BAKI, 30 mart — Sputnik. Zarina Orucəliyeva. Cari ilin aprel-may aylarında Azərbaycanda problemli kreditlərin sayının artacağı gözlənilir. Bu barədə Sputnik-Azərbaycana iqtisadi mübahisələr üzrə vəkil Əkrəm Həsənov bildirib.
Onun sözlərinə görə, hazırkı pandemiya dönəmində bunu dərk etmək hələ ki çətindir. Problem bir neçə ay sonra meydana çıxa bilər.
“Hələ 2020-ci ilin aprelində Mərkəzi Bank banklara həmin ilin sonuna qədər kreditlərin ödənilməsi ilə bağlı gecikmələri nəzərə almamağı tövsiyə etmişdi. Buna görə də ötən il bu problemlər nəzərə çarpmırdı. Təbii ki bank əməkdaşları müştərilərə zəng vururdular, lakin işləri məhkəməyə göndərmirdilər. Kollektorlar da o qədər fəal deyildilər. Bu il Mərkəzi Bankın müvafiq qərarının müddəti uzadılmayıb. Ona görə də kreditlərin ödənilməsi ilə bağlı çətinliyi olan borcluların müəyyən problemlərlə qarşılaşacağını gözləmək olar. Lakin, hər halda mənə hələ ki bununla bağlı müraciət edən olmayıb. Buna bənzər şikayətlərlə cəmi bir-iki nəfər müraciət edib. Lakin bu o demək deyil ki ümumiyyətlə problem olmayacaq. Düşünürəm ki mətinliklər olacaq və onlar özünü bir müddət sonra büruzə verəcək”, - deyə ekspert bildirib.
Vaxtı keçmiş kreditlərlə bağlı çətinlik banklar məhkəmələrə müraciət etməyə başlayan kimi meydana çıxa bilər. Proqnoz əsaslıdır, həm də ona görə ki, digər ölkələrdə bu tendensiya artıq sezilir. Bu məsələdə həlledici rolu koronovirus pandemiyası, daha doğrusu bununla əlaqədar olaraq bəzi müəssisələrin, mağazaların, ictimai iaşə, istirahət müəssisələrinin və digər sahibkarlıq fəaliyyəti subyektlərinin fəaliyyətinin dayandırılması oynayıb.
Vəkilin fikrincə, problemli kreditlərlə əsasən sahibkarlar toqquşacaqlar. Artıq indi onların vəziyyəti fiziki şəxslərlə müqayisədə dəfələrlə pisdir. Belə ki, hətta dövlətin dəfələrlə etdiyi yardımlar məhv olan biznesi tam xilas edə bilmədi.
Həsənov onu da bildirib ki, bütün pandemiya dövründə borclular bildirirdilər ki, bank nümayəndələri onlara telefonla zəng vuraraq borcu qaytarmağı tələb ediblər. Hələ ki bu proses qiyabi surətdə davam edir. Banklar pullarını geri almaq üçün bu prosesə kollektorları cəlb etmirlər. Amma eyni zamanda banklar çıtin kreditorlarla bağlı məhkəməyə müraciət etməyiblər.
Kollektorların özlərinin də borcluların ünvanına getməyə qətiyyəti çatmır. Belə ki karantin dövründə insanların əksəriyyəti evdə otururdu. Bu halda onları bütöv bir ailə yumruqlarla qarşılaya bilər.
İkinci Qarabağ müharibəsi də gecikmiş kreditlərlə bağlı məsələyə mənfi təsirini göstərdi.
“Müharibə dövründə banklar şəhidlərin və yaranananların kreditlərini bağışladılar. Lakin müharibədə iştirak etmiş, lakin yaralanmamış və həlak olmamış kreditorlar da var. Onların borcların qaytarılmasına hansısa mənəvi haqları var. Təbii ki, insan borc götürübsə, onu qaytarmalıdır. Həm də ona görə ki, söhbət banklardan gedirsə, həmin pullar bankların deyil, əmanətçilərindir. Borclular müharibə zamanı müdafiəsinə qalxdıqları cəmiyyətə müraciət edə bilərlər. Düşünürəm ki, “Yaşat” Fondu bununla bağlı bizim hamımızın hesabına bu məsələdə yardımçı ola bilər”, - deyə Həsənov vurğulayıb.
