Nə bədənin, nə də ruhun hər hansı bir qidanı arzulayır
İlkin mərhələdə xəstəliyin başlanması adi soyuqdəyməyə bənzədi. Bir az nasazlıq vardı, bir az sümüklər ağrıdı. Uzun müddət özümü müayinə etmək istəyirdim, tibb müəssissələrinin birinda “check-up” elan etdilər. Getdim müayinəyə, amma elan edilən qiymətdən xeyli artıq xərcim çıxdı. Əlavə analizlər götürdülər, nəsə ciddi patologiya tapılmadı. Ona da şükür. Amma xəstəxananın aşağı mərtəbəsi çox soyuq idi, lap sümüyə işləyirdi. Ola bilər, koronanı də həmin mərkəzdə tutmuşam, tibb ocaqlarında virusa yoluxma şansı daha çoxdur, belə ki, virus, bakteriya və müxtəlif mikroorqanizmlərin yaşadığı yer elə tibb ocaqlarıdır. Patoloji orqanizmlər burada olduqca rahat yaşayırlar. Heç bir vasitə ilə onları təmizləmək mümkün deyil.
Nasaz vəziyyətdə neçə gün elə ayaqüstü gəzdim, düşünürdüm tezliklə ötüb keçəcək. Nə ağırlaşırdı, nə də düzəlirdi. Belə anlaşılmaz, qəribə bir trans vəziyyətində idim. Görünür, inkubasiya dövründə elə belə də olmalıdır. Amma günlərin bir günü səhər özümdə dəhşətli zəiflik duydum. Qripin ağır formalarında belə olur. Həyatımda bir neçə dəfə həmin formada qrip olmuşam, elə bil, həyat qüvvəsi səni tərk edir, yaşamaq istəmirsən, hər şeyə maraq itir, nə yemək, nə içmək sənə ləzzət vermir. Nə bədənin, nə də ruhun hər hansı bir qidanı arzulayır. Elə yerində uzanıb bir nöqtəyə baxırsan. 2000-ci illərin əvvəllərində belə bir vəziyyətdə olmuşdum. Bəlkə də 2 həftə xəstəliklə çarpışmışdım. Bir xeyli də bərpa dövrü oldu.
Bilmirsən, koronavirusa tutulmusan, yoxsa bərk qripsən?
Bu dəfə də eyni cür oldu, halsızlıq, yüksək qızdırma davamlı oldu. Elə bil hansısa bir bataqlığa düşmüsən, əlindən heç nə gəlmir. Birtəhər hava axınını təmin edirsən, amma özünü çıxarda bilmirsən. Nə baş verdiyini anlamaq da çətindir. Bilmirsən, koronavirusa tutulmusan, yoxsa bərk qripsən? Hara müraciət edəsən? O da aydın deyil. Əgər gündüz təcili tibbi yardımı çağırsan, qızdırman aşağıdırsa, test götürülməyəcək. Tibbi yardım yalnız qızdırma 39 dərəcə olduqda koronavirus testi götürür. Gündüz qızdırman 37,7 dərəcədirsə, elə belə oturmalısan. Test olunmaq üçün bir xeyli telefonda ora-bura zəng etməlisən, şəhərdə yaşayırsansa, daha tez gələcəklər. Əgər Məmmədli və ya Mehdiabad sakinisənsə, test üçün gələn tapılmaz, amma gedib Xırdalan xəstəxanasında test oluna bilərsən.
Nə bilim, bir qədər ora-bura edilən zənglərin hər halda nəticəsi oldu. Gəlib test götürdülər, cavabı da tez gəldi, artıq səhər bilirdim: pozitiv çıxıb. Müxtəlif yerlərdən, yerli xəstəxanadan zəng edildi, axşamçağı hətta vitamin və mikroelementlərdən ibarət bir paket də yolladılar. Sink, selen, vitamin C, D kimi bir qədər həb və yağ formasında dərman vardı. Telefonuma da xəbərdarlıq gəldi: 15 gün evi tərk etmək olmaz, əks halda məsuliyyətə cəlb oluna bilərəm.
Yatmağa belə nifrət yaranır
Nəyləsə müalicə olundunmu? İlk növbədə orucumu pozmadım, yemək qəbulu mümkünsüz idi deyə, elə axşamlar iftar süfrəsində cüzi qida qəbul etdim. Həm də istəsən belə nəsə yeyə bilmirsən. Amma suyu həm axşam, həm də obaşdan qəbul edirdim. Bunun xeyri var. Qızdırma və ilkin zəiflik təqribən 1 həftə davam etdi. 5 gün davamlı olaraq "sistem" vurdurdum, bax bu, bəlkə də ən effektiv müalicə növüdür, çünki elə ilk iki-üç qəbuldan sonra xeyli yaxşılaşdım. "Sistem"i də orucu pozmadan axşam çağı vurdurdum. Tədricən bədən ağrıları azaldı, qızdırma çəkilib getdi.
Həm xəstə olduğumdan, həm də oruc tutduğumdan çəkidə haradasa 5-6 kilo itirdim, amma ümumən pis deyildim. Sadəcə bu xəstəliyin bir depressiv etapı da var, sevinc hissini itirirsən, dünya sənə qara rəngdə görünür. Başqa bir zaman doyunca yatmağı arzu edirsən, amma indi yatmağa belə nifrət yaranır, nə sevimli filmlər, nə komediya, nə triller səni cəlb etmir, kitab oxumaq istəmirsən, xəbər maraqlandırmır, nəyə əl atsan, elə qıcıq doğurur. Bircə balkona çıxıb gün şüalarından bəhrələnə bilərsən.
Koronavirusun böhran dövrü 6-9 gün davam edir
COVID-19-a tutuldunsa, deməli nə sən, nə də ailə üzvləri evi tərk edə bilməz. Eləcə 15 gün oturmalısan ac-yalavac, özü də zibil-filan da ata bilməzsən, yığmalısan evin çıxacağına. Nə meyvə ala bilməzsən, nə də çörək. Qanun bunu deyir. Pulun yoxdursa, lap pis, yəni günəmuzd işləyən bir adam koronavirusa tutulubsa, deməli elə 3-4 gün zorla davam gətirər, sonra mütləq qanunu pozmalıdır. Ən azı çörək pulunu haradan əldə etmək barədə düşünməlidir. Yenə evdə beş-üç manat ehtiyat pulun varsa, yaxınından, qonşudan dükana getmək barədə xahiş edə bilərsən, amma gərək yaxın duran ola.
Koronavirusun böhran dövrü 6-9 gün davam edir, sonra tədricən yaxşılaşma başlayır. Bir az öskürək və zəiflik olur. Bir də yuxunun bir az pozulması baş verir, çünki gündüz zəif olursan, başını atıb yatsan, sonra gecə yata bilmirsən. “Sirab” və ya “Badamlı” kimi mineral su içmək də faydalıdır, bədəndə mineral duz balansını bərpa edir.
Koronavirusla birgə gələn qorxular, ağır fikirlər tədricən sıradan çıxır
Məncə, koronavirusu Ramazan ayında keçirtmək özü bir xoşbəxtlikdir. Ramazan gəlir, bizim həm ruhumuzu təmizləyir, həm bədənimizi. Beyində olun bir çox lazımsız fikirlər harasa yox olur. Bəzi köhnə xəstəliklərimiz də elə bil, itir. Bu günlərdə sol ayağımda olan ağrılar birdən-birə itdi. Köhnə travma heç ayağı tam qatlamağa imkan vermirdi, indi elə bil dizə yığılmış su yoxa çıxıb, ayaq rahatca qatlanır, ağrı da yoxdur.
Ruhumuz da dincəlir, sağalır tədricən, koronavirusla birgə gələn qorxular, ağır fikirlər tədricən sıradan çıxır. Bilirsən, az qalıb, sabah-birigün ayağa durub gəzəcəksən. Başqa bir dövrdə xəstəliyə də, ruhun problemlərinə də qalib gəlmək çətindir, amma Ramazanda elə bil bir başqa aura olur.
Koronavirus tədricən çəkilib gedəcək, yenidən həyat eşqi qaynayacaq, Günəş, dəniz, hava özü ilə sevinc gətirəcək. Təmizlənmiş ruhla yaşamaq da rahat olacaq.
