https://sputnik.az/20230508/alkoqollu-ickilerin-reytinqi-faydalidan-zererliye-dogru--454610210.html
Alkoqollu içkilərin reytinqi: faydalıdan zərərliyə doğru
Alkoqollu içkilərin reytinqi: faydalıdan zərərliyə doğru
Sputnik Azərbaycan
Rusiyalı tibb elmləri doktoru hansı alkoqollu içkiləri içməyin faydalı, hansıların zərərli olduğunu elmi cəhətdən izah edib. 08.05.2023, Sputnik Azərbaycan
2023-05-08T08:04+0400
2023-05-08T08:04+0400
2023-05-08T08:04+0400
elm
alkoqol
alkoqol aludəçiləri
alkoqollu içkilər
şərab
pivə
https://cdnn1.img.sputnik.az/img/07e5/0c/1e/437761722_0:0:3073:1728_1920x0_80_0_0_c78d072a78f7ff0cd5d0d18f9c39d442.jpg
BAKI, 8 may – Sputnik. Hansı spirtli içkilər ən zərərlidir? Bu məsələdə xalq arasında razılıq yoxdur, mübahisələr davam edir. Həkimlər bu barədə nə düşünür? Spirtli içkilərin belə reytinqi varmı?Bu, insanlara seçimlərində daha yaxşı istiqamət verməyə kömək edərdi. Əlbəttə ki, spirtin mütləq zərərli bir şey olduğunu iddia etmək olar. İstənilən formada və istənilən miqdarda eyni dərəcədə zərərli olması. Və aludə olmuş bir insana münasibətdə bu, doğrudur. Axı, yenidən alkoqolu daddıqdan sonra o, içki içməyə qayıda bilər.Alkoqol dənizində "kompas"Bəs bəlkə insanlara daha az zərərli içkiləri seçməsi və dozasını idarə edə bilməsi üçün "kompas" vermək daha yaxşıdır? Alkoqolun zərərliliyinin belə bir reytinqi mümkündürmü? Bu barədə aif.ru-ya hepatoloq, tibb elmləri doktoru, İ. M. Seçenov adına Birinci Moskva Dövlət Tibb Universitetinin professoru, M.F.Vladimirski adına MONIKI-nin aparıcı elmi işçisi Aleksey Bueverov danışıb.“Prinsipcə, belə bir reytinq mövcuddur. Amma həkimlər “xəstəyə bir stəkan şərab məsləhət görürsən, o da bir litr araq içib deyir ki, həkim icazə verib” ifadəsini əsas götürərək, əslində bu mövzuda danışmağa çalışmırlar. İnanıram ki, bu, yalnız tibbi məsləhətə ehtiyac duymayan, lakin xüsusi yardıma ehtiyacı olan alkoq aludəçilərinə aiddir. Buna görə də, əksər insanlar üçün müxtəlif spirtli içkilərin sağlamlığa təsiri haqqında məlumat faydalı ola bilər. Üstəlik, onların reytinqi çoxlu sayda ciddi elmi araşdırmalara əsaslanır.Müsbətlərlə mənfilərin müharibəsi haqqında1990-cı illərin əvvəlindən onların çoxu çap olunub. Ümumiyyətlə, ümumi mənzərə belə görünür: az miqdarda müntəzəm içki qəbulu ürəyin işemik xəstəliyi, insult, 2-ci tip diabet, alkoqolsuz yağlı qaraciyər xəstəliyi, osteoporoz və bir sıra digər xəstəliklərin riskini azaldır. Bundan əlavə, ümumi ölüm halları azalır. Bunun bir izahı var. Bəzi içkilərdəki alkoqol və bioaktiv komponentlərin kiçik dozaları iltihabın, oksidləşdirici stressin fəaliyyətini yatırır, qan laxtalarının əmələ gəlməsinin qarşısını alır, lipid profilini yaxşılaşdırır, damar tonusuna və toxumaların insulinə həssaslığına müsbət təsir göstərir.Amma ziddiyyətli məlumatlar da var. Əsas mənfi odur ki, spirt bədxassəli şişlərin inkişaf riskini artıra bilər. Bu, bu sui-istifadə hallarında sübut edilmişdir. Lakin yoğun bağırsaq, yumurtalıqlar, prostat, dəri, böyrək xərçəngi ilə əlaqədar orta dozada spirtin profilaktik rolunun güclü sübutları var. Məsələn, gündə 30 qramdan az etanol dozası, xüsusilə Aralıq dənizi pəhrizi ilə birləşdirildikdə, kolorektal xərçəng şansını azaldır. Aydındır ki, burada ilk növbədə şərabdan danışırıq, çünki o, belə bir pəhrizə daxil edilir. Gündə bir stəkan şərabın Barrett yemək borusu xərçəngi (xərçəngdən əvvəlki vəziyyət) riskini azaltdığı sübut edilmişdir. Digər içkilərlə deyil, demək olar ki, həmişə şərabla əlaqəli digər müsbət məlumatlar var.Bütün bu məlumatlara əsaslansaq, tibbi nöqteyi-nəzərdən sağlam insanların spirtli içkilərdən istifadəsinə tam qadağa qoyulması yersiz sayıla bilər. Ancaq əsas odur ki, yalnız orta dozada alkoqolun faydalı təsirlərindən danışdığımızı başa düşmək lazımdır, gündə təxminən iki parç kişilər və bir parç qadınlar üçün. Bir pay 14 q saf etanoldur. Onun çox hissəsi təxminən 280 ml pivədə, 140 ml turş şərabda və ya 35 ml güclü 40 dərəcə spirtli içkidə olur.Reytinqin özü haqqında- İçkilərin zərərliliyinin artması əsasında tərtib edilən reytinqin özü belədir:I yer. Turş, ilk növbədə qırmızı şərablarSonuncular bütün digər spirtli içkilərlə müqayisədə ürək-damar xəstəliklərində ən əhəmiyyətli qoruyucu təsirə malikdir. Bu, onların tərkibində olan çoxlu sayda polifenol və xüsusilə resveratrol ilə izah olunur - tədqiqatlar onun çoxlu faydalı təsirlərə malik olduğunu göstərdi. Turş ağ şərablarda bu cür maddələr əhəmiyyətli dərəcədə azdır, lakin ümumiyyətlə faydalıdır. Ağ turş şərabların əhəmiyyəti onun tərkibində şəkərin çox aşağı olması ilə əlaqədardır - nadir hallarda 100 ml-də 0,4 q-dan çoxdur. Kəmturş şərablarda bir qədər çox şəkər var və buna görə də daha az faydalıdır.II yer. PivəOnun zəif cəhəti tərkibində kifayət qədər böyük miqdarda şəkərin olmasıdır. Üstünlükləri isə odur ki, tərkibində əhəmiyyətli miqdarda amin turşuları, minerallar, vitaminlər və polifenollar var. Pivənin ən aktiv komponenti ksantohumoldur. Ümumiyyətlə, bu içkinin qoruyucu təsiri turş şərabdan daha azdır. 2016-cı ildə pivənin sağlamlığa təsiri ilə bağlı tibbi konsensus nəşr olunub. Orada bildirilir ki, qadınlar tərəfindən gündə 1 parçdan, kişilər tərəfindən isə 2 parçdan çox olmamaqla (müvafiq olaraq 280 və 560 ml) istehlak nəinki təhlükəsizdir, həm də bir sıra xəstəliklərin, ilk növbədə ürək-damar xəstəliklərinin riskini azaltmağa kömək edir.III yer. Güclü spirtBu, gücü təxminən 40 dərəcə olan hər hansı bir spirtdir. Şərab və pivədən daha az tədqiq edilmişdir, ona görə də onun qoruyucu təsirlərindən danışmaq çətindir, baxmayaraq ki, kiçik dozalarda güclü içkilərin ürək-damar xəstəliklərindən qoruduğuna dair bir araşdırma aparılıb. Ancaq ümumiyyətlə, onlar daha zərərlidir, çünki etanol kanserogendir və konsentrasiyası onlarda daha yüksəkdir. Bundan əlavə, güclü alkoqolun dozasını aşmaq asandır. Bu içkilər üçün tez sərxoş olmaq daha xarakterikdir və alkoqol asılılığının inkişafına daha çox səbəb olur.Belə içkilərin tərkibində şəkər demək olar ki, yoxdur, onlar spirtlə birlikdə böyük mənfi rol oynayırlar. Bu onların müsbət tərfidir. Ancaq problem ondadır ki, güclü spirt tez-tez qazlı su və ya meyvə şirəsi ilə birlikdə içilir. Onlarınsa tərkibində çoxlu şəkər var. Və faktiki olaraq bu, onları ən zərərli spirtə çevirir. Üstəlik, bu içkilərdəki şəkərlərin tərkibində adətən fruktoza var - ən pis şəkər. Bu, yalnız alkoqollu yağlı qaraciyər xəstəliyinin inkişafına deyil, ona iltihablı bir komponentin əlavə edilməsinə kömək edir. Bu, çox zərərlidir, çünki qaraciyər sirrozunun və hətta xərçənginin - hepatokarsinomanın daha sürətli inkişafını dəstəkləyir. Bundan əlavə, tərkibindəki qaz səbəbindən qazlı sular spirtin udulmasını sürətləndirir, insan daha tez sərxoş olur, özünə və içdiyi spirtin miqdarına nəzarəti itirir.IV yer. Şirin spirtli içkilərOnların çox növü var - yarı şirin və şirin şərablar, möhkəmləndirilmiş şərablar, kokteyllər. Onlara alkoenergetiklər də daxil idi, lakin bir neçə il əvvəl qadağan edildi. Belə şirin spirtin əsas çatışmazlığı çox miqdarda şəkərdir. Və onlar, yuxarıda yazdığımız kimi, etanol ilə birlikdə qaraciyər üçün xüsusilə zərərlidir. İnsanlar bu cür içkilərin əvəzinə daha çox turş şərablara üstünlük versəydilər, bu, açıq şəkildə onlara fayda verərdi. Amma təəssüf ki, şirin spirt post-sovet məkanında daha çox məşhurdur.Həddindən artıq spirt istehlakı sağlamlığa zərərlidir.
Sputnik Azərbaycan
media@sputniknews.com
+74956456601
MIA „Rosiya Segodnya“
2023
Sputnik Azərbaycan
media@sputniknews.com
+74956456601
MIA „Rosiya Segodnya“
xəbərlər
ru_AZ
Sputnik Azərbaycan
media@sputniknews.com
+74956456601
MIA „Rosiya Segodnya“
Sputnik Azərbaycan
media@sputniknews.com
+74956456601
MIA „Rosiya Segodnya“
alkoqol, alkoqol aludəçiləri, alkoqollu içkilər, şərab, pivə
alkoqol, alkoqol aludəçiləri, alkoqollu içkilər, şərab, pivə
Alkoqollu içkilərin reytinqi: faydalıdan zərərliyə doğru
Rusiyalı tibb elmləri doktoru hansı alkoqollu içkiləri içməyin faydalı, hansıların zərərli olduğunu elmi cəhətdən izah edib.
BAKI, 8 may – Sputnik. Hansı spirtli içkilər ən zərərlidir? Bu məsələdə xalq arasında razılıq yoxdur, mübahisələr davam edir. Həkimlər bu barədə nə düşünür? Spirtli içkilərin belə reytinqi varmı?
Bu, insanlara seçimlərində daha yaxşı istiqamət verməyə kömək edərdi. Əlbəttə ki, spirtin mütləq zərərli bir şey olduğunu iddia etmək olar. İstənilən formada və istənilən miqdarda eyni dərəcədə zərərli olması. Və aludə olmuş bir insana münasibətdə bu, doğrudur. Axı, yenidən alkoqolu daddıqdan sonra o, içki içməyə qayıda bilər.
Alkoqol dənizində "kompas"
Bəs bəlkə insanlara daha az zərərli içkiləri seçməsi və dozasını idarə edə bilməsi üçün "kompas" vermək daha yaxşıdır? Alkoqolun zərərliliyinin belə bir reytinqi mümkündürmü? Bu barədə aif.ru-ya hepatoloq, tibb elmləri doktoru, İ. M. Seçenov adına Birinci Moskva Dövlət Tibb Universitetinin professoru, M.F.Vladimirski adına MONIKI-nin aparıcı elmi işçisi Aleksey Bueverov danışıb.
“Prinsipcə, belə bir reytinq mövcuddur. Amma həkimlər “xəstəyə bir stəkan şərab məsləhət görürsən, o da bir litr araq içib deyir ki, həkim icazə verib” ifadəsini əsas götürərək, əslində bu mövzuda danışmağa çalışmırlar. İnanıram ki, bu, yalnız tibbi məsləhətə ehtiyac duymayan, lakin xüsusi yardıma ehtiyacı olan alkoq aludəçilərinə aiddir. Buna görə də, əksər insanlar üçün müxtəlif spirtli içkilərin sağlamlığa təsiri haqqında məlumat faydalı ola bilər. Üstəlik, onların reytinqi çoxlu sayda ciddi elmi araşdırmalara əsaslanır.
Müsbətlərlə mənfilərin müharibəsi haqqında
1990-cı illərin əvvəlindən onların çoxu çap olunub. Ümumiyyətlə, ümumi mənzərə belə görünür: az miqdarda müntəzəm içki qəbulu ürəyin işemik xəstəliyi, insult, 2-ci tip diabet, alkoqolsuz yağlı qaraciyər xəstəliyi, osteoporoz və bir sıra digər xəstəliklərin riskini azaldır. Bundan əlavə, ümumi ölüm halları azalır. Bunun bir izahı var. Bəzi içkilərdəki alkoqol və bioaktiv komponentlərin kiçik dozaları iltihabın, oksidləşdirici stressin fəaliyyətini yatırır, qan laxtalarının əmələ gəlməsinin qarşısını alır, lipid profilini yaxşılaşdırır, damar tonusuna və toxumaların insulinə həssaslığına müsbət təsir göstərir.
Amma ziddiyyətli məlumatlar da var. Əsas mənfi odur ki, spirt bədxassəli şişlərin inkişaf riskini artıra bilər. Bu, bu sui-istifadə hallarında sübut edilmişdir. Lakin yoğun bağırsaq, yumurtalıqlar, prostat, dəri, böyrək xərçəngi ilə əlaqədar orta dozada spirtin profilaktik rolunun güclü sübutları var. Məsələn, gündə 30 qramdan az etanol dozası, xüsusilə Aralıq dənizi pəhrizi ilə birləşdirildikdə, kolorektal xərçəng şansını azaldır. Aydındır ki, burada ilk növbədə şərabdan danışırıq, çünki o, belə bir pəhrizə daxil edilir. Gündə bir stəkan şərabın Barrett yemək borusu xərçəngi (xərçəngdən əvvəlki vəziyyət) riskini azaltdığı sübut edilmişdir. Digər içkilərlə deyil, demək olar ki, həmişə şərabla əlaqəli digər müsbət məlumatlar var.
Bütün bu məlumatlara əsaslansaq, tibbi nöqteyi-nəzərdən sağlam insanların spirtli içkilərdən istifadəsinə tam qadağa qoyulması yersiz sayıla bilər. Ancaq əsas odur ki, yalnız orta dozada alkoqolun faydalı təsirlərindən danışdığımızı başa düşmək lazımdır, gündə təxminən iki parç kişilər və bir parç qadınlar üçün. Bir pay 14 q saf etanoldur. Onun çox hissəsi təxminən 280 ml pivədə, 140 ml turş şərabda və ya 35 ml güclü 40 dərəcə spirtli içkidə olur.
- İçkilərin zərərliliyinin artması əsasında tərtib edilən reytinqin özü belədir:
I yer. Turş, ilk növbədə qırmızı şərablar
Sonuncular bütün digər spirtli içkilərlə müqayisədə ürək-damar xəstəliklərində ən əhəmiyyətli qoruyucu təsirə malikdir. Bu, onların tərkibində olan çoxlu sayda polifenol və xüsusilə resveratrol ilə izah olunur - tədqiqatlar onun çoxlu faydalı təsirlərə malik olduğunu göstərdi. Turş ağ şərablarda bu cür maddələr əhəmiyyətli dərəcədə azdır, lakin ümumiyyətlə faydalıdır. Ağ turş şərabların əhəmiyyəti onun tərkibində şəkərin çox aşağı olması ilə əlaqədardır - nadir hallarda 100 ml-də 0,4 q-dan çoxdur. Kəmturş şərablarda bir qədər çox şəkər var və buna görə də daha az faydalıdır.
Onun zəif cəhəti tərkibində kifayət qədər böyük miqdarda şəkərin olmasıdır. Üstünlükləri isə odur ki, tərkibində əhəmiyyətli miqdarda amin turşuları, minerallar, vitaminlər və polifenollar var. Pivənin ən aktiv komponenti ksantohumoldur. Ümumiyyətlə, bu içkinin qoruyucu təsiri turş şərabdan daha azdır. 2016-cı ildə pivənin sağlamlığa təsiri ilə bağlı tibbi konsensus nəşr olunub. Orada bildirilir ki, qadınlar tərəfindən gündə 1 parçdan, kişilər tərəfindən isə 2 parçdan çox olmamaqla (müvafiq olaraq 280 və 560 ml) istehlak nəinki təhlükəsizdir, həm də bir sıra xəstəliklərin, ilk növbədə ürək-damar xəstəliklərinin riskini azaltmağa kömək edir.
Bu, gücü təxminən 40 dərəcə olan hər hansı bir spirtdir. Şərab və pivədən daha az tədqiq edilmişdir, ona görə də onun qoruyucu təsirlərindən danışmaq çətindir, baxmayaraq ki, kiçik dozalarda güclü içkilərin ürək-damar xəstəliklərindən qoruduğuna dair bir araşdırma aparılıb. Ancaq ümumiyyətlə, onlar daha zərərlidir, çünki etanol kanserogendir və konsentrasiyası onlarda daha yüksəkdir. Bundan əlavə, güclü alkoqolun dozasını aşmaq asandır. Bu içkilər üçün tez sərxoş olmaq daha xarakterikdir və alkoqol asılılığının inkişafına daha çox səbəb olur.
Belə içkilərin tərkibində şəkər demək olar ki, yoxdur, onlar spirtlə birlikdə böyük mənfi rol oynayırlar. Bu onların müsbət tərfidir. Ancaq problem ondadır ki, güclü spirt tez-tez qazlı su və ya meyvə şirəsi ilə birlikdə içilir. Onlarınsa tərkibində çoxlu şəkər var. Və faktiki olaraq bu, onları ən zərərli spirtə çevirir. Üstəlik, bu içkilərdəki şəkərlərin tərkibində adətən fruktoza var - ən pis şəkər. Bu, yalnız alkoqollu yağlı qaraciyər xəstəliyinin inkişafına deyil, ona iltihablı bir komponentin əlavə edilməsinə kömək edir. Bu, çox zərərlidir, çünki qaraciyər sirrozunun və hətta xərçənginin - hepatokarsinomanın daha sürətli inkişafını dəstəkləyir. Bundan əlavə, tərkibindəki qaz səbəbindən qazlı sular spirtin udulmasını sürətləndirir, insan daha tez sərxoş olur, özünə və içdiyi spirtin miqdarına nəzarəti itirir.
IV yer. Şirin spirtli içkilər
Onların çox növü var - yarı şirin və şirin şərablar, möhkəmləndirilmiş şərablar, kokteyllər. Onlara alkoenergetiklər də daxil idi, lakin bir neçə il əvvəl qadağan edildi. Belə şirin spirtin əsas çatışmazlığı çox miqdarda şəkərdir. Və onlar, yuxarıda yazdığımız kimi, etanol ilə birlikdə qaraciyər üçün xüsusilə zərərlidir. İnsanlar bu cür içkilərin əvəzinə daha çox turş şərablara üstünlük versəydilər, bu, açıq şəkildə onlara fayda verərdi. Amma təəssüf ki, şirin spirt post-sovet məkanında daha çox məşhurdur.
Həddindən artıq spirt istehlakı sağlamlığa zərərlidir.
