Xalid Məmmədov, Sputnik Azərbaycan
BAKI, 29 iyul — Sputnik. Avqust ayından "OPEC+" üzrə hasilat məhdudiyyətləri gündəlik 2 milyon barrel azaldılacaq.
Nazir "OPEC+" ölkələrinin hasilat məhdudiyyətinin avqustun 1-dən başlayaraq sutkada 7,7 milyon barrel olacağını deyib: "Lakin bəzi "OPEC+" ölkələri may və iyun aylarında öz kvotalarından çox neft istehsal etdiyi üçün avqust və sentyabr aylarında əlavə məhdudiyyətlər tətbiq etməklə vəziyyəti kompensasiya edəcək. Nəticədə "OPEC+" üzrə ümumi hasilat həcmi avqust ayında gündəlik 8,1 milyon barrel olacaq. "OPEC+" ölkələri mayın 1-dən bu vaxtadək xam neft hasilatını təxminən 23 faiz azaldıb".
Maraqlıdır "OPEC+"un təklifin tənzimlənməsi siyasəti qiymətlərə öz təsirini göstərirmi? Bu ilin ikinci yarısında neft bazarında qiymətlər necə olacaq?
İqtisadçı-ekspert Rəşad Həsənov Sputnik Azərbaycan-a deyib ki, dünya neft bazarında qiymətlər hər zaman dalğalanır: "Tələb, təklifin dəyişməsi, siyasi və iqtisadi faktorlar qiymətlərə birbaşa təsir göstərir. Neft bazarı, digər əmtəə məhsulları ilə müqayisədə daha çox siyasiləşmiş bazardır. Siyasi qərarlar bu bazara ciddi təsir göstərir. Bir neçə həftədir neft qiymətlərinin 40-45 dollar ətrafında dinamika nümayiş etdirməsi bazarda sabitləşməni göstərən amillərdən biridir. Çünki neft bazarında volatilik çox yüksəkdir. İndi müəyyən sabitləşmə var və indiyədək OPEC+ formatında tətbiq edilən hasilatın tənzimlənməsi mexanizmi öz müsbət təsirlərini göstərdi".
Ekspert bildirib ki, eyni zamanda hasilatın tənzimlənməsi nəticəsində neft sənayesinə investisiya qoyuluşunun azalacağı proqnozlaşdırılırdı: "Hazırda bu, müşahidə edilir. Artıq ABŞ-da 16-cı həftədir ki, aktiv quyuların həcmində davamlı azalma müşahidə olunur. Eyni zamanda, son bir neçə həftədə neft ehtiyatları azalmağa başlayıb. Son 3 ayda neft hasilatı gündəlik 18,7 milyon barrel azalıb. Bunun da 5 milyon barreldən çox hissəsi məhz Səudiyyə Ərəbistanın üzərinə düşür. Növbəti aylarda təbii olaraq hasilatın azalması prosesi başlayacaq. Çünki neft şirkətləri kifayət qədər investisiya edə bilmir, artıq yeni mənbələrin istismarı imkanları məhdudlaşıb".
"Bu ilin ikinci yarısında dünyada məhdudiyyətlərin aradan qaldırılması gözlənilir. Hava nəqliyyatı aktivləşəcək və dünyada neftə olan tələbin 12-13 faizindən çoxu bu sahənin payına düşür. Cari ilin ikinci yarısında tələb artmaqla bu proseslər neft qiymətlərinin 50 dollar istiqamətinə doğru dəyişməsini dəstəkləyə bilər", – deyə ekspert diqqətə çatdırıb.
Onu da qeyd edək ki, bu yaxınlarda Energetika naziri Pərviz Şahbazov bildirib ki, "OPEC+" razılaşması imkan verir ki, gündəlik neft istehsalı 2 il ərzində bazardakı vəziyyətə görə tənzimlənsin: "Proqnozlara görə, artıq 3-cü rübdən neftə tələbin təklifi üstələyəcəyi və gündəlik 3,9 milyon barrel defisitin yaranacağı gözlənilir. İlin ikinci yarısından neftə tələbatda gözlənilən artımla əlaqədar bazarın balanslaşdırılması məqsədilə avqustun 1-dən ixtisarların 7,7 milyon barrelədək yumşaldılması fazasına daxil oluruq. Təklifin birinci rübdəki 100 milyon barreldən üçüncü rübdə 88,3 mln barrelədək azalması ilə bağlı nikbin proqnozlar belə deməyə əsas verir ki, "OPEC+"un təklifin tənzimlənməsi siyasəti özünü doğruldur. Bununla belə pandemiya davam edir və dünya iqtisadiyyatı bərpa olunanadək neft bazarını əsasən format çərçivəsindəki fəaliyyətimiz balanslaşdıracaq".
