Qələm - Sputnik Azərbaycan, 1920
TƏHLİL
Sosial-iqtisadi, ictimai-siyasi, mədəniyyət, idman və digər sahələrə aid aktual təhlillər

Sülh müqaviləsi regionda sabitlik üçün əsasdır - Politoloq

© AFP 2023 / EMMANUEL DUNANDLaçın dəhlizinin girişində Azərbaycan nəzarət-buraxılış məntəqəsi, arxiv
Laçın dəhlizinin girişində Azərbaycan nəzarət-buraxılış məntəqəsi, arxiv - Sputnik Azərbaycan, 1920, 16.12.2023
Abunə olmaq
Cənubi Qafqaz politoloqlar klubunun rəhbəri İlqar Vəlizadə hesab edir ki, bu gün Azərbaycan və Ermənistan yekun sənədin yekunlaşmasına çatdıqları bir vaxtda onun imzalanması üçün yerin seçilməsi demək olar ki, gündəmin əsas mövzusuna çevrilir.
BAKI, 16 dekabr - Sputnik. Bu gün əsas məqam hətta sülh müqaviləsinin mətni deyil, bunu hər iki tərəfin əsas siyasi xadimlərinin bəyanatları ilə qiymətləndirmək olar, çünki sənədin mətni təxminən 90% razılaşdırılıb. Bu fikirləri 1news.az-a müsahibəsində Cənubi Qafqaz politoloqlar klubunun rəhbəri, politoloq İlqar Vəlizadə Azərbaycanla Ermənistan arasında vasitəçilik səyləri olmadan sülh sazişinin imzalanmasının mümkünlüyünü şərh edərkən bildirib.
© Sputnik / Murad OrujovCənubi Qafqaz politoloqlar klubunun rəhbəri, politoloq İlqar Vəlizadə
Руководитель клуба политологов Южный Кавказ Ильгар Велизаде - Sputnik Azərbaycan, 1920, 16.12.2023
Cənubi Qafqaz politoloqlar klubunun rəhbəri, politoloq İlqar Vəlizadə

"Beləliklə, onun imzalanmasını ləngidə biləcək heç bir fundamental problem qalmayıb. Eyni zamanda, əsas məsələ sülh müqaviləsinin harada imzalanacağı, hansı platformada, sazişin və onun şərtlərinin icrasının qarantının kim olacağıdır”, - deyə ekspert bildirib.

İ.Vəlizadənin sözlərinə görə, ən çətin hissə də elə buradan başlayır:
“Fakt budur ki, erməni tərəfi bir gün əvvəl bir təklif irəli sürdü ki, İrəvan sülh müqaviləsinin mətninə zaminlər haqqında müddəa - yeni sifətlə çıxış edəcək vasitəçilər formatını daxil etmək istəyir. qarantlar və əslində bu sülh müqaviləsinin həyata keçirilməsi üçün arbitrlərdir”.
Politoloq güman edir ki, Ermənistan tərəfi bu sənədin İrəvan üçün daha çox aktual olan meydançalarda, xüsusən də Qərb meydançalarında imzalanmasını istərdi:
"Burada seçim azdır - Brüssel və ya Vaşinqton. Eyni zamanda Moskva İrəvanın siyasətindən narazıdır və bu barədə birbaşa danışır".

“Mariya Zaxarovanın (Rusiya Xarici İşlər Nazirliyinin rəsmi nümayəndəsi - red.) son şərhi üçtərəfli bəyanatın uğursuzluğuna görə məsuliyyəti demək olar ki, tamamilə erməni tərəfinin üzərinə qoyur. İrəvandan getdikcə daha yüksək səslənən anti-Rusiya ritorikası və onun Qərblə yaxınlaşmağa yönəlmiş ifadəli hərəkətləri Moskvanı Ermənistana qarşı ritorikasını sərtləşdirməyə vadar edir. M.Zaxarovanın Ermənistanın baş nazirinin də dəvət olunduğu Sankt-Peterburqda keçirilən MDB və Aİİ sammitindən əvvəl dərc olunmuş şərhi onu Nevadakı şəhərdə hansı söhbətin gözlədiyini açıq şəkildə göstərir. Burada görürük ki, Rusiyanın rəsmi mövqeyi ondan ibarətdir ki, üçtərəfli bəyanatın qarşısını alan Ermənistan olub və indi münaqişədən sonrakı nizamlanma məsələlərinin həllində bütün yükü Qərb platformalarının üzərinə atmağa çalışır. Biz o yerə yaxınlaşırıq ki, əslində Rusiya ilə Qərb ölkələri arasında ciddi ziddiyyət var, bu ziddiyyətlər sülh müqaviləsinin yekunlaşması ilə bağlı ləngimələrdə özünü göstərir”, - deyə ekspert bildirib.

Eyni zamanda, Bakı, həmsöhbətin sözlərinə görə, İrəvanın Rusiyanın vasitəçiliyindən yayınmaq üçün israrlı səylərini, eləcə də Qərb vasitəçilərinin sülhün sonrakı təminatçısı kimi çıxış etmək üçün öz platformalarında sülh müqaviləsinin imzalanmasından istifadə etmək cəhdlərini görüb. razılaşaraq, yekun razılığa gəlmək üçün neytral platforma seçməyi təklif edir:

“Qeyd etmək lazımdır ki, Vaşinqton bundan əvvəl də Amerika platformasında danışıqlar prosesinin bərpasında eyni əzmkarlıq nümayiş etdirmişdi. Eyni zamanda, ABŞ-ın timsalında Bakı Dövlət Departamentinin əvvəllər məşğul olduğu ermənipərəst mövqeyini nəzərə alaraq artıq müsbət qərarlar qəbul etməyə tələsmir”.

© Photo : MFA AzerbaijanAzərbaycan və Ermənistan xarici işlər nazirlərinin görüşü, arxiv
Встреча глав МИД Азербайджана и Армении. - Sputnik Azərbaycan, 1920, 16.12.2023
Azərbaycan və Ermənistan xarici işlər nazirlərinin görüşü, arxiv
“Qeyd etmək lazımdır ki, Vaşinqton bundan əvvəl də Amerika platformasında danışıqlar prosesinin bərpasında eyni əzmkarlıq nümayiş etdirmişdi. Eyni zamanda, ABŞ-ın timsalında Bakı Dövlət Departamentinin əvvəllər tutduğu ermənipərəst mövqeyini nəzərə alaraq artıq müsbət qərarlar qəbul etməyə tələsmir”, - deyə politoloq vurğulayıb.
Eyni zamanda, İ.Vəlizadə sazişin regional miqyasda əhəmiyyətinə diqqət çəkib:

“Sülh müqaviləsi razılaşdırılıb və regionda münaqişədən sonrakı struktur üçün yeni şərait və zəmin yaratmaq üçün hərtərəfli siyasətin həyata keçirilməsi imkanını təmsil edir. Bu, təkcə iki ölkə arasında razılaşma deyil, regionda sülhün qurulması üçün əsasdır. Təbii ki, belə bir xəbər həm sülh müqaviləsinin imzalanmasının, həm də münaqişədən sonrakı struktur haqqında sazişin onların birbaşa iştirakı və birbaşa zəmanəti ilə baş tutmasını təmin etməyə çalışan xarici maraqların diqqətindən kənarda qala bilməz”.

Politoloq əmindir ki, Bakı sazişin imzalanmasına maneə kimi çıxış edən bu rəqabəti başa düşür və görür və “Ermənistana sazişi neytral platformalarda imzalamaq üçün qalan bütün iradəsini toplaymağı təklif edir”.
“Bu mövzu ətrafında lüzumsuz hay-küyü aradan qaldırmaq üçün bunu Azərbaycan və Ermənistan sərhədində etmək daha yaxşıdır. Mənə elə gəlir ki, erməni tərəfi bu, son dərəcə cəsarətli addıma hazır deyil, çünki o, Vaşinqton və Brüsseldə cavab verməli olacaq. Orada isə Ermənistana çox böyük ümidlər bəsləyirlər ki, o, öz əməlləri ilə faktiki olaraq Azərbaycanı öz meydançalarına cəlb edə bilsin. Digər tərəfdən, Ermənistanın hərəkətlərinin daha ardıcıl olması Azərbaycan üçün vacibdir”, - deyə ekspert qeyd edib.
Sazişin vasitəçilərsiz bağlanmasının mümkünlüyündən danışan İ.Vəlizadə təklif edib ki, əgər delimitasiya və demarkasiya komissiyalarının iclasını vasitəçilərsiz keçirmək mümkün olsaydı, həbs olunanların mübadiləsi ilə bağlı son qərarları da vasitəçisiz qəbul edilə bilsəydi, o zaman bu xətt sona qədər davam etdirilməli olardı.

“Hesab edirəm ki, indiki vəziyyətdə top Ermənistandadır. Onun bu şansdan necə istifadə edəcəyi bəlli deyil, amma mən çox istərdim ki, onun siyasi rəhbərliyi son vaxtlar qeyd olunan addımları izləmək üçün güc, cəsarət və iradə tapsın, həmçinin vasitəçilərsiz sülh müqaviləsinin bağlanmasına töhfə versin. Ermənistanın atdığı addımlarda çox qeyri-sabit olduğunu nəzərə alsaq, bu ümidlər təbii ki, kifayət qədər fərziyyə xarakterlidir. Amma heç olmasa onlar haqqında açıq danışa bilərik və onların hələ də eşidiləcəyinə ümid edə bilərik”, - deyə İlqar Vəlizadə yekunlaşdırıb.

Digər maraqlı xəbərləri həmçinin Sputnik Azərbaycan-ın Teleqram kanalından izləyin.
Xəbər lenti
0