatından, ilk növbədə qazdan asılılığı azaltmaq. Prosesin çox ləng getdiyi aydındır, amma etiraf etməliyik ki, bu, tədricən davam edəcək. Və iki yol var. Birincisi, qeyri-Rusiya qazını almaq üçün, birinci təxmin olaraq, bu aspekt iqlimə təsir etmir. İkincisi, qazı alternativ enerji mənbələri ilə əvəz etmək. Yaşayış sektorunda sənaye və istilikdə dəyişdirmə daha çətindir, lakin elektrik enerjisi istehsalı seqmentində seçimlər göz qabağındadır: bunlar kömür, atom elektrik stansiyaları, bərpa olunan mənbələrdir (BOM).Son ikisi karbon qazı emissiyalarını azaldır, kömür isə təbii ki, onu artırır. Lakin yeni atom elektrik stansiyalarını tez tikmək mümkün deyil, indi söhbət yalnız köhnə stansiyaların bağlanması planlarını düzəltməkdən gedir (Belçika artıq öz reaktorlarının ömrünü on il, 2035-ci ilə qədər uzatmağa qərar verib). Bərpa olunan enerjinin tikintisi də sürətləndiriləcək, lakin bu istiqamət Aİ-də həmişə prioritet olub, yəni mümkün olanın maksimumu edilib. Nəzərə alaraq, məsələn, Almaniyada quruda külək dəyirmanları üçün məqbul saytların tapılmasında artıq bəzi problemlər var, bu da getdikcə daha mürəkkəb və bahalı dəniz külək enerjisinə getmək ehtiyacı deməkdir. Eyni zamanda, kömür iqlim gündəmi baxımından ən sürətli və asan, eyni zamanda ən uğursuz həll yoludur. Bütün bu amillərin cəmi nə qədər olacaq, bunu qarşıdakı illərin statistikasında görəcəyik. Unutmayaq ki, indiyə qədər bütün söz-söhbətlərin arxasında “Qazprom” mart ayında Avropaya hər gün yanvar-fevral aylarına nisbətən 50 faiz çox mavi yanacaq ixrac edir.Həm də Avropada, hər şeyin və hər şeyin - batareyalar, günəş panelləri, polimer tullantıları da daxil olmaqla maksimum mümkün təkrar emalı ilə - dairəvi iqtisadiyyatın aktivləşdirilməsini gözləməliyik. Və bu, təkcə utilizasiyadan deyil, həm də xammalın yenidən çıxarılmasından gedir. Məsələn, eyni polimer tullantılarından təkcə təkrar emal edilmiş plastik deyil (bu, asandır), həm də yeni motor yanacağı (bu, daha bahadır) hazırlana bilər. Problem ondadır ki, bütün bu texnologiyalar yenicə inkişaf etməyə başlayır, onlar bahalıdır və burada bir növ sürətli sıçrayış mümkün deyil.Yaşıl gündəliyi qoruyub saxlamaqla onsuz da bahalı neft və qaz fonunda Rusiya tədarüklərinə qarşı mübarizə (və burada heç kim ən bahalı sahələri təxirə salmaq niyyətində deyil: karbon tutma və hidrogen enerjisi) gələcək enerji qiymətlərinə ikiqat zərbədir. Artıq bu il Thunder Said Energy-nin hesablamalarına görə, dünyanın enerji xərcləri qlobal ÜDM-in 13 faizinə çatacaq, müqayisə üçün bu, neft şokundan sonrakı 1980-ci illərin səviyyəsidir.Amma indi bizim üçün əsas sual daxilidir. Hazırda Rusiyanın yaşıl enerji gündəmi nə olmalıdır? Xatırladaq ki, son vaxtlar ölkəmizdə iqlim problemlərinin həllinə və hətta 2050-ci ilə qədər karbon neytrallığına nail olunmasının müzakirəsinə getdikcə daha çox diqqət yetirilir. Düzdür, meşələrin udma qabiliyyətini nəzərə alaraq. İndi, yeni şəraitdə bu məqsəd artıq əlçatmaz kimi tanınıb.Amma ümumiyyətlə, sual ondan ibarətdir ki, iqlim gündəliyinə az-çox aktiv daxil olmaq ölkəmiz üçün əvvəldən nə qədər zəruri idi. Mümkündür ki, amillərin cəminə görə - burada iqlim dəyişikliyini dəqiq proqnozlaşdırmaqda nəzəriyyənin məlum qeyri-müəyyənlikləri və bu istiləşmə həqiqətən baş verərsə, Rusiya üçün müsbət və mənfi cəhətlərin balansı və karbohidrogen iqtisadiyyatının rahatlığı. ölkəmiz - bu istiqamətə dəstək müəyyən dərəcədə Qərb ölkələrinə diqqətin əlaməti kimi görünürdü. İndi lazımsız olacaq.Bununla belə, bu qısaltmaya həm də istehsal zamanı yüksək karbon izi olan bəzi malların - ilk növbədə metal məmulatlarının və gübrələrin idxalından tezliklə Aİ-də tutulacaq transsərhəd karbon vergisi ilə bağlı konkret hallar səbəb olub. Məntiq aydındır: Avropa idxalçıları ilə karbon tənzimlənməsi ilə bağlı addımların sinxronlaşdırılması üzrə tam hüquqlu dialoq aparmaq üçün (və burada çoxlu təfərrüatlar və aspektlər var, məsələn, karbon vergisi üzrə kompensasiyalar), heç olmasa bir növ öz iqlim gündəliyinə ehtiyac var.Amma indi nə baş verir? Avropa İttifaqı Rusiyadan polad idxalına qadağa qoyub. Gübrələrə gəlincə, görünən odur ki, yaxın illərdə o, bütün dünyada qıt əmtəə olacaq və bunun fonunda onun istehsalından karbon emissiyaları ikinci dərəcəli olur. Bunlar hələ də gələcək transsərhəd karbon vergisinə tabe olan iki əsas seqmentdir. Amma Rusiya idxalının qalan hissəsi lazım gəldikdə Aİ tərəfindən saxlanılır. Bu şəraitdə Avropa İttifaqı ilə iqlim sahəsində əməkdaşlığın demək olar ki, bütün sahələrinin mənalılığı sual altındadır. Məsələn, AB gələcək rus mavi hidrogenini (qazdan, lakin karbon dioksid emissiyaları olmadan) satın alıb-almamağı müzakirə etməmişdən əvvəl, yalnız yaşıl, yəni bərpa olunan enerjiyə üstünlük verərsə, Avropa yönümlü karbon-neytral hidrogen ixracı layihələrinə ümumiyyətlə ehtiyac olacaqmı? elektrik enerjisindən əldə edilən enerji. İqtisadi mənası transsərhəd karbon vergisini azaltmaq olan karbon qazı emissiyalarını tutmaq üçün yeni şəraitdə yerli layihələrə ehtiyacımız varmı?İndi Rusiyanın yaşıl enerji sektorunun inkişafı üçün geniş mənada yeni balans tapmaq vacibdir ki, bu da artıq bir çox müxtəlif aspektləri (əsaslar: bərpa olunan enerji mənbələri, saxlama, hidrogen, karbon qazının tutulması) və yalnız həqiqətən zəruri səlahiyyətləri buraxın. Məsələn, uzaq, o cümlədən şimal bölgələri üçün avtonom enerji təchizatı sistemlərinin (RES plus saxlama və ya ehtiyat generasiya) inkişaf etdirilməsi məntiqlidir. Ancaq digər layihələrə də baxıla bilər, o zaman ki, külək turbinləri yalnız sektorun inkişafı üçün kifayət qədər ənənəvi nəsil olan regionlarda quraşdırılır. Unutmayın ki, əksər yaşıl texnologiyaların tətbiqi bütün iqtisadiyyat üçün multiplikativ effektə zəmanət vermir, lakin bu, daha yüksək enerji xərclərinə və əlavə xərclərə gətirib çıxarır.Və ən əsası. İndi ölkəmiz geniş çeşiddə texnologiyalar, avadanlıq və materiallar üçün idxalı əvəz etmək məsələsi qarşısındadır. Və burada əsas problem pul deyil, savadlı elmi, mühəndis-texniki kadrların olmamasıdır. Bütün bunların fonunda aktuallığı və aktuallığı heç də aktuallığı olmayan çoxlu sayda vəzifələr qarşısında gələcəkdə dəbli və hətta bəlkə də bəzi hallarda perspektivli yaşıllıq sahələrinin inkişafına insan resurslarını sərf etmək düzgündürmü? müzakirə mövzusu?Digər maraqlı xəbərləri həmçinin Sputnik Azərbaycan-ın Teleqram kanalından izləyin.

https://sputnik.az/20220309/avropa-sanksiyalardan-yaranan-zereri-azaltmaq-ucun-variantlar-axtarir-439985643.html

2022

xəbərlər

ru_AZ

energetika, bərpaolunan enerji, günəş, elektrik enerjisi, texnologiya, rusiya