Qələm - Sputnik Azərbaycan, 1920
TƏHLİL
Sosial-iqtisadi, ictimai-siyasi, mədəniyyət, idman və digər sahələrə aid aktual təhlillər

Qərb istədiyinə nail oldu: Rusiyanın qonşuları 9 May üçün Moskvaya gəldilər

© Sputnik / Grigory Sysoev / Mediabanka keçidRusiyada Qələbə paradı, arxiv şəkli
Rusiyada Qələbə paradı, arxiv şəkli - Sputnik Azərbaycan, 1920, 10.05.2023
Abunə olmaq
Keçmişin bir çox böyük sivilizasiyaları tarixə qərq olub, lakin hesab edirik ki, Rusiyanın şanlı keçmişinə layiq böyük gələcəyi var.
Kirill Strelnikov, RİA Novosti
Yaxın xarici ölkələrə daxil olan bir sıra ölkələrin rəhbərlərinin Qələbə Gününü qeyd etmək üçün Moskvaya səfərində dünya quruluşunda qlobal dəyişiklikləri və postsovet bloku ölkələrinin münasibətlərinin perspektivli konfiqurasiyasını əks etdirən mühüm siqnallar var.
Qərbin onun üçün "öz" sıralarına girmək cəhdlərimizi qəti şəkildə rədd etməsindən və 2022-ci ildə isti müharibəyə keçən soyuq müharibəni yeni güclə davam etdirməsindən sonra Rusiya üçün həqiqət anı gəldi. Bu, 31 mart 2023-cü il tarixli yeni Xarici Siyasət Konsepsiyasında təcəssüm olundu, burada Rusiya rəsmi olaraq cənuba və şərqə doğru yayılıb və hazırda əsas yeri yaxın xarici ölkələr və onların birləşmələri tutur.
Rusiya rəhbərliyinin möhtərəm qonaqlarla may görüşlərinin nəticələri daha sonra məlum olacaq, lakin hazırda biz artıq əminliklə deyə bilərik: Rusiya diplomatiyasının və xarici iqtisadi siyasətinin sərtliyi və səmərəsizliyi haqqında məşhur miflərə zidd olaraq, Qərb cəbhəsində mövcudluq hüququnu müdafiə etməklə Rusiya "yaxın xarici" cəbhədə bərk, maye, yumşaq və qaz halında olan qüvvələrin güc möcüzələrini göstərir.
Bunun sübutu quru faktlar və rəqəmlərdir.
Məsələn, Belarusla münasibətlərdə ümumi iqtisadi məkanın yaradılması layihəsi sürətlə yekunlaşmaya doğru gedir. 2022-ci ildə Rusiya və Belarus arasında ticarət dövriyyəsi 50 milyard dollarlıq tarixi rekorda çatıb və növbəti 3-5 il ərzində iki dəfə artırılması planlaşdırılır. İqtisadiyyatın bütün sahələrini, o cümlədən maliyyə, nəqliyyat, energetika, sənaye, kənd təsərrüfatını, habelə dövlət tənzimlənməsi və nəzarətinin müəyyən sahələrini əhatə edən 28 ittifaq proqramı fəal şəkildə həyata keçirilir. Ödəniş sistemləri tam inteqrasiya olunub və artıq Qərb sistemlərindən asılı deyil.
Qazaxıstanla münasibətlərdə də rekorda imza atılıb - iki ölkə arasında münasibətlər tarixində ilk dəfə olaraq, onların arasında ticarət dövriyyəsi 26,1 milyard dollara çatıb. Yaxın vaxtlarda bu rəqəmin 30 milyarda çatdırılması nəzərdə tutulur. Rusiya Qazaxıstanın əsas ticarət-iqtisadi tərəfdaşıdır və dövlətin birinci şəxslərinin bəyanatlarına görə, Moskva ilə strateji əməkdaşlıq xarici siyasətin prioritetidir. Sülh məqsədli atom, qaz, tranzit-nəqliyyat və logistika sahələrində Rusiya-Qazaxıstan layihələrinin genişmiqyaslı icrası var.
Mərkəzi Asiyanın inkişaf mühərriklərindən biri adlandırılan Özbəkistanla əlaqələr tam sürətlə davam edir. 2022-ci ilin sonunda Rusiya Özbəkistanın ən böyük ticarət tərəfdaşı olub, ticarət dövriyyəsi durmadan artır: 2021-ci ildəki 6,9 milyard dollara qarşı 9,28 milyard dollar. Respublikada ümumi dəyəri 20 milyard dollar olan iki yüzə yaxın layihə birgə həyata keçirilir.
Ermənistan KTMT-də (Kollektiv Təhlükəsizlik Müqaviləsi Təşkilatı) Cənubi Qafqazdan yeganə ölkədir. Ötən il Rusiya Ermənistan üçün əsas bazar olub; ticarətin həcmi iki dəfə artaraq beş milyard dollara çatıb, ölkələr isə tamamilə rublla hesablaşmalara keçiblər.
Qırğızıstanla ikitərəfli ticarət dövriyyəsi də 3,5 milyard dollarla tarixi maksimuma çatıb. Vladimir Putinin sözlərinə görə, "son bir il ərzində - ticarətin 37% artıb, Rusiya ən böyük sərmayədardır, biz birbaşa investisiyaların həcminə görə birinci yerdəyik və əminik ki, bu tendensiya yalnız sürət qazanacaq."
Tacikistanla ticarət dövriyyəsi 18% artaraq 1,5 milyard dollar təşkil edib ki, bu da son 20 ilin rekordudur. Əsas investorlardan biri olan Rusiya Əfqanıstandan əvvəl bufer zonası olan respublikanın silahlı qüvvələrini modernləşdirir və koordinasiyalı təhlükəsizlik siyasəti aparır. Rusiyanın xaricdəki ən böyük hərbi obyekti - 201-ci baza Tacikistanda yerləşir.
Rusiya-Türkmənistan münasibətləri də renessans dövrünü yaşayır: ticarət dövriyyəsi bir milyard dollara yaxındır. Ən yüksək səviyyədə müxtəlif sahələr üzrə 20-yə yaxın istiqamətin həyata keçirilməsi nəzərdə tutulur ki, burada əsas yerlərdən biri Şimal-Cənub nəqliyyat dəhlizinin inkişafıdır.
Xarici siyasətin yeni konsepsiyasında Rusiya ilk dəfə özünü rəsmi olaraq "özünəməxsus sivilizasiya dövləti" adlandırıb. Keçmişin bir çox böyük sivilizasiyaları tarixə qərq olub, lakin biz hesab edirik ki, Rusiyanın şanlı keçmişinə layiq böyük gələcəyi var. Və bu gələcəyin bir hissəsi yeni ədalətli dünya üçün çiyin-çiyinə mübarizə aparmağa hazır olan Rusiyaya dost xalqlar və millətlər olacaq.
Xəbər lenti
0