Qələm - Sputnik Azərbaycan, 1920
TƏHLİL
Sosial-iqtisadi, ictimai-siyasi, mədəniyyət, idman və digər sahələrə aid aktual təhlillər

Kiyevə hərbi yardımı artırmaqla Qərb öz tələsinə düşüb

© AP Photo / Mindaugas KulbisAbrams tankları, arxiv şəkli
Abrams tankları, arxiv şəkli - Sputnik Azərbaycan, 1920, 27.01.2023
Abunə olmaq
Qərbdə hadisələrin hazırkı inkişafının onun üçün nə qədər pis və təhlükəli olduğunu anlayan kifayət qədər qüvvələr var. Və Qərbin dünya üzərində yarım min illik hökmranlıq sistemi özünün son tükənməsinə (ilk növbədə resurs və iqtisadi) yaxınlaşıb.
BAKI, 27 yanvar — Sputnik. ABŞ və Avropa ölkələrinin Ukraynaya Qərb tanklarının — Almaniyanın "Leopard"ları, Amerikanın "Abrams" və Britaniyanın "Challengers"lərinin tədarükü ilə bağlı rəsmi açıqlamalarından bir neçə saat sonra "Politico" nəşri bildirib ki, artıq növbəti addım müzakirə olunur: bu, Kiyevə müasir qırıcıların verilməsidir.
Mənbələr jurnalistlərə bildiriblər ki, Qərb "Rusiyanın güclü reaksiyasına səbəb olmasın" deyə Kiyevə hərbi tədarükü qəsdən tədricən artırır. Adı açıqlanmayan diplomatlardan biri belə izah edib ki, "Qərbdə bir çox ölkələr hesab edir ki, əgər biz Ukraynanı müharibənin ilk mərhələsində bizdən istədikləri bütün avadanlıqlarla təmin etsək, o zaman Rusiyadan güclü reaksiya, o cümlədən nüvə silahı reaksiyası ola bilərdi".
Bu o deməkdir ki, Qərbin fikrincə, Rusiyanın ixtiyarında "güclü reaksiya" üçün yeganə alət – nüvə silahı var. Ölümcül olduğu üçün bütün dünyada sağlam düşüncə səbəblərindən ondan istifadə etmək qadağandır. Bu, həqiqətən kralların son arqumentidir, istifadəsi tamamilə ümidsiz bir vəziyyətə qədər qorunur. Müvafiq olaraq, Qərbin Moskvaya qarşı strategiyası qurbağanı yavaş-yavaş qaynatmaq, yəni qarşıdurmanın dərəcəsini ona bunun son olduğunu və qırmızı düyməni basmaq lazım olduğunu hiss etdirmədən addım-addım yüksəltməkdir.
Etiraf edək ki, bu çox savadlı yanaşmadır. Ancaq bir problem var: Rusiya da Qərbin özünü yavaş-yavaş bişirir və bu prosesdə ciddi uğur qazanıb.
Kiyevə tankların verilməsi qərarını müşayiət edən NATO daxilindəki qalmaqallar və çəkişmələr heç də səhnələşdirilməyib. Qərbdə hadisələrin hazırkı inkişafının onun üçün nə qədər pis və təhlükəli olduğunu anlayan kifayət qədər qüvvələr var. Elə təkcə "Ukraynada alman tankları ruslara qarşı döyüşəcək" ifadəsi milli yaddaşın elə dərinliklərinə (həm bizim, həm də avropalıların) müraciət edir ki, qabıqaltı səviyyədə münaqişədə baş vermiş keyfiyyət dəyişikliklərini aydın şəkildə çatdırır.
Ancaq məsələ təkcə tanklarda deyil. Ukrayna Qərb üçün ideal hibrid müharibəyə çevrilməli idi və bəzi anlarda belə görünürdü ki, o, hətta bu müharibəyə çevrilib. Ukraynalılar əla əsgərlərdir, onları son adama qədər yazığı gəlmədən qurban vermək olar. Eyni zamanda, onların həm Ukraynanın özündə, həm də bir sıra digər ölkələrdə, xüsusən də Şərqi Avropada dağ kimi qalaqlanan köhnə sovet texnikasında döyüşəcəkləri güman edilirdi. Kəşfiyyat məlumatları və müasir rabitə vasitələri ilə təmin etmək, həmçinin, lazım gəldikdə muzdlularla və bəzi maliyyə inyeksiyaları ilə təmin etmək NATO-nun öhdəsinə buraxılacaqdı.
İlkin plana görə, Ukraynada Moskva hər cəhətdən həddən artıq gərgin olmalı idi - əvvəlcə döyüş əməliyyatları zamanı böyük itkilər verməli, sonra isə dağıdılmış və viran qalmış ərazilərə nəzarəti ələ keçirməli idi (həm müharibə, həm də üç onillik yanlış idarəçilik nəticəsində). Üstəlik, nə qədər qərbə doğru getsə, əhali bir o qədər də anti-Rusiyaya meyllidirsə, onları yedizdirməyi tələb edər və eyni zamanda daimi təxribat müharibəsinə başlayardı (həmçinin, Avropa və ABŞ-ın aktiv, lakin əsasən qeyri-rəsmi dəstəyi ilə).
XHƏ-nin inkişafı bu planlara düzəlişlər etdi. Onun son dərəcə yavaş gedişi və Ukrayna Silahlı Qüvvələrinin payız hücumu zamanı əldə etdiyi bəzi uğurlar Qərb strukturlarında Rusiyanın sırf hərbi məğlubiyyətə uğraya biləcəyinə inam yaratdı. Və bu ideyadan iki əllə tutdular.
Qərb hər şeyini bu qənaətə gəldiyi nəticəyə qoydu. Hazırda isə o, öz qərarının nəticələri ilə məşğul olur.
O, Ukraynanın özünün iqtisadiyyatı qalmadığı üçün tam nəzarətə götürməyə məcbur oldu. Dünya bazarlarında trilyon dollarlıq qabarcıqlar və əl altında hazır vəziyyətdə olan çap maşınının fonunda bu o qədər də böyük xərc deyil, amma söhbət yenə də çox sayda milyardlardan gedir - belə irimiqyaslı xərclər ilkin planlara açıq şəkildə daxil edilməmişdi və artan iqtisadi böhran şəraitində həssas ola bilərlər.
Sovet hərbi texnikası və xarici ölkələrin ayrı-ayrı köhnə nümunələri tükəndi. "Leopardlar", "Abrams"lar və digər müasir Qərb texnikalarını tədarük etmək fikri hər cəhətdən pisdir: həm bahalı olduğu üçün; həm də çox vaxt onsuz da nəzərəçarpacaq dərəcədə azalan öz ehtiyatlarını boşaltmalı olduqları üçün; və bu texnikanın Rusiya qoşunlarına qarşı və yerli iqlim şəraitində özünü ləyaqətlə göstərə biləcəyi məlum olmadığı üçün (əgər yoxsa, bu istehsalçıların nüfuzuna və nəticədə biznes perspektivlərinə qarşı pis bir zərbə olacaq); və ona görə ki, ixtisaslı ukraynalı ekipajları tez bir zamanda hazırlamaq bacarığı şübhə doğurur, bu isə o deməkdir ki, onlar Ukraynaya özlərinin "ehtiyatda olanlarını" göndərməli olacaqlar; və ona görə ki, Qərbin Rusiyaya qarşı müharibəsinin "proksi" əncir vərəqi nəhayət ki, sürüşəcək. Ancaq bu təchizatlara, sadəcə, alternativ yoxdur.
Amma hazırda başqa, gələcəkdə ən böyük başağrısı getdikcə daha da kəskinləşir: Qərbin ukraynalıları tükənməyə başlayıb. Ukraynanın hər yerindən əvvəlkindən qat-qat sərt üsullarla növbəti səfərbərlik dalğası barədə məlumatlar gəlir. Ölkənin səfərbərlik ehtiyatı tükənmək üzrədir. Mütəxəssislər yekdilliklə inanırlar ki, yəqin ki, daha 200-300 min adam toplana biləcək, amma, sadəcə, bu qədər. Bundan artıq yoxdur.
Bu o deməkdir ki, bir neçə aydan sonra (yaya və ya payıza qədər) Qərb tam böyük problemlə üzləşəcək: sadəcə olaraq, onunla mübarizə aparacaq heç kim olmayacaq. Və o, "Leopard"lar və "Abrams"larla bağlı hazırkı qərardan qat-qat çətin qərar verməli olacaq: görəsən, ya il yarım əvvəl Əfqanıstanda olduğu kimi Ukraynanı tərk edərək məğlubiyyətini etiraf etsin, yoxsa, rəsmən öz ordularını Rusiya ilə müharibəyə göndərsin.
Problem ondadır ki, Qərb özü üçün fəlakətli nəticələr olmadan öz uğursuzluğunu və Moskvanın qələbəsini etiraf edə bilməz.
Rusiyada dəfələrlə, o cümlədən ən yüksək dövlət səviyyəsində deyilib ki, Rusiya üçün hazırkı qarşıdurma ekzistensial xarakter daşıyır, ölkənin mövcudluğu təhlükə altındadır.
Lakin Qərb də oxşar mövqedədir. Onun vəziyyəti təkcə birqütblü dünyanın məhv edilməsindən, hətta qlobal dollar sisteminin böhranından daha mürəkkəbdir. Qərbin dünya üzərində yarım min illik hökmranlıq sistemi özünün son tükənməsinə (ilk növbədə resurs və iqtisadi) yaxınlaşıb. Zirvələr kralı statusunda olan Qərb yarım min ili - planetin ən inkişaf etmiş, ən zəngin, ən güclü, ən firavan, ən azad, ümumiyyətlə, ən-ən hissəsi olub. Və bütün bunlar göz önündə barmaqlar arasından sürüşür.
Qərb adi status-kvonu saxlamaq və uzatmaq üçün nə edəcək? Şübhə var ki, o, bütün üsullara əl atacaq.
O, Rusiya üzərində hərbi qələbəni xilas vasitəsi kimi seçdi. Hazırda Qərb seçilmiş cığırla yuvarlanır və getdikcə daha çox əsəbiləşir, çünki hadisələr onların gözlədiyi, planlaşdırdığı və istədiyi kimi cərəyan etmir. Artıq tezliklə o, Ukraynanın Vermaxt - üzr istəyirəm, bundesver döyüş meydanında və NATO-nun digər silahlı qüvvələri ilə Rusiya ordusu ilə üzbəüz görüşə hazır olub-olmaması sualına cavab verməli olacaq.
Xəbər lenti
0