https://sputnik.az/20231102/abs-ucun-srail-telesi-460150574.html

ABŞ üçün İsrail tələsi

ABŞ üçün İsrail tələsi

Sputnik Azərbaycan

Keçən əsrin ortalarında çox əziyyət çəkən yəhudi xalqı üçün müqəddəs torpaqda "təhlükəsizlik və firavanlıq adası" yaratmaq ideyası yetmiş il davam edən daimi... 02.11.2023, Sputnik Azərbaycan

2023-11-02T09:03+0400

2023-11-02T09:03+0400

2023-11-02T09:03+0400

abş

təhlil

həmas

israil

pentaqon

co bayden

abş prezidenti cozef bayden

vaşinqton

benyamin netanyahu

fələstin

https://cdnn1.img.sputnik.az/img/07e7/0b/01/460150349_0:0:3071:1728_1920x0_80_0_0_0273c9a8c7304a30bc9b7e767e62e7ed.jpg

ABŞ ərəb dünyası ilə uzunmüddətli qarşıdurmaya məhkumdur. Qlobal geosiyasət nöqteyi-nəzərindən İsrail ordusu əvvəlcə ABŞ-ın Yaxın Şərqdəki maraqlarını qorumaq üçün yaradılmış Vaşinqtonun yaxşı silahlanmış proksi formalaşmasıdır. Misir, Suriya, Səudiyyə Ərəbistanı, Livan, İraq, Yəmən və digər region dövlətlərinin iradəsinə və milli maraqlarına ziddir. Bunun nəticəsi İsrail dövlətinin elan edildiyi gündən başlayan onilliklərdir ki, davam edən qeyri-sabitlik və daimi ərəb-İsrail müharibələridir. İsrailin Baş naziri Benyamin Netanyahu oktyabrın 31-də "İslami Müqavimət Hərəkatı"na (HƏMAS) qarşı müharibənin üçüncü mərhələsinin başlandığını və Qəzza zolağına yerüstü müdaxilənin genişləndirildiyini elan edib. Birinci bloklama mərhələsi tamamlanmış hesab olunur. İkincisi isə kütləvi hava zərbələridir, hansı ki, davam edir. İsrail Müdafiə Ordusu (TSAXAL) Qəzza zolağında hərbi əməliyyatı genişləndirir, quru qoşunları Qəzza şəhəri ətrafında iki istiqamətdə irəliləyir, tanklar isə Salah əd-Din şossesi boyunca nəqliyyat yollarını atəşlə bloklayırlar. TSAXAL Qəzzanın əsas şəhərini mühasirəyə almağa və şəhərin geniş tunelləri ilə birlikdə HƏMAS yaraqlılarını məhv etməyə çalışır. Ötən sutka ərzində İsrail aviasiyası Livan və Suriya ərazisi də daxil olmaqla 600-ə yaxın hədəfə hücum edib. İsrailin işğal etdiyi İordan çayının qərb sahili də İsrail Hava Qüvvələrinin hücumlarına məruz qalıb. Digər tərəfdən, HƏMAS Qəzzanın şimal-qərbində İsrail ordusu ilə döyüşdüyünü açıqlayıb. İsrail ərazisinə raket hücumları davam edir. Livanın Hizbullah siyasi partiyası İsrailin Naqariya şəhərinə 16 raket zərbəsi endirdiyini bildirib. Qəzza zolağında üç həftəlik hərbi əməliyyatlar zamanı 8000-dən çox insan həlak olub ki, onların da yarısı uşaqlardır. İsraildə 1400-dən çox adam həlak olub. 200-ə yaxın israilli Fələstinin HƏMAS hərəkatının əsirliyindədir. Bölgədəki humanitar fəlakətin miqyasını qiymətləndirmək mümkün deyil. Qəzzada qapalı vəziyyətdə qalan iki milyon dinc sakin dərman, su və qida çatışmazlığından əziyyət çəkir. Vaşinqton növbəti dəfə özünün "müstəsnalığının" tələsinə düşüb – o, "regional gərginliyin qarşısını almağa" və eyni zamanda, Pentaqonun Ukrayna hərbi əməliyyatlar teatrında tükənmiş arsenalları ilə İsrail ordusunun hərbi potensialını artırmağa çalışır. Sülhün tez olması gözlənilmir. Fələstin-İsrail silahlı münaqişəsinin yeni mərhələsi Fələstinin iki müstəqil dövlətə - ərəb və yəhudi dövlətlərinə bölünməsinə dair köhnə BMT-nin 181 saylı (29 noyabr 1947-ci il tarixli) qətnaməsinin yerinə yetirilməməsi ilə əlaqələndirilir. Miflərin və nüfuzun məhv olması Fələstin müqavimət dəstələrinə qarşı onilliklər boyu davam edən ağır kəşfiyyat işi, gizli və yüksək texnologiyalı əməliyyatlar hesabına İsrailin təhlükəsizlik qüvvələri qüdrətli və yenilməz bir şöhrət qazanıblar. Baş nazir Netanyahu həmvətənlərini və Vaşinqtonu fələstinlilərin ikinci dərəcəli problem olduğuna inandırıb, Fələstin dövlətinin yaradılması ilə bağlı sülh danışıqlarına isə ümumiyyətlə ehtiyac yoxdur. Gerçəkliyə qayıtmaq son dərəcə ağrılı olub. Oktyabrın 7-də səhər saatlarında İsrail Qəzza zolağından misli görünməmiş raket hücumuna məruz qalıb. Daha sonra HƏMAS döyüşçüləri yəhudi dövlətinin cənubundakı sərhəd bölgələrinə daxil olublar, burada bir neçə saat ərzində bir neçə hərbi obyekti və yüzlərlə insanı əsir götürüblər və 1000-dən çox israillini məhv ediblər. İsrailin yüksək texnologiyalı təhlükəsizlik sistemlərinin fiaskosu ABŞ-ın müstəsnalığı mifini darmadağın edir. "Associated Press" agentliyinin məlumatına görə, İsrail hərbi kəşfiyyatının və daxili təhlükəsizlik xidmətinin rəhbərləri öz uğursuzluqlarını etiraf ediblər. Müharibə bitdikdən sonra onların istefası və işdən çıxarılması gözlənilir. İsrail müdafiə ordusu "Dəmir qılınclar" əməliyyatına gec başlayıb və müdafiə naziri Yoav Qalant təntənəli şəkildə bəyan edib: "Biz qalib gələcəyik, çünki başqa seçim yoxdur. Ya biz, ya da HƏMAS". Baş nazir Netanyahu Qəzza daxilində müharibənin uzun çəkəcəyini xəbərdarlıq edib. Vaşinqton Yaxın Şərqdə İsrailin başqalarının ərazilərini əbədi hərbi işğalını təşviq edən "münaqişələrin idarə edilməsi" siyasətinin strateji uğursuzluğunu dərk etməyə başlayıb. ABŞ Prezidenti Co Bayden bildirib: "Bu böhran başa çatdıqda, bundan sonra nə olacağını bilmək lazımdır". Lakin Vaşinqton İsraili 14,3 milyard dollarlıq silah və sursatla təmin etməkdən başqa nə edəcəyini bilmir. Amerika silahlarının tədarükü və İsrail, Türkiyə, ABŞ-ın HƏMAS və bu hərəkatın Suriya və Cənubi Livandakı müttəfiqlərinə hücumları ilə "cərrahi" hərbi kampaniya təşkil etmək və 1949-cu ilin yazında regional sülhü bərpa etmək demək olar ki, mümkün deyil. Biz ABŞ-ın "xeyirxah" iştirakını daha uzun, amansız və dağıdıcı edəcək yeni ərəb-İsrail münaqişəsinin başlandığını müşahidə edirik. İsrail 300 mindən çox ehtiyatçını səfərbər edib və üç həftə ərzində minlərlə havadan zərbələr endirib. İordaniyanın xarici işlər naziri Ayman Səfədi İsraili Qəzzada yerüstü müharibə başlatmaqda ittiham edib. Pentaqon bütün mövcud resursları HƏMAS-a qarşı mübarizədə sərf edir, lakin 155 mm-lik artilleriya mərmilərinin sayı və "Patriot" zenit raket kompleksinin (ZRK) keyfiyyəti kifayət qədər deyil. İsrailə prioritet dəstək ABŞ-ın hərbi-texnoloji zəifliyini göstərir. Pentaqonun məlumatına görə, oktyabrın 17-dən 30-a kimi olan müddətdə ABŞ hərbi bazaları İraqda 14 dəfə, Suriyada isə 9 dəfə pilotsuz təyyarə hücumlarına və raket zərbələrinə məruz qalıb. ABŞ hökuməti İranı bölgədəki ABŞ hərbi bazalarına zərbə vuran HƏMAS və digər qrupların döyüş imkanlarının arxasında duran əsas qüvvə hesab edir. Sanki İran dəniz, hava və yerüstü məkanı əhatə edən təhdidlər şəbəkəsi yaradır, "etibarlı şəxsləri" silah və dronlarla təmin edir. ABŞ-ın Suriya ərazisində hərbi mövcudluğu qeyri-qanunidir, İraqda da amerikalılar dəvət olunmamış qonaqlardır, lakin Vaşinqton İranı təhlükə kimi görür. İsrail ordusu ilə birlikdə Pentaqon Tehranla birbaşa hərbi münaqişəyə girmək riski ilə üzləşir və orada ərəb dünyasının digər ölkələri də buna qoşulacaqlar. Bəzən tarix fars kimi təkrarlanmır. Xatırladım ki, 1948-ci il mayın 14-də Fələstin ərazisində İsrail dövlətinin yaranması elan edilib. Ertəsi gün yeddi ərəb ölkəsi - Misir, Suriya, Livan, İordaniya, Səudiyyə Ərəbistanı, İraq və Yəmən Birinci Ərəb-İsrail müharibəsinə başlayıb. Son onilliklər ərzində Fələstin ərəb dövləti yaradılmadı. ABŞ-ın fəal hərbi-siyasi yardımı ilə Fələstin-İsrail münaqişəsi regionda gərginlik və döyüş mənbəyi olaraq qalır. Keçən əsrin ortalarında çox əziyyət çəkən yəhudi xalqı üçün müqəddəs torpaqda "təhlükəsizlik və firavanlıq adası" yaratmaq ideyası yetmiş il davam edən daimi sərt müharibələrə, ərəb əhalisinin məhv edilməsinə və başqalarının ərazilərinin ələ keçirilməsinə çevrilib. Əslində bunkar ABŞ-ın maraqları naminə və Amerika pulu üçündür. Lakin dünya dəyişir, özünü "hegemonluq" elan edənlərə qarşı müqavimət qaçılmazdır. Planetin müxtəlif bölgələrindəki Vaşinqton proksi-qoşunları məğlubiyyətə məhkumdur.

2023

xəbərlər

ru_AZ

abş, həmas, israil, pentaqon, co bayden, abş prezidenti cozef bayden, vaşinqton, benyamin netanyahu, fələstin, qəzza