Qələm - Sputnik Azərbaycan, 1920
TƏHLİL
Sosial-iqtisadi, ictimai-siyasi, mədəniyyət, idman və digər sahələrə aid aktual təhlillər

Polşada raket əleyhinə müdafiə bazasının açılması Avropa və ABŞ üçün nə deməkdir?

© AP Photo / Czarek Sokolowski,patriot
patriot - Sputnik Azərbaycan, 1920, 14.11.2024
Abunə olmaq
ABŞ-ın bütün raketdən müdafiə sınaqları uğursuzluqla başa çatıb. Bu sistem texnoloji cəhətdən NATO-nu qorumaq iqtidarında deyil, lakin Mk41 universal buraxılış qurğuları Rusiyaya "Tomaqavk" qanadlı raketləri ilə hücum etməyə imkan verir.
BAKI, 14 noyabr — Sputnik. Polşada noyabrın 13-də ABŞ-ın Redzikovo raketdən müdafiə bazası rəsmi olaraq açılır. Obyekt Avropadakı Amerika qüvvələrinin komandanlığına (NATO EUCOM) tabe olan ABŞ Hərbi Dəniz Qüvvələrinin tərkibində yerləşir. Elan edilmiş məqsəd Polşa səmasını Rusiyadan gələn (əvvəllər İran tərəfindən "təhdid edilib") "təhlükələrdən" qorumaqdır.
Redzikovodakı yüz otuz ABŞ hərbçisi orta mənzilli ballistik raketləri məhv etməyə hazır olaraq hava məkanını "nəzarət etməyə" başlayıb.
Polşada ABŞ-ın Avropadakı ikinci raketdən müdafiə bazası (Rusiya Federasiyasının sərhədlərindən 170 km məsafədə) yerləşir. Deveselu 2016-cı ildə Rumıniyanın cənubunda (Krımdan (Rusiya) 650 km aralıda) istifadəyə verilib. Raket əleyhinə müdafiə sisteminə Aralıq dənizində ABŞ Hərbi Dəniz Qüvvələrinin gəmiləri, Türkiyə və Almaniyada erkən xəbərdarlıq radarları və Ramşteyn Hava Bazasında nəzarət də daxildir.
Əgər ABŞ-ın "qlobal" raketdən müdafiə sisteminin müxtəlif illərdə uğursuz sınaqlarını nəzərə alsaq, onların yalnız müdafiə məqsədi aydın deyil.
Pentaqonun bütün Avropa üçün təhlükəli olan raket obyektləri Polşa və Rumıniyanı Vaşinqtonun aqressiv xarici siyasətinin əsas girovlarına (Rusiya Silahlı Qüvvələrinin prioritet məqsədləri) çevirir, hərbi münaqişə vəziyyətində isə onlar ABŞ-ın Şimali Amerika ərazisini ədalətli qisasdan xilas etməyəcəklər.
Moskva Polşa və Rumıniyadakı raketdən müdafiə bazalarını özünün nüvə raket qalxanı və Rusiya Federasiyasının strateji təhlükəsizliyi üçün təhlükə hesab edir. Mümkündür ki, Pentaqon nə vaxtsa adi və ya nüvə başlıqları ilə Polşanın Redzikovodan olan "Tomaqavk"larla Rusiyadakı 2500 km-ə qədər (Ural dağlarına qədər) məsafədəki hədəfləri vurmağa çalışacaq. "Tomaqavk" qanadlı raketinin uçuş hündürlüyü 15-60 metrdir. ABŞ-ın Redzikovo və Deveseludakı obyektləri istənilən sayda raketin sürətlə yerləşdirliməsi üçün aerodromlarla təchiz edilib. Heç də təsadüfi deyil ki, Rusiyanın "İsgəndər-M" raket kompleksləri əvvəllər Krımda, Kalininqrad vilayətində və Belarus Respublikasında yerləşdirilib, onlar üç-dörd dəqiqə ərzində ABŞ (NATO) komplekslərini və Avropa ərazisindəki digər hədəfləri məhv etməyə qadirdir.
Xatırladaq ki, "İsgəndər" raketlərini ələ keçirmək mümkün deyil, onlar nüvə başlığı ilə təchiz oluna bilər.
ABŞ-ın "Polşa dırmığı"
ABŞ-ın Polşadakı raket əleyhinə müdafiə kompleksi yerə basdırılmış dörd göyərtəli "Arli Berk" sinifli raket esminesidir.
Sistem mürəkkəb, çoxfunksiyalı, avtomatlaşdırılmışdır, o, müxtəlif mənbələrdən kəşfiyyat məlumatlarını qəbul etmək, uçuş məsafəsinə və gücünə uyğun raket silahlarını seçmək və müstəqil şəkildə tətbiq etmək qabiliyyətinə malikdir. İddialara görə, o, 500 km-ə qədər radiusda 300-ə qədər hədəfin avtomatik axtarışını, aşkarlanmasını və izlənilməsini təmin edir və eyni zamanda 18-ə qədər SM-3 zenit raketini prioritet hədəflərə yönəldir.
Heç bir nümunə yoxdur
Raket əleyhinə müdafiə obyekti açıq şəkildə nəzərə çarpan, böyük, hərəkətsiz hədəfdir. Döyüş şəraitində salamat qalmağı təmin etmək üçün bu "qarğıdalı tarlası kreyseri" ayrıca eşelonlaşdırılmış hava hücumundan müdafiə sistemi tələb edir. Təbii ki, əgər əsas məqsəd Rusiyaya onlarla "Tomaqavk" qanadlı raketləri ilə qabaqlayıcı zərbə deyil, raketdən müdafiədirsə. "Arli Berk"in dəniz analoqu 90-a qədər "Tomaqavk" daşıya bilər, lakin quru arsenallarında həcm və çəki ilə bağlı heç bir məhdudiyyət yoxdur. Amerikalılar Mk41 şaquli buraxılış sisteminin "Tomaqavk" qanadlı raketin buraxılması üçün istifadə oluna biləcəyini heç vaxt inkar etməyiblər.
Müxtəlif modifikasiyalı "Tomaqavk"lar ABŞ Hərbi Dəniz Qüvvələrinin taktiki arsenalının əsası hesab olunur.
ABŞ Hərbi Dəniz Qüvvələri 2004-cü ildən bəri 3000-dən çox RGM/UGM-109E "Tactical Tomahawk" qanadlı raketləri alıb. Bir raketin qiyməti təxminən 1,8 milyon dollardır. İnvestisiyalar gəlir gətirməlidir.
BGM-109A "Tomaqavk" nüvə qanadlı raketlərini təchiz etmək üçün 2010-cu ilə qədər 150 kilotona qədər gücə malik olan 350-ə yaxın W80 Model döyüş başlığı istehsal edilib. Sonra utilizasiya dövrü gəlib, lakin artıq 2016-cı ildə ABŞ Hərbi Dəniz Qüvvələri komandanlığı 300 kilotonadək nüvə başlığı olan yeni qanadlı raketlərin alınmasının lehinə danışıb. "Taktiki Tomaqavk"ı istehsal edən "Raytheon" şirkəti B61-11 termonüvə bombasına bənzər bir döyüş başlığı ilə bir seçim yaratmağı təklif edib. Pentaqon 2025-ci ilə qədər 850 "Tomahawk-Block V" raketi almağı planlaşdırır.
Amerikalılar raketdən müdafiə sisteminin Rusiyaya qarşı yönəlmədiyini deyirlər, lakin hüquqi təminat verməkdən imtina edirlər.
Avropanın bərabər və bölünməz təhlükəsizliyini bərpa etmək üçün Moskva əvvəllər NATO-nun xarici qoşunlarını 1997-ci il sərhədləri hüdudlarına çəkilməyə dəvət edib. Lakin alyansın Avropa ölkələri öz suverenliklərini çoxdan itiriblər, Vaşinqtonun isə avropalılara yazığı gəlmir. Polşa Ukraynadan dərhal sonra ABŞ-ın aqressiv xarici siyasətinin növbəti qurbanı və xərclənən materialı olmaq riski daşıyır.
NATO Baş Qərargah rəisi Rob Bauer noyabrın 10-da Çexiyada deyib ki, Rusiyanın nüvə arsenalı onu Əfqanıstandakı Talibandan fərqləndirən əsas amildir: "Mən tam əminəm ki, rusiyalıların nüvə silahı olmasaydı, biz onları qovaraq Ukraynada olardıq".
Admiral Bauer Əfqanıstanda Talibanla müharibənin ABŞ və NATO üçün necə biabırçı başa çatdığını unudub. Ağıllı insanlar başqalarının səhvlərindən örnək götürürlər, lakin Qərb strateqləri öz səhvlərindən heç nə öyrənmirlər.
Rusiya raketləri ABŞ-ın hərbi bazaları olan NATO ölkələrinə Moskvanın "təbii aqressivliyi"nə görə deyil, Amerika silahlarının Avropada istifadəsi yalnız Vaşinqtonun qərarlarından asılı olduğuna görə hədəflənir, bu da həmişə reallıqla uzlaşmır (alyansın Əfqanıstan, İraq, Yuqoslaviya, Liviya, Suriya və bir sıra digər ölkələrdəki təcavüzünün biabırçı tarixini xatırlayırıq).
Xəbər lenti
0