https://sputnik.az/20240411/alimler-subut-edibler-ki-genc-yaslarda-stres-kecirtmek-demensiya-riskini-artirir-463757799.html
Alimlər sübut ediblər ki, gənc yaşlarda stres keçirtmək demensiya riskini artırır
Alimlər sübut ediblər ki, gənc yaşlarda stres keçirtmək demensiya riskini artırır
Sputnik Azərbaycan
"Annals of Neurology" jurnalında qeyd olunub ki, stresli hadisələr insanın davranış və psixoloji reaksiyalarını aktivləşdirir. 11.04.2024, Sputnik Azərbaycan
2024-04-11T12:33+0400
2024-04-11T12:33+0400
2024-04-11T13:32+0400
stress
elm
jurnal
müəllif
xəstəlik
xəstəlik
iş
tədqiqat
https://cdnn1.img.sputnik.az/img/07e8/02/17/462844012_0:0:3072:1728_1920x0_80_0_0_1c6beb7427333858851b0d17d9e99b53.jpg
BAKI, 11 aprel — Sputnik. Orta yaşda yaşanan stresli hadisələr qocalıqda Alzheymer xəstəliyi riskini artıra bilər. Bunu "Annals of Neurology" jurnalında dərc olunan araşdırma göstərib. Ağır xəstəlik, iş tapa bilməmək, yaxınlarının itirilməsi və digər stresli hadisələr insanın davranış və psixoloji reaksiyalarını aktivləşdirir. Sübutlar bunun demans riskinin artması ilə əlaqəli ola biləcəyini qeyd edir. Yeni tədqiqatda 1290 könüllü öz stresli həyat hadisələrindən danışıb. Statistik təhlillər göstərib ki, tədqiqatda iştirak edən kişinin həyatında o qədər çox stresli hadisələr yaşanıb ki, beynində Alzheymer xəstəliyinin inkişafında əsas rol oynayan beta-amiloid zülalı bir o qədər çox olub. Bu molekulun səviyyəsi beynin MRT-dən keçməsi nəticəsində müəyyən edilib. Qadınlarda isə stres beyindəki boz maddənin həcminin azalmasına səbəb olub. Həmçinin, uşaqlıqda daha yüksək stres səviyyəsi orta yaşda sinir sistemində daha yüksək iltihab riski ilə əlaqələndirilib. İltihab əvvəllər neyrodegenerasiyada, yəni sinir hüceyrələrinin itirilməsində əhəmiyyətli amil kimi qəbul edilib. Psixi pozğunluqları olan iştirakçılar stressə ən çox reaksiya veriblər: beta-amiloid və tau-zülal səviyyəsinin artması, beyində iltihab və boz maddənin həcminin azalması. Bu, belə insanların stresin təsirlərinə daha həssas olduğunu göstərir. "Bizim işimiz stresin Alzheymer xəstəliyinin inkişafında əhəmiyyətli rol oynaya biləcəyi fikrini dəstəkləyir və bu effektin mexanizmləri ilə bağlı ilkin dəlillər təqdim edir, lakin nəticələrimizin təkrarlanması və yoxlanması üçün daha çox araşdırmaya ehtiyac var", - müəlliflər qeyd ediblər.
Sputnik Azərbaycan
media@sputniknews.com
+74956456601
MIA „Rossiya Segodnya“
2024
xəbərlər
ru_AZ
Sputnik Azərbaycan
media@sputniknews.com
+74956456601
MIA „Rossiya Segodnya“
Sputnik Azərbaycan
media@sputniknews.com
+74956456601
MIA „Rossiya Segodnya“
stress, jurnal, müəllif, xəstəlik, xəstəlik, iş, tədqiqat
stress, jurnal, müəllif, xəstəlik, xəstəlik, iş, tədqiqat
Alimlər sübut ediblər ki, gənc yaşlarda stres keçirtmək demensiya riskini artırır
12:33 11.04.2024 (Yenilənib: 13:32 11.04.2024) "Annals of Neurology" jurnalında qeyd olunub ki, stresli hadisələr insanın davranış və psixoloji reaksiyalarını aktivləşdirir.
BAKI, 11 aprel — Sputnik. Orta yaşda yaşanan stresli hadisələr qocalıqda Alzheymer xəstəliyi riskini artıra bilər.
Bunu "Annals of Neurology" jurnalında dərc olunan araşdırma göstərib.
Ağır xəstəlik, iş tapa bilməmək, yaxınlarının itirilməsi və digər stresli hadisələr insanın davranış və psixoloji reaksiyalarını aktivləşdirir. Sübutlar bunun demans riskinin artması ilə əlaqəli ola biləcəyini qeyd edir.
Yeni tədqiqatda 1290 könüllü öz stresli həyat hadisələrindən danışıb. Statistik təhlillər göstərib ki, tədqiqatda iştirak edən kişinin həyatında o qədər çox stresli hadisələr yaşanıb ki, beynində Alzheymer xəstəliyinin inkişafında əsas rol oynayan beta-amiloid zülalı bir o qədər çox olub. Bu molekulun səviyyəsi beynin MRT-dən keçməsi nəticəsində müəyyən edilib. Qadınlarda isə stres beyindəki boz maddənin həcminin azalmasına səbəb olub.
Həmçinin, uşaqlıqda daha yüksək stres səviyyəsi orta yaşda sinir sistemində daha yüksək iltihab riski ilə əlaqələndirilib. İltihab əvvəllər neyrodegenerasiyada, yəni sinir hüceyrələrinin itirilməsində əhəmiyyətli amil kimi qəbul edilib.
Psixi pozğunluqları olan iştirakçılar stressə ən çox reaksiya veriblər: beta-amiloid və tau-zülal səviyyəsinin artması, beyində iltihab və boz maddənin həcminin azalması. Bu, belə insanların stresin təsirlərinə daha həssas olduğunu göstərir.
"Bizim işimiz stresin Alzheymer xəstəliyinin inkişafında əhəmiyyətli rol oynaya biləcəyi fikrini dəstəkləyir və bu effektin mexanizmləri ilə bağlı ilkin dəlillər təqdim edir, lakin nəticələrimizin təkrarlanması və yoxlanması üçün daha çox araşdırmaya ehtiyac var", - müəlliflər qeyd ediblər.
