https://sputnik.az/20231111/son-10-ilde-okeanlarin-istilesmesi-iki-defe-artib-460207950.html
Son 10 ildə okeanların istiləşməsi iki dəfə artıb
Son 10 ildə okeanların istiləşməsi iki dəfə artıb
Sputnik Azərbaycan
Okeanlar Yerin iqlim sistemində yığılan izafi antropogen istiliyin 90%-dən çoxunu udur və atmosfer temperaturunun yüksəlməsini tənzimləyən işlərin çoxunu... 11.11.2023, Sputnik Azərbaycan
2023-11-11T19:41+0400
2023-11-11T19:41+0400
2023-11-11T13:55+0400
okean
dünya xəbərləri
qlobal istiləşmə
cənub
tədqiqat
dəniz
səviyyə
https://cdnn1.img.sputnik.az/img/07e7/04/19/454097939_0:160:3072:1888_1920x0_80_0_0_ce0e776d21a66054c29b2210567d58f9.jpg
BAKI, 11 noyabr — Sputnik. Avstraliyanın Yeni Cənubi Uels Universitetinin alimləri 1999-2000-ci illərlə müqayisədə 2010-2020-ci illərdə okeanların qlobal istiləşməsinin demək olar ki, iki dəfə artdığını müəyyən ediblər. Tədqiqat işi "Nature Communications (NatComms)" elmi jurnalında dərc olunub. Qeyd edək ki, okeanlar Yerin iqlim sistemində yığılan izafi antropogen istiliyin 90%-dən çoxunu udur və atmosfer temperaturunun yüksəlməsini tənzimləyən işlərin çoxunu yerinə yetirirlər. Tədqiqat üçün elm adamları beynəlxalq okean tədqiqat proqramı olan "Arqo"dan ən müasir sensorlardan alınan məlumatları əhatə edən okeanın istiləşməsi fəaliyyəti ilə bağlı bütün mövcud müşahidələri toplayıblar. Daha sonra su kütlələrinin istilik udulmasını təhlil ediblər və okeanın istilik tərkibinin dəyişməsində hər bir su kütləsinin rolunu kəmiyyətcə qiymətləndiriblər. Tədqiqatçılar müəyyən ediblər ki, okeanların istiləşməsi səthdən abissal təbəqələri kimi tanınan dərin dəniz bölgələrinə qədər uzanaraq, tropiklərdən qütb bölgələrinə qədər hər hövzəni əhatə edərək bütün dünyaya yayılıb. Bununla belə, okeanların istiləşməsi bölgələr arasında heç də bərabər paylanmayıb. Cənub Okeanında son iki onillikdə istilik yığımında ən böyük artım müşahidə edib və bu okean Atlantik, Sakit okean və Hind okeanlarının üçünün cəmi qədər, demək olar ki, ondan da artıq artıq antropogen istiliyi saxlayır. Bura Cənub okeanında iki böyük su kütləsi daxildir ki, onlar da birlikdə 300-1500 metr dərinlik diapazonunu doldurur. Yaxın onilliklərdə və ondan sonrakı illərdə istilik udulmasının dəqiq necə baş verəcəyi olduqca qeyri-müəyyən olaraq qalır. Məsələn, əgər okeanlar istiliyi qəbul edə bilməzlərsə, bu, gələcək iqlim dəyişikliyinin sürəti üçün ciddi nəticələrə səbəb olacaq. Komanda, eyni zamanda sıfır karbon hədəflərinə ən qısa müddətdə çatmaq və nəzarətsiz okean istiləşməsinin zərərini məhdudlaşdırmaq üçün böyük karbon emissiyaları olan ölkələri daha güclü beynəlxalq fəaliyyətə çağırır.Digər maraqlı xəbərləri həmçinin Sputnik Azərbaycan-ın Teleqram kanalından izləyin.
Sputnik Azərbaycan
media@sputniknews.com
+74956456601
MIA „Rossiya Segodnya“
2023
Aygün Bünyadzadə
https://cdnn1.img.sputnik.az/img/07e6/05/06/441716660_0:0:1000:1001_100x100_80_0_0_486cda2f4c78f152b984457db6213569.png
Aygün Bünyadzadə
https://cdnn1.img.sputnik.az/img/07e6/05/06/441716660_0:0:1000:1001_100x100_80_0_0_486cda2f4c78f152b984457db6213569.png
xəbərlər
ru_AZ
Sputnik Azərbaycan
media@sputniknews.com
+74956456601
MIA „Rossiya Segodnya“
Sputnik Azərbaycan
media@sputniknews.com
+74956456601
MIA „Rossiya Segodnya“
Aygün Bünyadzadə
https://cdnn1.img.sputnik.az/img/07e6/05/06/441716660_0:0:1000:1001_100x100_80_0_0_486cda2f4c78f152b984457db6213569.png
okean, qlobal istiləşmə, cənub, tədqiqat, dəniz, səviyyə
okean, qlobal istiləşmə, cənub, tədqiqat, dəniz, səviyyə
Son 10 ildə okeanların istiləşməsi iki dəfə artıb
Okeanlar Yerin iqlim sistemində yığılan izafi antropogen istiliyin 90%-dən çoxunu udur və atmosfer temperaturunun yüksəlməsini tənzimləyən işlərin çoxunu yerinə yetirirlər.
BAKI, 11 noyabr — Sputnik. Avstraliyanın Yeni Cənubi Uels Universitetinin alimləri 1999-2000-ci illərlə müqayisədə 2010-2020-ci illərdə okeanların qlobal istiləşməsinin demək olar ki, iki dəfə artdığını müəyyən ediblər. Tədqiqat işi "Nature Communications (NatComms)" elmi jurnalında dərc olunub.
Qeyd edək ki, okeanlar Yerin iqlim sistemində yığılan izafi antropogen istiliyin 90%-dən çoxunu udur və atmosfer temperaturunun yüksəlməsini tənzimləyən işlərin çoxunu yerinə yetirirlər.
"2023-cü ildə dünya okeanının temperaturu indiyə qədər qeydə alınan ən yüksək temperatur olacaq. Dəniz səviyyəsi yüksəlir, çünki istilik suyun genişlənməsinə və buzun əriməsinə səbəb olur. Ekosistemlər də misli görünməmiş istilik stressi yaşayır və ekstremal hava hadisələrinin tezliyi və intensivliyi sürətlə dəyişir", - deyə tədqiqatın müəllifi professor Metyu İnqland bildirib.
Tədqiqat üçün elm adamları beynəlxalq okean tədqiqat proqramı olan "Arqo"dan ən müasir sensorlardan alınan məlumatları əhatə edən okeanın istiləşməsi fəaliyyəti ilə bağlı bütün mövcud müşahidələri toplayıblar. Daha sonra su kütlələrinin istilik udulmasını təhlil ediblər və okeanın istilik tərkibinin dəyişməsində hər bir su kütləsinin rolunu kəmiyyətcə qiymətləndiriblər.
Tədqiqatçılar müəyyən ediblər ki, okeanların istiləşməsi səthdən abissal təbəqələri kimi tanınan dərin dəniz bölgələrinə qədər uzanaraq, tropiklərdən qütb bölgələrinə qədər hər hövzəni əhatə edərək bütün dünyaya yayılıb. Bununla belə, okeanların istiləşməsi bölgələr arasında heç də bərabər paylanmayıb.
Cənub Okeanında son iki onillikdə istilik yığımında ən böyük artım müşahidə edib və bu okean Atlantik, Sakit okean və Hind okeanlarının üçünün cəmi qədər, demək olar ki, ondan da artıq artıq antropogen istiliyi saxlayır. Bura Cənub okeanında iki böyük su kütləsi daxildir ki, onlar da birlikdə 300-1500 metr dərinlik diapazonunu doldurur.
Yaxın onilliklərdə və ondan sonrakı illərdə istilik udulmasının dəqiq necə baş verəcəyi olduqca qeyri-müəyyən olaraq qalır. Məsələn, əgər okeanlar istiliyi qəbul edə bilməzlərsə, bu, gələcək iqlim dəyişikliyinin sürəti üçün ciddi nəticələrə səbəb olacaq.
Komanda, eyni zamanda sıfır karbon hədəflərinə ən qısa müddətdə çatmaq və nəzarətsiz okean istiləşməsinin zərərini məhdudlaşdırmaq üçün böyük karbon emissiyaları olan ölkələri daha güclü beynəlxalq fəaliyyətə çağırır.
Digər maraqlı xəbərləri həmçinin Sputnik Azərbaycan-ın Teleqram kanalından izləyin. 
