https://sputnik.az/20240709/qeterin-simal-cenubda-istiraki-avrasiyanin-iqtisadi-inteqrasiyasini-nece-suretlendirecek-465879684.html

Qətərin "Şimal-Cənub"da iştirakı Avrasiyanın iqtisadi inteqrasiyasını necə sürətləndirəcək

Qətərin "Şimal-Cənub"da iştirakı Avrasiyanın iqtisadi inteqrasiyasını necə sürətləndirəcək

Sputnik Azərbaycan

Rusiya Prezidenti Vladimir Putin və Qətər əmiri Təmim Bin Həməd Əl-Tani arasında Astanada ŞƏT sammiti çərçivəsində keçirilən görüşdə Rusiya lideri Dohanı... 09.07.2024, Sputnik Azərbaycan

2024-07-09T09:18+0400

2024-07-09T09:18+0400

2024-07-09T09:18+0400

qətər

təhlil

azərbaycan

rusiya

"şimal-cənub" beynəlxalq nəqliyyat dəhlizi

ərəb

fars körfəzi

iraq

https://cdnn1.img.sputnik.az/img/07e6/0b/11/448662141_0:0:3073:1728_1920x0_80_0_0_4dca32187d14b1a16c979a765808989a.jpg

BAKI, 9 iyul — Sputnik. "Şimal-Cənub" beynəlxalq nəqliyyat dəhlizi (BND) son illərdə yerli infrastruktur layihəsi çərçivəsindən çıxıb və Avrasiya məkanı iqtisadiyyatlarının inteqrasiyasını təşviq edən təşəbbüsə çevrilib. BND-nin bu "missiyasını" nəzərə alsaq, bu layihədə iştirak etmək istəyənlərin sayı getdikcə artır. Belə ki, Astanada ŞƏT sammiti çərçivəsində Rusiya Prezidenti Vladimir Putin və Qətər əmiri Təmim Bin Həməd Əl-Tani arasında keçirilən görüşdə Rusiya lideri Dohanı "Şimal-Cənub" BND-yə qoşulmağa dəvət edib. Qeyd edək ki, Qətər və BƏƏ kimi Körfəz ölkələrinin "Şimal-Cənub"la mümkün əlaqəsi ilə bağlı söhbətlər iki ildən çoxdur ki, davam edir və Doha bu istiqamətdə danışıqlarda körfəz qonşusundan daha fəaldır. Eyni zamanda Qətər bu məsələni əsasən İran və Rusiya ilə müzakirə edir, lakin Azərbaycan da bu danışıqlarda iştirak edir. Belə ki, 2023-cü ilin sentyabrında Azərbaycanın rəqəmsal inkişaf və nəqliyyat naziri Rəşad Nəbiyev ilə onun qətərli həmkarı arasında keçirilən görüşdə bildirilib ki, Bakı Dohanın "Şimal-Cənub" BND-də iştirak planlarını alqışlayır. "Şimal-Cənub" regional nəqliyyat şəbəkəsində pazl kimi Qeyd edək ki, Körfəz ölkələrinin "Şimal-Cənub" layihəsinə göstərdikləri maraqdan sonra ərəb KİV-ləri onun Süveyş kanalına və ümumilikdə gəmiçiliyə qarşı üstünlükləri fonunda BND haqqında yazmağa başlayıblar. Ərəb ekspertləri hesab edirlər ki, BND-də iştirak Körfəz ölkələrinə dəniz nəqliyyatına alternativ təchizat dəhlizləri əldə etməyə imkan verəcək. Yəmən husilərinin dəniz ticarəti ilə bağlı davam edən təhdidləri fonunda bu məsələ daha da aktuallaşır. Bundan əlavə, hazırda Yaxın Şərqdə həyata keçirilən nəqliyyat və logistika layihələri "Şimal-Cənub" beynəlxalq nəqliyyat dəhlizinin inkişaf ssenarisinə ideal şəkildə uyğun gəlir. Belə ki, ötən ilin oktyabrında Rusiya Enerji Həftəsi çərçivəsində Rusiya Federasiyası və İraq arasında "İnkişaf yolu" və "Şimal-Cənub" infrastruktur layihələrinin inteqrasiyası məsələsi müzakirə olunub. Nəticədə tərəflər belə qənaətə gəliblər ki, bu iki layihə bir-birini tamamlayır, çünki onlar regional iqtisadiyyat üçün çeviklik və sabitliyi təmin edəcək, yüklərin daşınması xərclərini azaldacaq və malların çatdırılma sürətini artıracaq. Qeyd edək ki, "İnkişaf yolu" layihəsi İraqın neftli cənub bölgələrini Türkiyənin Aralıq dənizi limanları ilə birləşdirəcək dəmir yolları və avtomobil yollarından ibarət nəqliyyat və logistika dəhlizidir. Bundan əlavə, əsas sponsorlarının Ankara və Körfəz ölkələri olacağı gözlənilən layihə Asiyadakı istehsalçılarla Avropadakı istehlakçılar arasında mal tədarükünü asanlaşdıracaq. Qətər bu layihənin həyata keçirilməsində maraqlı olan tərəflərdən biridir, çünki Doha Körfəz ölkələrinin "Körfəz Dəmiryolu" təşəbbüsünün köməyi ilə bir tərəfdən Aralıq dənizinə aparan quru yoluna, digər tərəfdən isə "Şimal-Cənub"a inteqrasiya sayəsində - Rusiya, Mərkəzi Asiya, Çin və Hindistan bazarlarına çıxış əldə edəcək. "Şimal-Cənub" investisiya üçün katalizator kimi Qeyd etmək vacibdir ki, son illər Fars körfəzinin ərəb ölkələri Rusiya Federasiyasına, Cənubi Qafqaz və Mərkəzi Asiya ölkələrinə investisiya və layihələri artırıb. Belə ki, Astanada keçirilən görüşdə əmir Təmim Bin Həməd Əl-Tani Qətərin Rusiya iqtisadiyyatına sərmayələrinin 13 milyard dollara çatdığını və bu rəqəmin əhəmiyyətli dərəcədə artırılmasının planlaşdırıldığını bildirib. Eyni zamanda, ərəb ölkələri, xüsusilə Qətər, Səudiyyə Ərəbistanı və BƏƏ Mərkəzi Asiya və Cənubi Qafqaz ölkələrində enerji, nəqliyyat və logistika sahələrində layihələrin həyata keçirilməsində və investisiya qoyuluşunda fəal iştirak edirlər. Bu halda neft-dollar monarxiyalarının BND-də və "Şimal-Cənub"a inteqrasiyası planlaşdırılan Transxəzər Dəhlizində (Orta Dəhliz) iştirakı investisiyaların artırılması və texnoloji təchizat zəncirinin qurulması üçün son dərəcə vacibdir. Bundan əlavə, Qətərin "Şimal-Cənub"a qoşulması təkcə Əmirliyin BND-dən istifadəsini deyil, həm də onun infrastruktur obyektlərinin tikintisinin maliyyələşdirilməsində iştirakını nəzərdə tutur. Yəni "Şimal-Cənub" təşəbbüsünün iştirakçısı olmaqla, Qətər, daha sonra, ola bilsin ki, digər Körfəz ölkələri də özləri üçün alternativ idxal və ixrac marşrutu işə salmaqla yanaşı, həm də ən böyük nəqliyyat və logistika şəbəkəsinə çıxış əldə edəcəklər. Bu da regionda bu ölkələrin Avrasiya məkanında irimiqyaslı layihələrdə iştirakını artırmağa imkan verəcək.Digər maraqlı xəbərləri həmçinin Sputnik Azərbaycan-ın Teleqram kanalından izləyin.

azərbaycan

2024

xəbərlər

ru_AZ

qətər, azərbaycan, rusiya, "şimal-cənub" beynəlxalq nəqliyyat dəhlizi, ərəb, fars körfəzi, iraq