https://sputnik.az/20241201/siqlandirma-seviyyesi-omur-uzunluguna-tesir-edir-469001343.html
İşıqlandırma səviyyəsi ömür uzunluğuna təsir edir
İşıqlandırma səviyyəsi ömür uzunluğuna təsir edir
Sputnik Azərbaycan
İşıq və qaranlığın təbii balansının pozulması sirkadiyalı ritmlərə təsir göstərə bilər ki, bu da diabet, piylənmə, ürək-damar patologiyaları, psixi sağlamlıq... 01.12.2024, Sputnik Azərbaycan
2024-12-01T19:37+0400
2024-12-01T19:37+0400
2024-12-01T19:37+0400
ömür
elm
işıq
yuxu
yuxu
jurnal
mütəxəssis
böyük britaniya
sakin
https://cdnn1.img.sputnik.az/img/07e7/0b/1b/460885853_0:151:3104:1897_1920x0_80_0_0_748810506e68e75402ca56f678e4df4f.jpg
BAKI, 1 dekabr — Sputnik. Avstraliyanın Flinders Universitetinin alimləri tərəfindən aparılan araşdırma günün müxtəlif vaxtlarında işıq səviyyələri ilə vaxtından əvvəl ölüm riski arasında əlaqə olduğunu aşkar edib. Elmi iş "Proceedings of the National Academy of Sciences" (PNAS) jurnalında dərc olunub. Alimlər müəyyən ediblər ki, işıq və qaranlığın təbii balansının pozulması sirkadiyalı ritmlərə təsir göstərə bilər ki, bu da diabet, piylənmə, ürək-damar patologiyaları, psixi sağlamlıq pozğunluqları və hətta ölüm riskinin artması kimi xəstəliklərin inkişaf ehtimalının artması ilə əlaqələndirilir. Səkkiz il ərzində aparılan araşdırma çərçivəsində iştirakçılarının bir həftə ərzində taxdıqları işıq sensorlarından istifadə etməklə 88,9 min Böyük Britaniya sakininin vəziyyəti izlənilib. Məlumatların təhlili göstərib ki, gecə vaxtı parlaq işıq vaxtından əvvəl ölüm ehtimalını 21-34% artırır, gün ərzində adekvat işıqlandırma isə bu riski 17-34% azaldır. Kompüter modelləşdirməsi sirkadiyalı ritmlərin intensivliyi və ritminin işıq səviyyələrindən asılı olduğunu təsdiqləyərək təbii işıq şəraitinin saxlanmasının vacibliyini təsdiq edib. Mütəxəssislər qeyd ediblər ki, müasir vərdişlər, məsələn, gecə növbəsində işləmək və ya uzun müddət süni işığa məruz qalmaq bioloji ritmlərə mənfi təsir göstərə bilər. Yuxu həkimi Deniel Uindredin sözlərinə görə, işıqlandırmaya nəzarət reanimasiya xəstələri və ya qocalar evinin sakinləri kimi sirkadiyalı ritm pozuntularına həssas olan insanlar üçün xüsusilə vacibdir. Alim vurğulayıb ki, gündüz işığının artırılması və gecə işığının minimuma endirilməsi kimi sadə tədbirlər sağlamlığı əhəmiyyətli dərəcədə yaxşılaşdıra və gözlənilən ömür müddətini artıra bilər. Daha əvvəl məlum olub ki, uzun müddətli yuxu, xüsusən də vərdiş halına gələrsə, sağlamlığa mənfi təsir göstərə bilər.
Sputnik Azərbaycan
media@sputniknews.com
+74956456601
MIA „Rossiya Segodnya“
2024
Aygün Bünyadzadə
https://cdnn1.img.sputnik.az/img/07e6/05/06/441716660_0:0:1000:1001_100x100_80_0_0_486cda2f4c78f152b984457db6213569.png
Aygün Bünyadzadə
https://cdnn1.img.sputnik.az/img/07e6/05/06/441716660_0:0:1000:1001_100x100_80_0_0_486cda2f4c78f152b984457db6213569.png
xəbərlər
ru_AZ
Sputnik Azərbaycan
media@sputniknews.com
+74956456601
MIA „Rossiya Segodnya“
Sputnik Azərbaycan
media@sputniknews.com
+74956456601
MIA „Rossiya Segodnya“
Aygün Bünyadzadə
https://cdnn1.img.sputnik.az/img/07e6/05/06/441716660_0:0:1000:1001_100x100_80_0_0_486cda2f4c78f152b984457db6213569.png
ömür, işıq, yuxu, yuxu, jurnal, mütəxəssis, böyük britaniya, sakin
ömür, işıq, yuxu, yuxu, jurnal, mütəxəssis, böyük britaniya, sakin
İşıqlandırma səviyyəsi ömür uzunluğuna təsir edir
İşıq və qaranlığın təbii balansının pozulması sirkadiyalı ritmlərə təsir göstərə bilər ki, bu da diabet, piylənmə, ürək-damar patologiyaları, psixi sağlamlıq pozğunluqları və hətta ölüm riskinin artması kimi xəstəliklərin inkişaf ehtimalının artması ilə əlaqələndirilir.
BAKI, 1 dekabr — Sputnik. Avstraliyanın Flinders Universitetinin alimləri tərəfindən aparılan araşdırma günün müxtəlif vaxtlarında işıq səviyyələri ilə vaxtından əvvəl ölüm riski arasında əlaqə olduğunu aşkar edib.
Elmi iş "Proceedings of the National Academy of Sciences" (PNAS) jurnalında dərc olunub.
Alimlər müəyyən ediblər ki, işıq və qaranlığın təbii balansının pozulması sirkadiyalı ritmlərə təsir göstərə bilər ki, bu da diabet, piylənmə, ürək-damar patologiyaları, psixi sağlamlıq pozğunluqları və hətta ölüm riskinin artması kimi xəstəliklərin inkişaf ehtimalının artması ilə əlaqələndirilir.
Səkkiz il ərzində aparılan araşdırma çərçivəsində iştirakçılarının bir həftə ərzində taxdıqları işıq sensorlarından istifadə etməklə 88,9 min Böyük Britaniya sakininin vəziyyəti izlənilib.
Məlumatların təhlili göstərib ki, gecə vaxtı parlaq işıq vaxtından əvvəl ölüm ehtimalını 21-34% artırır, gün ərzində adekvat işıqlandırma isə bu riski 17-34% azaldır. Kompüter modelləşdirməsi sirkadiyalı ritmlərin intensivliyi və ritminin işıq səviyyələrindən asılı olduğunu təsdiqləyərək təbii işıq şəraitinin saxlanmasının vacibliyini təsdiq edib.
Mütəxəssislər qeyd ediblər ki, müasir vərdişlər, məsələn, gecə növbəsində işləmək və ya uzun müddət süni işığa məruz qalmaq bioloji ritmlərə mənfi təsir göstərə bilər.
Yuxu həkimi Deniel Uindredin sözlərinə görə, işıqlandırmaya nəzarət reanimasiya xəstələri və ya qocalar evinin sakinləri kimi sirkadiyalı ritm pozuntularına həssas olan insanlar üçün xüsusilə vacibdir. Alim vurğulayıb ki, gündüz işığının artırılması və gecə işığının minimuma endirilməsi kimi sadə tədbirlər sağlamlığı əhəmiyyətli dərəcədə yaxşılaşdıra və gözlənilən ömür müddətini artıra bilər.
Daha əvvəl məlum olub ki, uzun müddətli yuxu, xüsusən də vərdiş halına gələrsə, sağlamlığa mənfi təsir göstərə bilər.
