Qələm - Sputnik Azərbaycan, 1920
TƏHLİL
Sosial-iqtisadi, ictimai-siyasi, mədəniyyət, idman və digər sahələrə aid aktual təhlillər

Rusiyadan xoş söz və "Borey" layihəsinin səkkizinci "strateqi"

© Sputnik / Павел Львов "Knyaz Vladimir" sualtı qayığı
 Knyaz Vladimir sualtı qayığı  - Sputnik Azərbaycan, 1920, 07.02.2024
Abunə olmaq
ABŞ-ın Strateji Komandanlığı rəhbərinin müavini, general Robert Forst bu yaxınlarda etiraf edib ki, Rusiyanın 955 layihəsinin qayıqları ABŞ-ın təhlükəsizliyinə ən böyük təhlükədir.
"Borey" layihəsinin ən yeni strateji sualtı raket daşıyıcıları xəttinin artmasına diqqət yetirək. Ümumi gücü 200 meqaton trotil olan "Bulava" 120 nüvə qitələrarası ballistik raketlərdən ibarət tam atəş gücünə malikdir. Bu isə bütün ölkələrin bərabər və bölünməz təhlükəsizliyini təmin edə bilən çoxqütblü dünya layihəsini getdikcə daha inandırıcı və alternativsiz edir. NATO-nun şərqə doğru genişlənməsi və Qərbin Ukraynadakı Rusiya qarşı təlaşı getdikcə daha da düşüncəsiz kimi görünür.
Fevralın 3-də Severodvinskdə 955-A (Borey-A) layihəsi olan "Knyaz Pojarski" atom strateji raket sualtı kreyserinin (SRSK) ellinqdən dənizə buraxılması ilə bağlı təntənəli mərasimi keçirilib. Bu, Rusiyanın dövlət suverenliyinin və Rusiyanın yüksək texnologiyalarının üstünlüyünün görünən təntənəsi olub. Dənizə buraxıldıqdan sonra ən yeni 4-cü nəsil olan gəmi zavod dəniz sınaqlarından və dövlət yoxlanışından keçəcək, sonra isə Rusiya Hərbi Dəniz Qüvvələrinin silahlanmasına qəbul ediləcək. "Knyaz Pojarski" və "Borey" xəttinin digər SRSK-ləri qarşıdakı onilliklər üçün Rusiyanın hərbi dəniz strateji nüvə qüvvələrinin əsasını təşkil edəcək. Rusiyanın "Borey"ləri hərbi patrul vəzifələrini gizli şəkildə yerinə yetirərkən heç bir "hegemon" Moskvaya düşmən iradəsini diktə edə bilməz.
Hərbi Dəniz Qüvvələrinin Baş Komandanı, admiral Nikolay Yevmenov Severodvinskdə keçirilən mərasimdə qeyd edib ki, "Knyaz Pojarski" Rusiya sualtı gəmiqayırmasının ən qabaqcıl texnoloji həllərini, təcrübəsini və ənənələrini özündə cəmləşdirir. Həqiqətən, 955-A layihəsinin kreyseri uçuş məsafəsi 10 min kilometrə qədər olan 20 "Bulava" qitələrarası ballistik raketləri göyərtəsində daşımaq iqtidarındadır. Bu krayser okeanda döyüş gücü və üstünlük alətinə çevrilən qabaqcıl torpedo, radiotexnika, naviqasiya və hidroakustik komplekslərlə təchiz edilib. "Borey" ABŞ Hərbi Dəniz Qüvvələrinin 4-cü nəsil olan "Virciniya" tipli atom sualtı qayığından iki dəfə az səs-küylüdür. Rusiyanın "strateqi"nin hidroakustik kompleksi 320 km-ə qədər məsafədə düşmənin sualtı qayığını aşkar etməyə və eyni zamanda ən azı 30 hədəfi izləməyə qadirdir. ABŞ-ın "Ohayo" və ya "Virciniya" sualtı qayıqlarının hidroakustik həddi 230 km-dir.
Rusiya Müdafiə Nazirliyi 2027-ci ilə qədər "Borey" tipli 10 raketdaşıyıcını istehsal etməyi planlaşdırır. Son on il ərzində Rusiya Hərbi Dəniz Qüvvələrinin silahlanmasına üç 955 layihəsinin SRSK-si ("Yuri Dolqorukiy", "Aleksandr Nevski", "Vladimir Monomax") və dörd təkmilləşdirilmiş 955-A layihəsinin sualtı kreyseri ("Knyaz Vladimir", "Knyaz Oleq", "Generalissimu Suvorov", "İmperator III Aleksandr") daxil edilib. "Knyaz Pojarski" kreyseri "Borey"lər xəttində səkkizinci olub. 955-A layihəsinin "Dmitri Donskoy" və "Knyaz Potemkin" seriyalı gəmiləri istehsalın müxtəlif mərhələlərindədir. 955-A layihəsinin əsas fərqləri 20 raket mədəninin (Project 955-dən dördü çox) və yeni nəsil nüvə reaktorunun olmasıdır.
Dəniz dərinliklərinin kabusu
"Borey-A" layihəsinin atom sualtı qayığının idarə edilməsi dünyada ilk dəfə tam avtomatlaşdırılmışdır. Sualtı qayıq iyirmi beş səviyyəli mühafizəsi ilə inteqrasiya edilmiş rəqəmsal döyüş idarəetmə sistemi tərəfindən "əmr edilə bilər" - gəminin özü ekipajın səhv etməsinə imkan verməyəcək. Nəzəri olaraq, "Borey" atom enerji qurğusu, havanın bərpası sistemi, suyun təmizlənməsi və duzsuzlaşdırılması səbəbindən bir neçə il səthə çıxmaya bilər.
"Borey"lərin döyüş şəraitində məqsədi və əsas vəzifəsi gizli şəkildə atəş bölgəsinə daxil olmaq və eyni gizliliklə (sualtı mövqedən) raketlərin buraxılmasını təmin etməkdir. Buna görə də, hidroakustik gizlilik kreyserin əsas və əla xüsusiyyətidir. Rusiya "Borey-A"nın bu "qatil xüsusiyyəti" Qərb ekspertlərini də çox narahat edir. 20 strateji "Bulava" qitələrarası ballistik mərminin (QABR) hər biri 30 q-a qədər həddindən artıq yüklə ballistik trayektoriyalarda manevr edə bilən, düşmənin raket əleyhinə müdafiə sistemlərindən yayınmağa və 20-yə qədər yalan hədəflərə atış etməyə qadir olan 100-150 kilotonluq 10 fərdi hədəf alına bilən termonüvə döyüş başlığı daşıyır. Beləliklə, hər bir "Borey-A"nın (955-A layihəsi) raket mədənlərində ümumi gücü üç meqatona qədər olan qarşısıalınmaz 200 termonüvə bloku var ki, bu da hər hansı bir ölkənin ərazisində təcavüzkarı tamamilə məhv etmək üçün kifayətdir. Yüksək dəqiqliyə malik döyüş başlıqları hədəfdən 150 metrdən çox kənara çıxa bilir.
24 min ton su tutumu olan "BoreY-A" layihəsinin atom sualtı raket daşıyıcıları 480 metrə qədər dərinliyə dalmaq və 29 düyünə qədər sualtı sürətə çatma qabiliyyətinə malikdir. "Borey" ilə döyüşə girməyə çalışan düşmənin suüstü və sualtı gəmiləri üçün 533 mm-lik kalibrli torpedalar və "Vodopad" RPK-6M torpedo raketləri var. Təsadüfi deyil ki, ABŞ-ın Strateji Komandanlığı rəhbərinin müavini, general Robert Forst bu yaxınlarda etiraf edib: "Rusiyanın 955 layihəsinin qayıqları ABŞ-ın təhlükəsizliyinə ən böyük təhlükədir". Amerikalı mütəxəssislərin fikrincə, bir "Borey"dən atılan raket zərbəsi ABŞ-a bərpa edilməz ziyan vurmaq üçün kifayətdir.
Yenə də Rusiya Hərbi Dəniz Qüvvələrinin müxtəlif layihələrinin nəhəng SRSK-ləri onilliklər ərzində "müharibə və sülh tərəzisini" tarazlayır. Ən yeni "Borey"lərin hədəfi altında Qərb qeyri-ixtiyari olaraq Rusiya Prezidenti Vladimir Putinin NATO-nun şərqə doğru genişlənməsinin yolverilməzliyi haqqında sözlərinə qulaq asmağa başlayır və hətta ABŞ "hegemonu" çoxqütblü dünya reallığına ağrılı şəkildə qayıdır.
Xəbər lenti
0