Xalid Məmmədov, Sputnik Azərbaycan
BAKI, 23 fevral — Sputnik. Kənd təsərrüfatı məhsullarının milli standartlarının yaradılması ilə bağlı ilkin müzakirə təşkil edilib.
Aqrar Elm və İnnovasiya Mərkəzinin təşəbbüsü ilə elmi tədqiqat institutları rəhbərlərinin Azərbaycan Standartlaşdırma İnstitutu ilə işgüzar görüşü keçirilib. Kənd Təsərrüfatı Nazirliyinin mətbuat xidmətindən Sputnik Azərbaycan-a bildirilib ki, görüşdə Əkinçilik, Tərəvəzçilik, Baytarlıq, Heyvandarlıq, Üzümçülük və Şərabçılıq, Bitki Mühafizə və Texniki Bitkilər İnstitutlarının direktorları iştirak ediblər. Müzakirənin sonunda milli standartların hazırlanması ilə bağlı Texniki Komitənin təsis olunması, eləcə də institutlar üzrə alt komitələrin yaradılması qərara alınıb.
Qeyd edək ki, kənd təsərrüfatı məhsulları üzrə milli standartların yaradılması Strateji Yol Xəritələrində mühüm vəzifə kimi qarşıya qoyulub.
Kənd Təsərrüfatı Nazirliyinin Aqrar Elm və İnnovasiya Mərkəzinin şöbə müdiri Nicat Nəsirli Sputnik Azərbaycan-a açıqlamasında milli standartların hazırlanması məsələsini şərh edib.
O bildirib ki, kənd təsərrüfatı məhsulları üzrə milli standartların olmaması ixracda problemdir:
"Məsələn, xarici bazara şərab məhsulu satırsansa, standartını istəyirlər, yəni məhsulun tərkibində turşuluq, zülal neçə faizdir və s. Və yaxud buğda dəninin standartları var. Vaxtilə Sovet dövründə bu sahədə dövlət standartları (ГОСТ) olub. Amma bunlar həmin dövr üçün idi. İndi toxum sortları, cinslər dəyişib və s.".
Onun sözlərinə görə, məsələn, Rusiyaya alma və yaxud tərəvəz məhsulları ixrac ediriksə, onun standartlarını istəyirlər: "Yaxud Çindən tinglər gətiririk, amma tut tinginin standartı (kökü neçə santimetr olmalıdır və s.) olmalıdır. Fermer gedir, qüvvəli yem alır, heyvanına verir, amma onun müqabilində süd ala bilmir. Yem standartı olmayanda fabrik özünə sərf edən formada yem istehsal edə bilir".
"Pomidorun standartı (tərkibi, xarici görkəmi necədir və s.) olmalıdır. Məsələn, standartda yazılır ki, 1 kiloqram pomidor əldə etmək üçün bu qədər pestisid yükü olmalıdır", - deyə o qeyd edib.
O bildirib ki, indi bu standartların hazırlanması üçün iş aparılır: "Standartları hər bir ölkə özü yaradır. Standart bütün prosesləri (idxal, ixrac və s.) özündə ehtiva edir. Təxminən 132 adda kənd təsərrüfatı məhsulu var və bunların standartlarını yaratmaq üçün vaxt lazımdır. Əgər fəal iş aparılsa, 2021-ci ildən standartları qəbul etmək olar. Məsələn, Türkiyədə bu standartlar var və tez-tez də onu modernləşdirirlər. Bu, Türkiyədə elmi bir istiqamət kimi götürülür, standartlar üzrə professorlar var".
Qeyd edək ki, elmi tədqiqat institutları rəhbərlərinin Azərbaycan Standartlaşdırma İnstitutu ilə keçirilən işgüzar görüşündə Aqrar Elm və İnnovasiya Mərkəzinin direktoru İmran Cümşüdov və Standartlaşdırma İnstitutunun direktoru Namiq Tağıyev bildiriblər ki, milli standartlaşdırma sisteminin beynəlxalq tələblərə uyğunlaşdırılması, məhsulların təhlükəsizliyinin, keyfiyyətinin, rəqabətqabiliyyətinin və ixrac potensialının artırılmasına nail olmaq üçün milli standartların müəyyən olunması vacib addımlardan biridir. Bu standartlar ölkədə istehsal edilən məhsul və xidmətlərin sərbəst hərəkəti üçün şərait yaradılmasını, beynəlxalq ticarətdə lüzumsuz texniki maneələrin aradan qaldırılmasını, daxili və xarici bazarda rəqabətə davamlılığın artırılmasını, regional və beynəlxalq standartlaşdırmaya münasibətdə milli iqtisadiyyatın maraqlarının əks etdirilməsini təmin edir. Qarşılıqlı müzakirədə vurğulanıb ki, kənd təsərrüfatı məhsulları üzrə milli standartların yaradılması Strateji Yol Xəritələrində mühüm vəzifə kimi qarşıya qoyulub.
