Qələm - Sputnik Azərbaycan, 1920
TƏHLİL
Sosial-iqtisadi, ictimai-siyasi, mədəniyyət, idman və digər sahələrə aid aktual təhlillər

XHƏ: Ukrayna hərbi əməliyyatlar teatrında Pentaqonun üç yeni texnologiyası

© AFP 2023 / FREDERIC WALLOISPentaqon
Pentaqon - Sputnik Azərbaycan, 1920, 28.09.2023
Abunə olmaq
XHƏ dövründə Pentaqon və 50 ölkənin alyansı "döyüş meydanında Rusiyanı məğlub etmək" üçün çoxlu resurs məhv edib. Lakin Rusiya Silahlı Qüvvələri Ukraynanın hərbi əməliyyatlar teatrında inamla hökmranlıq edərək Qərbin dağıdıcı cəhdlərinə uğurla qarşı çıxır.
ABŞ və NATO Ukraynada qoşunların döyüş nəzarəti üçün yeni texnologiyalar (peyk interneti) tətbiq edir, proksi-kəşfiyyat vasitələrini (Rusiya qoşunlarının yerləşdirilməsi ilə bağlı NATO məlumatlarının Ukrayna Silahlı Qüvvələrinə (USQ) onlayn ötürülməsi), PUA və dəniz kamikaze dronlarının kütləvi və birləşmiş istifadəsi taktikasını inkişaf etdirir.
Xüsusi hərbi əməliyyat (XHƏ) zonasında qeyri-nüvə vasitələrlə müharibənin aparılmasının ən yeni konsepsiyaları davamlı olaraq yoxlanılır və çoxlu sayda müasir silahlar tətbiq olunur. XXI əsrdə yüksək intensivlikli Ukrayna münaqişəsinin analoqu yoxdur.
İkinci ildir ki, Ukrayna hərbi əməliyyatlar teatrında gələcək müharibələrinin qabaqcıl texnologiyaları sınaqdan keçirilir və tətbiq olunur - "ağıllı" maşınlar müstəqil olaraq verilən tapşırıqları yerinə yetirməyi və düşmənin yüksək texnoloji sistemlərinə qarşı mübarizə aparmağı öyrənirlər.
Rusiya Müdafiə Nazirliyi hər gün Rusiya səmasında Qərb tərəfindən təchiz edilmiş komponentlərdən yığılmış sarı və mavi simvollarla "yenidən paketlənmiş" NATO-ya məxsus Ukrayna Silahlı Qüvvələrinin hücum pilotsuz təyyarələrinin məhv edilməsi barədə məlumat verir.
Sentyabrın 25-də yalnız Belqorod vilayətinin səmasında Ukraynaya məxsus yeddi təyyarə tipli pilotsuz uçan aparat vurulub. Rusiyanın Krımı mütəmadi olaraq Ukrayna Silahlı Qüvvələrinin PUA və dənizdə pilotsuz kamikadze katerlərinin kütləvi və birləşmiş hücumlarını dəf edir - onlarla döyüş pilotsuz təyyarəsi eyni vaxtda səmada və dənizdə fəaliyyət göstərə bilir.
XHƏ dövründə Rusiya qoşunları dənizdəkiləri nəzərə almasaq, düşmənin 7100-dən çox pilotsuz təyyarəsini məhv edib. Orta hesabla gündə ondan çox olduğu ortaya çıxır. Xüsusi hərbi əməliyyatın 570 günü ərzində Ukrayna Silahlı Qüvvələrinin qüvvə və vasitələri (aviasiya, hava hücumundan müdafiə, artilleriya, zirehli texnika) azı iki dəfə tamamilə məhv edilib. Yalnız 728 ədəd düşmən təyyarəsi və helikopteri yandırılıb – İngiltərə, Yunanıstan və ya Almaniya Hərbi Hava Qüvvələrinin donanması ilə müqayisə edilə bilər. Avstraliya, Kanada və ya Polşanın hava qüvvələrindən iki dəfə çoxdur. Üfüqdə az sayda ATACMS raketləri, 60-a yaxın istifadə edilmiş F-16 qırıcıları və əlli yeni pilotsuz katerlər uzaqdan görünür.
Rusiya Silahlı Qüvvələrinin hələ çox işi var.
ABŞ Apokalipsisinin ilk atı
Rabitə - qoşunların, qüvvələrin və vasitələrin döyüş nəzarətinin əsasını təşkil edir. Etibarlı rabitə komanda əmrlərinin, kəşfiyyat məlumatlarının və hədəf təyinatlarının operativ ötürülməsinə zəmanət verir.
Ukrayna hərbi əməliyyatlar teatrında ABŞ və NATO-nun 500-dən çox peyki Ukrayna Silahlı Qüvvələrinin maraqları naminə işləyir. Quruda, suda və havada Ukrayna qoşunları amerikalı iş adamı İlon Maskın "mülki" "Starlink" tərəfindən rabitə və məlumatları ilə səmərəli şəkildə təmin edir.
Bu yaxınlarda biz kosmik internetin iş prinsipini nəzərdən keçirdik.
Pentaqon bu yaxınlarda 2000 nəfərlik "Starlink" peyk qrupunda öz "sektorunu" icarəyə götürüb. Bu sistem olmadan Ukrayna Silahlı Qüvvələrinə kəşfiyyat məlumatlarının, hədəf təyinatlarının, bölmələrin və dronların naviqasiyasının onlayn ötürülməsi mümkün deyil. Ukrayna ordusunun özü də "rabitə rəisi" Mask olmadan, tez bir zamanda qeyri-mütəşəkkil bir kütləyə çevriləcəkdi, çünki Rusiyanın radioelektron mübarizə sistemləri düşmənin "yerüstü" radio rabitə vasitələrini effektiv şəkildə söndürür.
"Starlink" peyklərinin aşağı orbiti (300 – 600 km) siqnalın sabitliyini təmin edir, orta yükləmə sürəti 105 Mbit/san-dir. Maskın rəqiblərinin oxşar sistemləri 35 min km yüksəkliyə qədər orbitlərə malikdir. Peyklər "yerdə və cəbhə xəttində Ukrayna qoşunları arasında əlaqə üçün həyati əhəmiyyət kəsb edir".
Kiyev rejiminə hərbi əməliyyatları davam etdirməyə imkan verən daha çox ABŞ-ın silah antikvarları deyil, Ukrayna Silahlı Qüvvələrinin Pentaqonun kəşfiyyat məlumatlarına çıxışı, NATO-nun qərargahında onlayn məsləhətləşmələri və Qərbin digər proksi-dəstəyidir.
Moskva buna necə reaksiya verir?
Rusiyanın "Starlink" analoqu – "SR NET" şirkətinin 96 peyki 2024-cü ildə genişzolaqlı şəbəkəyə çıxışla Rusiyanın bütün ərazisini əhatə edəcək. Digər tərəfdən, iki ay ərzində (18 iyul - 18 sentyabr) Pentaqon və USQ-nin döyüş nəzarətinin texnoloji əsasını təşkil edən 212 "Starlink" peykinin sürətlə itkisi qeydə alınıb.
Maskın şirkəti itkilərin qeyri-adi dinamikasını şərh etmir və internet sisteminin canlılığını daha iki minə yaxın kosmik aparat-retranslyator dəstəkləyir. Trend daha vacibdir.
RİA Novosti-nin hörmətli mənbəyi bu yaxınlarda məlumat verib: "Rusiya hərbi-sənaye kompleksinin müəssisələri geostasionar orbitdə peykləri öz siqnalı ilə söndürməyə qadir olan yeni radioelektron mübarizə sistemi hazırlayıblar. Bu, dəniz səviyyəsindən təxminən 36 min km yüksəklikdədir".
İstənilən kosmik təsadüfi təsadüfdir, lakin Mask və onun "geostasionar" rəqibləri üçün ümidsizliyə qapılmaq vaxtıdır.
Hərbi Hava Qüvvələri və Dəniz Qüvvələrinin rəqibləri
ABŞ Apokalipsisinin digər iki "atı" - hərbi tarixdə ilk dəfə kütləvi və şəbəkə mərkəzli istifadəsi tətbiq olunan PUA və dəniz kamikadze dronlarıdır.
Ukrayna Silahlı Qüvvələrinin XHƏ zonasında gecə-gündüz hərəkət edən yüzlərlə pilotsuz uçuş aparatı kəşfiyyat aparır, artilleriya atəşini tənzimləyir və Pentaqon və NATO-nun məlumatlar (naviqasiya) əsasında zərbələr endirir.
Şübhəsiz ki, bundan sonra daha çox olacaq - PUA döyüş meydanında əsas istehlak materialına çevrilir, onlar "daha da ağıllı olacaq" və güclərini artıracaqlar.
Rusiya bu həyəcanverici tendensiyaya adekvat və operativ reaksiya verir - Rusiya dronların istehsalını sürətlə artırır, süni intellektə malik kamikadze dronların hazırlanması, istehsalı və döyüş istifadəsi sahəsində dünya liderinə çevrilir.
Əfsanəvi "Lancet"lər və digər hücum dronları bunu hər gün XHƏ zonasında - müasir NATO hava hücumundan müdafiə sistemləri ilə qarşıdurmada sübut edir.
Digər tərəfdən, Rusiyanın PUA-lar əleyhinə mübarizə alətləri - "Krasuxa-S4", "Silok-01", "Pole-21", "Lesoçyok", "Palantin", "Leer-3" və başqaları fəal şəkildə istifadə olunur və təkmilləşdirilir. Tezliklə süni intellektə malik RB-109A "Bılina" kompleksi təqdim olunacaq.
Xüsusi hərbi əməliyyat zamanı Rusiyanın radioelektron mübarizə sistemləri Ukrayna Silahlı Qüvvələrinin minlərlə pilotsuz təyyarəsi üçün "qadağan edilmiş zona" yaradıb və sadəcə olaraq Türkiyənin "Bayraktar" dronlarının nüfuzunu məhv ediblər. Təsadüfi deyil ki, amerikalı mütəxəssislər Rusiya Silahlı Qüvvələrinin radioelektron mübarizə sistemlərini Ukrayna hərbi əməliyyatlar teatrında ən güclü silahlarının şərti ilk üçlüyünə - "Alligator" Ka-52 hücum helikopterləri və yüksək dəqiqlikli artilleriya mərmiləri ilə birlikdə daxil ediblər (qəribədir ki, amerikalılar Rusiyanın hipersəs raketlərini, "ağıllı" mina sahələrini və dünyanın ən yaxşı T-90M tankını "görməyiblər").
Bundan əlavə, peyk qruplaşması əsasında Rusiya Silahlı Qüvvələrinin vahid informasiya və kommunikasiya məkanına inteqrasiya olunmuş radioelektron mübarizə sisteminin kosmik sektorunun yaradılması planlaşdırılır.
Dəniz dronları əvvəllər hərbi münaqişələrdə fəal tətbiq edilməyib. Əvvəlcə (2022-ci ilin payızında) Pentaqon və NATO-nun Qara dənizdəki ümidlərini doğrultmayıblar - missiyanı yerinə yetirə bilməyiblər və onları rəqib sahillərində təhlükəsiz şəkildə tərk ediblər.
Tədricən, döyüş texnikası və taktikası normaya gətirilib və buna baxmayaraq, dəniz dronlarının hücumları nadir hallarda hədəflərinə çatır. Bu silah növünün texnoloji inkişafı yolun əvvəlindədir, Ukrayna hərbi əməliyyatlar teatrı Qərbə əlverişli sınaq poliqonu kimi görünür.
Ukrayna Silahlı Qüvvələrinin dəniz kamikadze dronları ABŞ, Almaniya və İngiltərə tərəfindən tədarük edilir. Bu yaxınlarda Berlin daha 50 pilotsuz hücum katerlərin Kiyevə verəcəyini elan edib. Ukrayna (kukla) hərbi kəşfiyyatının rəhbəri Kirill Budanov isə Krım körpüsünə hücumları "sona çatdırmaqla" hədələyib.
"Axmaq öz düşüncələri ilə varlanır", Pentaqon və NATO isə Ukraynada "çox təhlükəli oyun" oynayır və istənilən gün və saatda ən böyük nüvə gücü ilə birbaşa hərbi münaqişəyə cəlb oluna bilər.
Bu fonda Ukrayna Silahlı Qüvvələrinin "Mariçka" sualtı pilotsuz təyyarəsi acınacaqlı əncir yarpağına bənzəyir, bu, Rusiya Silahlı Qüvvələrinin Kiyev rejiminin amerikalı sahiblərinin ehtimal olunan zərbəsinin qarşısını almaq cəhdidir.
Rusiya ABŞ-ın və onun onlarla satellitinin dağıdıcı səylərinə ən son radioelektron mübarizə və hava hücumundan müdafiə sistemləri, Quru Qoşunlarının, Aerokosmik Qüvvələrin və Hərbi Dəniz Qüvvələrinin yüksək dəqiqlikli uzaqmənzilli raket silahları ilə inandırıcı şəkildə müqavimət göstərir.
Xüsusi hərbi əməliyyatlar zamanı ABŞ və NATO-nun hərbi potensialı xeyli dərəcədə itirilib. Pentaqonun strateqlərinin Ukrayna hərbi əməliyyatlar teatrındakı planları alt-üst olub. Tarix ABŞ "qaydaları" ilə inkişaf etmir.
Xəbər lenti
0