https://sputnik.az/20230725/abs-ucun-vaxt-daralir-vasinqtonun-bir-nece-ayi-qalib-457088209.html

ABŞ üçün vaxt daralır: Vaşinqtonun "bir neçə ay"ı qalıb

ABŞ üçün vaxt daralır: Vaşinqtonun "bir neçə ay"ı qalıb

Sputnik Azərbaycan

Çin bir neçə ay sonra ABŞ-ı diz çökdürəcək

2023-07-25T08:33+0400

2023-07-25T08:33+0400

2023-07-25T13:48+0400

abş

təhlil

rusiya

ukrayna

çin

https://cdnn1.img.sputnik.az/img/07e6/03/1a/440477927_0:156:3000:1844_1920x0_80_0_0_966d85e14ca47188103c257a259cc791.jpg

ABŞ dövlət katibi Entoni Blinken Kiyev və Qərb üçün o qədər də ürəkaçan olmayan Ukrayna Silahlı Qüvvələrinin (USQ) əks-hücum əməliyyatının gedişatını bəyan edib. Onun sözlərinə görə, "rusiyalıların güclü müdafiə sistemi yaratdıqları üçün" əks-hücum əməliyyatı "çox gərgin gedir". Bununla belə, o, Ukraynanın cəbhədəki perspektivləri ilə bağlı nikbinliyini ifadə edərək, "bunun yaxın bir-iki həftəyə bitməyəcəyini" də etiraf edib. Onun fikrincə, Vaşinqton bunun "bir neçə ay" olacağını ümid edir. Burada məntiqi bir sual yaranır: amerikalıların Ukrayna Silahlı Qüvvələrinin uğurlarına ümidləri tamamilə puç olarsa, nə baş verəcək və bundan nə gözləmək olar? Sual daha da aktualdır, çünki "bir neçə ay" haqqında fikir bildirən tək Blinken deyil. NATO-nun bu yaxınlarda Vilnüsdə keçirilən sammitində də müxtəlif insanlar Kiyevin ən azı müəyyən nəticələr nümayiş etdirməsinin və Qərbin ona yatırdığı sərmayələri geri qaytarmasının maksimum payıza kimi vaxtı olduğu barədə üstüörtülü və birbaşa bəyanatlar veriblər. Bu suala kifayət qədər populyar bir cavab, Ukrayna Silahlı Qüvvələrinin əks hücum əməliyyatının tamamilə uğursuz olacağı təqdirdə, bunun Rusiyaya qarşı müharibədə Ukraynanın qalib gələcəyini mərc edən Qərbin mövqeyinə əsaslı təsir göstərməyəcəyi fikridir. Lakin tərəfdarlar bu nöqteyi-nəzərdən NATO-nun əsas anti-Rusiya xəritəsini tamamilə dəqiqliklə dəyərləndirərkən, başqa, daha vacib aspektdə yanılırlar. Bu, xoşagəlməz görünə bilər, lakin Rusiya heç bir halda ABŞ üçün geosiyasi səylərin tətbiqinin əsas istiqaməti deyil. Bu, Vaşinqtonun bütün xarici siyasətində və hərbi-siyasi strategiyalarında birbaşa yazılmış Çin kimi görünür. Üstəlik, bu hiylə və ya bir növ tüstü pərdəsi deyil, amerikalıların öhdəsindən gəlmək məcburiyyətində qaldıqları dəmir-beton reallıqdır. Geosiyasətin əsasında həmişə iqtisadiyyat - bazarlar, resurslar, texnoloji liderlik və s. uğrunda mübarizə dayanır. Dünyanın birinci (hesablama metodikasından asılı olaraq ikinci də ola bilər) iqtisadiyyatına çevrilən Çin, öz xilası üçün təhlükəli rəqibini boğub batırmaqdan başqa çarəsi olmayan ABŞ üçün əsas problemə çevrilib. Digər bir məsələ isə amerikalı strateqlərin tamamilə düzgün düşünməsidir: Qərb ilə qarşıdurmada ona fəal kömək edən Moskva Çinin arxasında olana qədər Pekinin öhdəsindən gəlmək şansı çox yüksək deyil. Ona görə də ilk zərbə bizə vurulub. İdeya öz sadəliyi və gözəlliyi ilə parlaq olub: demək olar ki, istənilən halda Rusiya Ukrayna ilə problem yaşayacaqdı. Əgər bundan çıxış etsək, ölkəmiz üçün bunun fəlakətdən (hərbi məğlubiyyət və dövlətçiliyin süqutu) zəfərə qədər (Ukraynanın bütün ərazisini nəzarət altına almaq - onun təminatının həyata keçirmək iqtisadiyyat üçün ağır bir yük olacaq) onlarla nəticəsi hesablanıb. Hər halda Rusiya öz diqqətini daxili problemlərin həllinə yönəltmək məcburiyyətində qalacaqdı, sadəcə olaraq onun aktiv xarici siyasət üçün gücü və resursları qalmayacaqdı. Ancaq arxası olmayan Çin ABŞ və müttəfiqləri ilə birbaşa qarşıdurmada daha zəif qalacaqdı. Lakin Moskva Ssilla və Xaribda arasından keçməyi bacararaq münaqişə üçün elə bir format qurdu ki, indi dərhal Ukraynada kimin daha çox çıxılmaz vəziyyətə düşməsini anlamaq çətindir - Rusiya, yoxsa Qərb. Şübhəsiz ki, uzun sürən tükənmə müharibəsində ölkəmizin NATO-ya qarşı müqavimət göstərmə şansının nə olduğunu müzakirə etmək və mübahisə etmək olar. Yalnız alyansda, daha doğrusu, ABŞ-da belə bir münaqişənin ən mühüm "inqrediyenti" – zaman tükənmək üzrədir (çox sürətlə bitir). İndi doxsanıncı, hətta 2000-ci illər deyil. Amerikalılar artıq onilliklər formatında fəaliyyət göstərə bilmirlər. Hesab artıq aylarla gedir. Onların hegemonluğunun dağılması və ABŞ-ın nəzarətində olmayan alternativ beynəlxalq strukturların qurulması prosesləri kəskin surətdə sürətlənib. Qərb iqtisadiyyatının və siyasi təsirinin tənəzzülü o qədər sürətlə gedir ki, bunu adi gözlə görmək mümkündür. Çin tam sürətlə qaçılmaz vəziyyətə hazırlaşır, çünki tarixi prosesin özü məntiqi buna gətirib çıxarır. Hərbi-siyasi cəmləşmənin ikinci planda olduğu Ukrayna istiqaməti hər ay, hər həftə, hətta hər gün ABŞ üçün əsas olan Çin cəbhəsində perspektivləri pisləşdirir. İndi amerikalılar ümidsiz şəkildə onlar üçün qiymətli vaxtlarını qazanmağa çalışırlar - təsadüfi deyil ki, yüksək rütbəli qonaqlar cərgə ilə Pekinə cəlb olunublar. Lakin bu, heç nəyi kökündən dəyişə bilməz - tezliklə ABŞ Ukrayna layihəsindən çıxmaq barədə qərar qəbul etməli olacaq. Onların iki irimiqyaslı münaqişədə iştirak etmək üçün heç bir resursları yoxdur və onlar sadəcə Çini tək buraxa bilmirlər, çünki bununla özlərini geosiyasi çöküşə məhkum edəcəklər. Şübhəsiz ki, amerikalılar Rusiyanı maksimum problemlərlə təmin etmək və mümkün qədər öz üzlərini ağ çıxartmaq üçün Ukraynanı tərk etməyə çalışacaqlar. Lakin Asiya teatrına diqqət yetirmək onlar üçün çox vacibdir. Bunun üçün onların cəmi bir neçə ayları qalıb.Digər maraqlı xəbərləri həmçinin Sputnik Azərbaycan-ın Teleqram kanalından izləyin.

2023

xəbərlər

ru_AZ

çin abş vaşinqton