https://sputnik.az/20230408/rusiya-ve-seudiyyeliler-abs-i-yerinde-oturtdular-453524747.html

Rusiya və səudiyyəlilər ABŞ-ı yerində oturtdular

Rusiya və səudiyyəlilər ABŞ-ı yerində oturtdular

Sputnik Azərbaycan

Yaxın Şərqin qara qızıl istehsalçıları açıq-aydın Rusiyanın tərəfinə keçiblər. Ər-Riyad və Vaşinqton arasındakı münasibətlər isə pisləşib. Səudiyyəlilər bir... 08.04.2023, Sputnik Azərbaycan

2023-04-08T08:34+0400

2023-04-08T08:34+0400

2023-04-08T08:34+0400

abş

təhlil

səudiyyə ərəbistanı

rusiya

avropa

avropa ittifaqı

opec +

https://cdnn1.img.sputnik.az/img/42359/97/423599776_0:0:3217:1810_1920x0_80_0_0_d9d5f51059f7dd29608ad78af30883d5.jpg

Amerikalılar uzun müddətdir ki, qiymətləri aşağı salmaq və Rusiya büdcəsini sarsıtmaq üçün səudiyyəliləri daha çox neft hasil etməyə inandırmağa çalışırlar. Lakin OPEC+ başqa cür qərar verdi - hasilatı azaltdılar. Hazırda "Brent"in qiyməti qalxaraq bir barel üçün 100 dollara yaxınlaşır, bazarda qıtlıq gözlənilir. Vaşinqtonda isə inflyasiyanın və yanacağın qiymətlərinin artmasına hazırlaşırlar ki, bu da prezident seçkiləri öncəsi tamamilə yersizdir. Vaşinqton açıq-aydın Ər-Riyaddan belə bir sürpriz gözləmirdi. Tam sürpriz Xammal bazarında gözlənilməzliyi əsas gətirərək, bir sıra OPEC+ ölkələri neft hasilatını azaldıb. Xüsusilə, Moskva və Ər-Riyad - gündəlik 500 min barel istehsal edirlər. İraq, Birləşmiş Ərəb Əmirlikləri, Küveyt, Qazaxıstan, Əlcəzair, Oman və Qabonun da açıqladığı ümumi azalma gündəlik 1,66 milyon barel təşkil edir. Baş nazirin müavini Aleksandr Novak deyib: "Məsuliyyətli və qabaqlayıcı tədbir olaraq, Rusiya müstəqil mənbələrə əsasən müəyyən edilmiş orta fevral hasilat səviyyəsindən 2023-cü ilin sonuna qədər gündəlik 500 min barel könüllü azalma həyata keçirir". Bu, bazar üçün sürpriz oldu: onlar kartelin hasilatı eyni səviyyədə saxlayacağına inanırdılar. Qərarın bazarda tələb və təklifin təhlili qrafikinə uyğun deyil, plandankənar qəbul edilməsi də müşahidəçiləri təəccübləndirib. Bunun fonunda neft qiymətləri dərhal yüksəldi. "Brent" nefti son bir ilin ən yüksək tempi ilə bahalaşaraq bir barel üçün 87 dollara qalxıb. Çox da uzaqda olmayan qıtlıq Beləliklə, yalnız Rusiya və Səudiyyə Ərəbistanı bazardan gündəlik əlavə milyon barel nefti çıxaracaq. Və bu, Çin iqtisadiyyatının covid məhdudiyyətlərindən sonra tam açılması səbəbindən qara qızıla tələbatın güclü artacağını proqnozlaşdırmasına baxmayaraq həyata keçiriləcək. "Wood Mackenzie"nin fikrincə, qlobal neft tələbatı gündəlik 2,6 milyon barel artacaq və Çin bunun bir milyonunu alacaq. Keçən noyabr ayından hasilatın iki milyon azaldılması ilə birlikdə, yeni OPEC+ qərarı qlobal tələbin üç faizinə təsir edir. Kumulyativ azalma son nəticədə gündəlik 3,66 milyon barel təşkil edəcək. Ötən ilin noyabr ayından etibarən hasilatın iki milyon azalması ilə birlikdə OPEC +-in yeni qərarı dünya tələbatının üç faizinə təsir göstərir. Nəticədə ümumi azalma gündəlik 3,66 milyon barel təşkil edəcək. Analitiklər əmindirlər ki, OPEC+ manevri ilin ikinci yarısında əhəmiyyətli neft qıtlığına, bazarda gərginliyə və xammalın qiymətinin artmasına səbəb olacaq. "Goldman Sachs"a görə, Şimal dənizinin "Brent" neftinin qiyməti dekabr ayına qədər 95 dollar/barelə çatacaq. "OPEC+ çox güclü qiymət hakimiyyətinə malikdir. Gözlənilməz ixtisar onların proaktiv olmaq üzrə yeni doktrinasına uyğundur", - deyə bankın ekspertləri bildiriblər. "OPEC+, ilk növbədə, qiymətləri istehsalçı ölkələr üçün məqbul səviyyədə saxlamaq istəyir. Ona görə də yaxın bir neçə ayda 85-90 dollar qiymət səviyyəsi realdır", - deyə neft-qaz sahəsi üçün texnologiyalar hazırlayan "WORMHOLS Tətbiqi" şirkətinin baş direktoru Oleq Juravlyov qeyd edib. İnflyasiya və benzin ABŞ-da son dərəcə narazıdırlar. "OPEC + qərarı təəssüf doğurur. Kotirovkalara gəlincə, hələ ki, əmin deyiləm", - deyə Maliyyə Nazirliyinin rəhbəri Janet Yellen bildirib. Təəssüflənəcək səbəb var. Qərbdə və okeanda inflyasiyanın sürətlənməsi və benzinin bahalaşması davam edəcək. "Clearview Energy Partners"in hesablamalarına görə, ABŞ-da yanacağın bir qallonunun qiymətinə 26 sent əlavə edəcək. Yayda o, dörd dollara bərabər olacaq. Keçən il ABŞ-da inflyasiya 9,1 faizə çatıb ki, bu da son 41 ilin ən yüksək göstəricisidir. 2023-cü ildə o, yavaşladı, lakin hələ də hədəf səviyyəsindən uzaqdır. Analitiklər inflyasiya spiralının daha da genişlənəcəyini proqnozlaşdırırlar. Ola bilsin ki, Ağ Ev hazırda 382 milyon barel olan strateji neft ehtiyatından yenidən istifadə etsin. Bununla belə, təcrübədən göründüyü kimi, Vaşinqton hələ də ehtiyatlarının bir hissəsini bazara çıxarmaqla kotirovkaları yıxmağa müvəffəq olmayıb. "Brent" 100 dollarlıq psixoloji əhəmiyyətli səviyyəyə qalxa bilir ki, bu da təbii ki, onsuz da yüksək olan inflyasiyaya təsir edəcək. Amerika iqtisadiyyatında staqflyasiya vəziyyəti mümkündür", - "Capital Lab"ın tərəfdaşı Yevgeni Şatov belə hesab edir. Bütün bunlar Demokratik Partiyanın heç də xeyrinə deyil, həm də 2024-cü ilin payızında keçiriləcək prezident seçkiləri ərəfəsində. "Benzin və dizel həm ABŞ-da, həm də Avropa İttifaqında bahalaşacaq. Enerji böhranları yeni güclə alovlanacaq, inflyasiyanı artıracaq. Sonra ənənəvi ssenari: hər şeyin bahalaşması, kütləvi etirazlar və tətillər - siyasi döyüşlər" – deyə iqtisadçı Leonid Xazanov fikrini bildirib. İstədikləri kimi hərəkət etdilər Səudiyyə Ərəbistanı OPEC+ qərarının yalnız iqtisadi mülahizələrə əsaslandığını vurğulayıb. Bununla belə, açıq-aşkar görünür ki, kartel öz maraqlarından çıxış edir ki, bu da təkcə bazar amilləri ilə müəyyən edilmir. Hazırda Rusiyaya büdcəni doldurmaq daha asandır. Vaşinqton, əlbəttə ki, buna razı deyil. Amerikalılar dəfələrlə səudiyyəlilərin "başına ağıl qoymağa" çalışıblar. Şatov xatırladıb ki, ABŞ və Səudiyyə Ərəbistanı çərçivəli investisiya ticarəti sazişi imzalayıb. Ənənəvi olaraq, Ər-Riyad Vaşinqtonun Yaxın Şərqdəki əsas müttəfiqi, regionun ən güclü ixrac bazarlarından biri və eyni zamanda əsas kreditordur. Buna baxmayaraq, Yaxın Şərqin qara qızıl istehsalçıları açıq-aydın Rusiyanın tərəfinə keçdilər. Nihon Keyzainin yazdığına görə, onlar artıq amerikalıların fikrini nəzərə almır, bazarda sabitliyi qorumaq üçün Moskva ilə əməkdaşlıq edirlər. Ər-Riyad və Vaşinqton arasındakı münasibətlər isə pisləşib. 2022-ci ilin oktyabrında Co Bayden artıq səudiyyəliləri və Rusiyanı ABŞ-dakı yüksək benzin qiymətlərində ittiham edib. Belə ki, o, Səudiyyə şahzadəsi Məhəmməd ibn Salman Əl Səud istehsalın artırılması üçün gizli saziş bağlamağa inandırmağa çalışsa da, plan uğursuz olub. Hasilat isə, gündəlik iki milyon barel azalıb. Hazırda səudiyyəlilər bir daha amerikalılara nümayiş etdirdilər ki, onların öz siyasəti var – və bununla hesablaşmaq lazım gələcək. "ABŞ və Avropa Birliyinin Rusiyaya qarşı necə davrandığını görən Yaxın Şərq öz oyununu oynamaq qərarına gəlib. Bir tərəfdən, ərəb tədarükçülərinə Avropa bazarında rusiyalı rəqiblərin yerlərini tutmaq sərfəlidir, digər tərəfdən, onlara qara qızılları aşağı qiymətlərlə göndərməyin mənası yoxdur", - deyə Xazanov qeyd edib. Analitik vurğulayıb ki, Avropa bazarında öz varlığını gücləndirən Rusiyanın Yaxın Şərq tərəfdaşları Moskvanı dəstəkləməyə və kotirovkaların dağılmasının qarşısını almağa razılaşıblar. Beləliklə, onlar Vaşinqton və Brüsselin hələ uzun müddət şokda qalacağı zərif və güclü bir qambit oynayıblar.

2023

xəbərlər

ru_AZ

abş, səudiyyə ərəbistanı, rusiya, avropa, avropa ittifaqı, opec +