https://sputnik.az/20240824/qara-delik-sualanmasinin-sirri-izah-edilib-466847753.html
Qara dəlik şüalanmasının sirri izah edilib
Qara dəlik şüalanmasının sirri izah edilib
Sputnik Azərbaycan
“Nature Communications” jurnalı bu barədə ətraflı məlumat verib. 24.08.2024, Sputnik Azərbaycan
2024-08-24T23:06+0400
2024-08-24T23:06+0400
2024-08-24T23:06+0400
kosmos
dünya xəbərləri
günəş
qara
qara dəlik
rentgen
maqnit
https://cdnn1.img.sputnik.az/img/42186/70/421867019_0:148:1521:1003_1920x0_80_0_0_4d5e87e2486967d85018823d7c3ecc7f.jpg
BAKI, 24 avqust — Sputnik. Helsinki Universitetinin astrofizikləri ilk dəfə olaraq qara dəliklərin ətrafından yayılan rentgen şüalarının mənşəyinin sirrini açıqlayıblar. Araşdırmanın nəticələri “Nature Communications” jurnalında dərc olunub. Alimlər müəyyən ediblər ki, rentgen şüaları maqnit sahələrinin xaotik hərəkətləri nəticəsində yaranan qara dəliyin ətrafındakı plazma turbulentliyindən yaranır. Oxşar proseslər bu yaxınlarda Günəşdə də müşahidə olunub, burada günəş işıqları oxşar şüalanma yaradıb. Tədqiqatçılar şüalanma və plazma arasındakı kvant qarşılıqlı əlaqələri nəzərə alaraq modelləşdirməyə müraciət ediblər. Bu, turbulentlik və maqnit sahələrinin həddindən artıq fiziki hadisələrə səbəb olduğu qara dəliklərin yaxınlığında mürəkkəb şəraiti bərpa etməyə imkan verib. Modelləşdirmə göstərib ki, bu şəraitdə plazma iki fərqli vəziyyətdə ola bilər: soyuq və şəffaf və ya isti və qeyri-şəffaf. Plazmanın bu halı xarici şüalanmanın xarici sahəsinin təsiri ilə əlaqədardır ki, bu da yumşaq və sərt vəziyyətdə şüalanmanı yayan akkresiya disklərinin müşahidələrindəki fərqlərə uyğundur. Beləliklə, rentgen şüalarının elektronlara və pozitronlara çevrilməsi kimi kvant effektləri qara dəlik və rentgen şüalanmasının ətrafındakı plazmanın dinamikası üçün əhəmiyyətli olur.Digər maraqlı xəbərləri həmçinin Sputnik Azərbaycan-ın Teleqram kanalından izləyin.
qara dəlik
Sputnik Azərbaycan
media@sputniknews.com
+74956456601
MIA „Rossiya Segodnya“
2024
xəbərlər
ru_AZ
Sputnik Azərbaycan
media@sputniknews.com
+74956456601
MIA „Rossiya Segodnya“
Sputnik Azərbaycan
media@sputniknews.com
+74956456601
MIA „Rossiya Segodnya“
kosmos, günəş, qara, qara dəlik, rentgen, maqnit
kosmos, günəş, qara, qara dəlik, rentgen, maqnit
Qara dəlik şüalanmasının sirri izah edilib
“Nature Communications” jurnalı bu barədə ətraflı məlumat verib.
BAKI, 24 avqust — Sputnik. Helsinki Universitetinin astrofizikləri ilk dəfə olaraq qara dəliklərin ətrafından yayılan rentgen şüalarının mənşəyinin sirrini açıqlayıblar. Araşdırmanın nəticələri “Nature Communications” jurnalında dərc olunub.
Alimlər müəyyən ediblər ki, rentgen şüaları maqnit sahələrinin xaotik hərəkətləri nəticəsində yaranan qara dəliyin ətrafındakı plazma turbulentliyindən yaranır. Oxşar proseslər bu yaxınlarda Günəşdə də müşahidə olunub, burada günəş işıqları oxşar şüalanma yaradıb.
Tədqiqatçılar şüalanma və plazma arasındakı kvant qarşılıqlı əlaqələri nəzərə alaraq modelləşdirməyə müraciət ediblər. Bu, turbulentlik və maqnit sahələrinin həddindən artıq fiziki hadisələrə səbəb olduğu qara dəliklərin yaxınlığında mürəkkəb şəraiti bərpa etməyə imkan verib.
Modelləşdirmə göstərib ki, bu şəraitdə plazma iki fərqli vəziyyətdə ola bilər: soyuq və şəffaf və ya isti və qeyri-şəffaf. Plazmanın bu halı xarici şüalanmanın xarici sahəsinin təsiri ilə əlaqədardır ki, bu da yumşaq və sərt vəziyyətdə şüalanmanı yayan akkresiya disklərinin müşahidələrindəki fərqlərə uyğundur.
Beləliklə, rentgen şüalarının elektronlara və pozitronlara çevrilməsi kimi kvant effektləri qara dəlik və rentgen şüalanmasının ətrafındakı plazmanın dinamikası üçün əhəmiyyətli olur.
Digər maraqlı xəbərləri həmçinin Sputnik Azərbaycan-ın Teleqram kanalından izləyin. 
