7x7 həftənin ən yaddaqalan hadisələrini şərh edir
“Dostluq”
Bu həftə Azərbaycan və Türkmənistanı Xəzərdə böyük karbohidrogen ehtiyatlara malik yatağı birgə istismar etməklə bağlı razılıq əldə etdilər. Yatağı Azərbaycan neftçiləri tapsalar da, iki ölkənin sərhədində yerləşdiyindən onu birgə istifadə etmək barədə razılıq əldə olundu.
Məlum olduğu kimi, bütün neft-qaz resurslarına malik ərazilər olduğu kimi, Xəzərin dibinin bölünməsi də ətrafında yerləşən ölkələr üçün həmişə mübahisəli olub. Amma 2008-ci ildə ölkələr “qızıl orta” tapıblar.
Bu gün Bakı və Aşqabadın birgə işləyəcəyi yatağı “Dostluq” adlandırdırması həm də rəmzi məna daşıyır.
Əlvida, Tramp
Xoş gördük, Bayden
ABŞ-ın 46-cı prezidenti C.Bayden oval masanın arxasına keçdi. Amerikanın ən yaşlı prezidentinin andiçmə mərasiminə onun sələfi Tramp gözlənildiyi kimi qatılmadı, -çıxanda qapını elə çırpmamışdı ki, qatılsın da, - B.Obama, C.Buş və C.Baydenin çıxışı zamanı mürgüləyən B.Klinton isə qonaqlar arasında idi.
Baydenin tərzini və Vaşinqtonun siyasətində hansısa dəyişikliklər edib-etməyəcəyini yəqin etmək üçün bir qədər vaxta ehtiyac olacaq. Trampı isə biz yəqin ki, daha çox Dağlıq Qarabağ münaqişəsində neytral mövqeyi ilə xatırlayacağıq – hansı ki, bu, bizim üçün 44 günlük müharibədə də qanedici mövqe idi.
Şimalda soyuqdur
ABŞ-da qalmaqallı seçkinin tozu yatmamış digər supergücdə - Rusiyada aləm bir-birinə dəyib. Müxalifət lideri Navalnının həbsi kütləvi etirazlara səbəb olub.
Belə görünür ki, məxməri inqilablar supergüclərə tərəf yönəlib. Bu, yarızarafat kimi də qəbul oluna bilər, amma uzun onilliklər idi ki, supergüclər öz sabitliyini qoruyurdu, indisə dünyanın sakit bucağı qalmamış kimi görünür.
Rusiyada baş verənlər bizi ciddi şəkildə maraqlandırır. Çünki tutaq ki, uzaq Venesuelada liderlərin toqquşmasını biz “Real”-“Barselona” oyununa baxırmış kimi izləyiriksə, bölgənin güc mərkəzində baş verənlərdən bütün regionun təsirlənəcəyi şübhə doğurmur.
Davam edir koronavirus...
Bəli, davam edir. Daha kəskin, daha ciddi. Dünyada xəstəliyə yoluxanların sayı ümumilikdə 97 milyon civarındadır, infeksiyadan ölənlərin sayı isə 2 milyonu ötüb.
Pandemiyanın iqtisadi zərərləri ilə yanaşı psixoloji travmaları da fəsadlar törədir. Məsələn, Yaponiyada on ildir azalmaqda olan intiharların sayı 2020-ci ildə COVID-19 səbəbindən yenidən artıb. 2020-ci ilin 8 ayı ərzində - noyabra qədər 300-dən çox məktəbli intihar nəticəsində ölüb ki, bu da 2019-cu ilin eyni dövrü ilə müqayisədə 30 %-dən çoxdur.
“Taclı bəla”dan başı ən çox bəla çəkən ölkələrdən biri İtaliya isə ABŞ-ın “Pfizer” şirkətinə qarşı məhkəmə iddiası qaldırmaq niyyətindədir. Səbəb koronavirus vaksinlərinin çatdırılmasında yaranan gecikmələrdir.
Bu arada bizi çipləşdirəcək (?!) “Microsoft” şirkətinin banisi Bill Qeyts koronavirusa qarşı peyvənd vurdurub.
Bir də xəbəriniz olsun, ÜST Britaniyada aşkarlanmış koronavirusun yeni variantının artıq dünyanın 60 ölkəsinə yayıldığını bəyan edib.
Təhsil qayıdır
Britaniya ştammına rəğmən ənənəvi təhsilə qayıdırıq. Etiraf etməliyik ki, onlayn təhsil klassik təhsil formasını əvəz edə bilmədi. Amma etiraf ediləsi bir fakt da var: onlayn təhsil müəllimlərə də, şagirdlərə də, hətta valideynlərə də yeni biliklər qazandırdı, texnologiyalara daha da yaxınlaşdıq.
Həftənin təhsillə bağlı daha bir mövzusu ali təhsilin pullu və ya pulsuz olması ilə bağlı idi. Birincisi, unutmamalıyıq ki, ali təhsil alan tələbələrin hər 100-nün 56-sı dövlət hesabına oxuyur. İkincisi, təhsilin tamamilə pulsuz olması təhsil sahəsində biznesin rəqabətini azalda bilər. Dünyanın aparıcı ölkələrində əksər sektorların dövlətsizləşdirilməsinə gedildiyi halda, müsbət axının əksinə üzməyimiz bizə nə qazandıra bilər?
Üçüncüsü, universitetlərdə bahalı laboratoriyalar, qurğular, peşəkar müəllimlər əmək bazarı üçün peşəkarların hazırlanmasını təmin edə bilər. Yaxşı infrastruktur, maddi-texniki baza və kadr potensialını isə az pulla təmin etmək mümkün deyil. Peşəkar kadrların təhsildə uzun müddət qalmadığı artıq uzun illərin problemidir. Odur ki, təhsilin pullu və hətta baha olması keyfiyyəti şərtləndirən amillər sırasındadır. Bu, həm də peşə təhsilinə marağı stimullaşdıra bilər, hamı universitet diplomu arxasınca qaçmaz, peşə qazanmaq üçün çalışar.
Sürmə 100, yaşa 100!
2020-ci ildə 2019-cu il il müqayisədə yol-qəza hadisələrinin sayı 109 fakt və ya 19,2 faiz azalıb. Yol qəzaları zamanı qeydə alınan ölümlərin sayı 17 nəfər (9,1 %), xəsarət alanların sayı isə 131 nəfər (25,3 %) azalıb.
Göründüyü kimi, avtomobil qəzalarında ölənlərin sayında azalma baş verib. Bu, bizim daha məsuliyyətli sürücü və piyada olmağımızdan irəli gəlirmi? Yəqin ki, yox. Sadəcə, ardıcıl karantin rejimləri ilə bağlı hərəkətin intensivliyinin azalması yol qəzalarının statistikasında da özünü göstərir.
Ermənilər köçür
Rəsmi məlumatlara əsasən, noyabrın 10-dan bu günə qədər 50 mindən çox erməni Xankəndi və digər Azərbaycan ərazilərinə köçürülüb. İrəvan sakinlərin Ermənistandan Qarabağa qayıtmasına maraq göstərir. Ancaq ermənilərin geri qayıtmaq istəmədiyi bildirilir, hətta yerli ermənilərin də Xankəndidə evlərini satışa çıxarması təsadüfi deyil. Ancaq yaxşı olardı ki, gedərkən məzarlarını da aparsınlar.
Aşağıdakı foto müəllifin doğuldu evin həyətindəndir: Laçının Güləbird kəndində, 2007-ci ildə dəfn edilmiş iki erməninin məzarıdır.
