https://sputnik.az/20220109/tovuzla-gedebeyin-adi-qalib-kinci-coreyin-derdi-nedir-437973664.html

Çiçək, çiçək, "Ağ çiçəyim"... Gədəbəy kartofunun adı qalıb

Çiçək, çiçək, "Ağ çiçəyim"... Gədəbəy kartofunun adı qalıb

Sputnik Azərbaycan

Yaxşı olardı ki, öz kartof sortlarımız olsun, istifadə eləyək, idxaldan asılılığımızı azaldaq.

2022-01-09T09:20+0400

2022-01-09T09:20+0400

2022-01-09T10:46+0400

tovuz

iqtisadiyyat

kartof

gədəbəy

toxum

https://cdnn1.img.sputnik.az/img/07e6/01/08/437972308_0:160:3072:1888_1920x0_80_0_0_bcc4eb7131d6db4a3349b643c494962f.jpg

BAKI, 9 yanvar — Sputnik. Son vaxtlar kartofçuluqla məşğul olan fermerləri narahat edən məsələlərdən biri yüksək keyfiyyətli yerli toxumların olmamasıdır. Vaxtilə əkilib-becərilən yerli kartof toxumları indi gözə dəymir. El arasında “ağçiçək” adlanan, elmi adı isə “majestik” olan yerli kartof toxumu isə artıq yoxdur. Kartofçuluqla məşğul olan fermerlər isə xaricdən baha qiymətə toxumluq kartof gətirməyə məcbur olurlar. Sputnik Azərbaycan-ın bölgə müxbiri kartofçuluq rayonu olan Tovuzda bunun səbəblərini araşdırıb.Uzun illər kartofçuluqla məşğul olan fermer Atakişi İmaməliyev kartof toxumunun qablaşdırmasını Rusiyadan təxminən 85 qəpik - 1 manata gətizdirdiyini bildirib:Fermer Valeh Əmiraslanov isə yerli kartof toxumları olsa da onların miqdarının tələbatı ödəmək gücündə olmadığını deyib:"Bu gün bizim yerli toxumlar fermerlərin tələbatını ödəmir. Ona görə məcbur qalırıq xaricdən baha qiymətə toxum gətirtməyə. Onların da çox vaxt sertifikatı olmur. Əkdiyimiz məhsulun tərkibindən məlumatsız oluruq. Yerli sortlarımız isə baxımsızlıqdan ləğv olub gedir. Dillərə dastan olan Gədəbəyin "ağçiçək" sortu baxımsızlıq ucbatından yox olub. Bunda təsərrüfatçıların da xidməti az olmayıb. Çünki xəstəliklərin artdığı bir dövrdə lazımi kimyəvi xidmət olunmadığına görə artıq o sort kartof becərilmir”.Yerli toxum istehsalına gəldikdə isə bölgədə bu işi Təcrübə Stansiyasının əkin sahələrində görürlər. Mütəxəssislər xaricdən gətirilən kartof sortlarından fərqli olaraq yerli toxumların qiymətinin daha ucuz və məhsuldar olduğunu bildiriblər.Aran sahədə becərildikdə, yaxşı qulluq göstərilərsə, bir hektardan təxminən 25-30 ton civarında məhsul götürmək olar. Tovuz təcrübə stansiyasının kartofun seleksiya və toxumçuluq laboratoriyasının müdiri Yusif Mustafayev Tovuz təcrübə stansiyasında milli sort toxumlarının yetişdirildiyini söyləyib:“Hazırda Tovuzda yerləşən Təcrübə Stansiyasının əkin sahələrində "Əmiri-600”, “Sevinc”, “Telman” milli kartof sortlarının toxumları yetişdirilir. Xaricdən gətirilən kartof sortlarından fərqli olaraq yerli toxumların qiyməti də ucuzdur. Lakin bu toxumlar həddən artıq az olduğundan fermerlərin böyük qismi bunlardan yararlana bilmir”.Bunun səbəbini isə mütəxəssis təcrübə sahələri üçün ayrılan ərazinin həddən artıq kiçik olması ilə izah edib."Çalışırıq ki, yeni kartof sortları yaradılsın. Hazırda institut bir neçə yeni sort da yaradıb. Bunlar – “Çənlibel”, “Uğur”, “Vaqif” və digərləridir. Bunlar həm məhsuldar, həm də xəstəliyə qarşı davamlıdır. Lakin təcrübə sahələrinin kiçik olması yerli tələbatı ödəmək üçün yetərli deyil. Qarşıda duran məqsəd budur ki, toxum artırılsın, yaxın gələcəkdə respublikanın toxum tələbatı təmin edilsin və xaricdən toxum asılılığı ləğv olunsun”, - Y.Mustafayev deyib.Qeyd edək ki, ölkədə 60-70 min hektar sahədə kartof əkilir və təsərrüfatlara təxminən 200 min tondan çox kartof toxumu tələb olunur. Belə məlum olur ki, təcrübə stansiyaları mövcud tələbatı qarşılayacaq gücdə deyil, bunun üçün daha geniş ərazilərdə toxumluq kartoflar becərilməlidir.Həmçinin oxuyun:Cəlilabadda payızlıq əkilən kartofun məhsuldarlığı boldurİrandan Azərbaycana gətirilən kartofda zərərvericilər aşkarlanıbElxan Mikayılov: “Xırda təsərrüfatların əsas seqmenti daxili bazar olmalıdır”

2022

xəbərlər

ru_AZ

yetərsiz təcrübə yerli kartof toxumu niyə məhv edilib azərbaycan tovuz