https://sputnik.az/20241214/qidalardaki-fruktoza-tehlukesi---xerceng-emele-getirir-469323687.html
Qidalardakı fruktoza təhlükəsi - xərçəng əmələ gətirir
Qidalardakı fruktoza təhlükəsi - xərçəng əmələ gətirir
Sputnik Azərbaycan
Nature yazıb ki, qidadakı fruktoza xərçəng hüceyrələrinin böyüməsini təşviq edir. 14.12.2024, Sputnik Azərbaycan
2024-12-14T23:47+0400
2024-12-14T23:47+0400
2024-12-14T23:07+0400
vaşinqton
elm
qaraciyər
qaraciyər çatışmazlığı
xərçəng
xərçəng xəstəliyi
fruktoza
qlükoza
saxaroza
lipid
https://cdnn1.img.sputnik.az/img/07e8/04/03/463685849_0:0:3070:1728_1920x0_80_0_0_47cefea783fbc0f84ebbc0c63856c38d.jpg
BAKI, 14 dekabr — Sputnik. ABŞ-ın Sent-Luis şəhərindəki Vaşinqton Universitetinin alimləri qidalardakı fruktozanın qaraciyərdə şəklinin dəyişdirilməsi yolu ilə orqanizmdə şişlərin böyüməsinə kömək etdiyini sübuta yetirilən təhlükəni aşkar ediblər. Bu barədə "Nature" jurnalında dərc olunub. Fruktoza qlükoza ilə olduğu kimi birbaşa xərçəng hüceyrələri tərəfindən metabolizə olunmur. Bunun əvəzinə, qaraciyər fruktozanı lipidlərə çevirərək emal edir, sonra isə hüceyrə membranları üçün tikinti bloklarına çevrilir. Bu proses şiş hüceyrələrini lazımi maddələrlə təmin edərək böyüməsini dəstəkləyir. Tədqiqatçılar fruktozanın orqanizmə necə təsir etdiyini izləmək üçün kiçik molekulların analizi üsulu olan metabolomikadan istifadə ediblər. Onlar yüksək fruktoza ilə qidalanan heyvanlarda maddələr mübadiləsində dəyişiklikləri müqayisə edərək heyvanların toxumaları və hüceyrələri vasitəsilə maddələrin hərəkətini öyrəniblər. Alimlər müəyyən ediblər ki, qaraciyərdə fruktoza mübadiləsinin əsas təsiri qanda lizofosfatidilxolinlərin (LPC) konsentrasiyasının artmasıdır. Bu lipidlər orqanizmdə asanlıqla daşınır və böyümə, çoxalma üçün istifadə edən şiş hüceyrələri tərəfindən aktiv şəkildə qəbul edilir. Təcrübələr göstərib ki, yüksək fruktoza ilə qidalanan heyvanlarda şişlərin böyüməsi bəzi hallarda iki dəfə artıb. Eyni zamanda, xərçəng hüceyrələrinin özləri ayrıca verildiyi təqdirdə fruktozanı effektiv şəkildə metabolizə edə bilməz. Şişin böyüməsinin sürətlənməsi yalnız fruktozanın qaraciyərdə şəklinin dəyişdirilməsi sayəsində baş verib. Tədqiqat müəllifləri vurğulayıblar ki, tərkibində fruktoza yüksək olan qidalardan uzaq durmaq xərçəng xəstələri üçün mühüm profilaktik tədbir ola bilər. Onlar həmçinin xərçəngin müalicəsində yeni yanaşmalar aça biləcək fruktozanın şəklinin dəyişdirilməsində iştirak edən metabolik yolları bloklaya bilən dərmanların inkişaf etdirilməsi imkanını təklif edirlər.
Sputnik Azərbaycan
media@sputniknews.com
+74956456601
MIA „Rossiya Segodnya“
2024
xəbərlər
ru_AZ
Sputnik Azərbaycan
media@sputniknews.com
+74956456601
MIA „Rossiya Segodnya“
Sputnik Azərbaycan
media@sputniknews.com
+74956456601
MIA „Rossiya Segodnya“
vaşinqton, qaraciyər, qaraciyər çatışmazlığı, xərçəng, xərçəng xəstəliyi, fruktoza, qlükoza, saxaroza, lipid, xərçəng hüceyrələri
vaşinqton, qaraciyər, qaraciyər çatışmazlığı, xərçəng, xərçəng xəstəliyi, fruktoza, qlükoza, saxaroza, lipid, xərçəng hüceyrələri
Qidalardakı fruktoza təhlükəsi - xərçəng əmələ gətirir
Nature yazıb ki, qidadakı fruktoza xərçəng hüceyrələrinin böyüməsini təşviq edir.
BAKI, 14 dekabr — Sputnik. ABŞ-ın Sent-Luis şəhərindəki Vaşinqton Universitetinin alimləri qidalardakı fruktozanın qaraciyərdə şəklinin dəyişdirilməsi yolu ilə orqanizmdə şişlərin böyüməsinə kömək etdiyini sübuta yetirilən təhlükəni aşkar ediblər.
Bu barədə "Nature" jurnalında dərc olunub.
Fruktoza qlükoza ilə olduğu kimi birbaşa xərçəng hüceyrələri tərəfindən metabolizə olunmur. Bunun əvəzinə, qaraciyər fruktozanı lipidlərə çevirərək emal edir, sonra isə hüceyrə membranları üçün tikinti bloklarına çevrilir. Bu proses şiş hüceyrələrini lazımi maddələrlə təmin edərək böyüməsini dəstəkləyir.
Tədqiqatçılar fruktozanın orqanizmə necə təsir etdiyini izləmək üçün kiçik molekulların analizi üsulu olan metabolomikadan istifadə ediblər. Onlar yüksək fruktoza ilə qidalanan heyvanlarda maddələr mübadiləsində dəyişiklikləri müqayisə edərək heyvanların toxumaları və hüceyrələri vasitəsilə maddələrin hərəkətini öyrəniblər.
Alimlər müəyyən ediblər ki, qaraciyərdə fruktoza mübadiləsinin əsas təsiri qanda lizofosfatidilxolinlərin (LPC) konsentrasiyasının artmasıdır. Bu lipidlər orqanizmdə asanlıqla daşınır və böyümə, çoxalma üçün istifadə edən şiş hüceyrələri tərəfindən aktiv şəkildə qəbul edilir.
Təcrübələr göstərib ki, yüksək fruktoza ilə qidalanan heyvanlarda şişlərin böyüməsi bəzi hallarda iki dəfə artıb. Eyni zamanda, xərçəng hüceyrələrinin özləri ayrıca verildiyi təqdirdə fruktozanı effektiv şəkildə metabolizə edə bilməz. Şişin böyüməsinin sürətlənməsi yalnız fruktozanın qaraciyərdə şəklinin dəyişdirilməsi sayəsində baş verib.
Tədqiqat müəllifləri vurğulayıblar ki, tərkibində fruktoza yüksək olan qidalardan uzaq durmaq xərçəng xəstələri üçün mühüm profilaktik tədbir ola bilər. Onlar həmçinin xərçəngin müalicəsində yeni yanaşmalar aça biləcək fruktozanın şəklinin dəyişdirilməsində iştirak edən metabolik yolları bloklaya bilən dərmanların inkişaf etdirilməsi imkanını təklif edirlər.
