https://sputnik.az/20230106/geride-qalan-pentaqonun-hiperses-mifleri-450374936.html
Geridə qalan Pentaqonun "hipersəs mifləri"
Geridə qalan Pentaqonun "hipersəs mifləri"
Sputnik Azərbaycan
Rusiya hipersəs raketləri 2016-cı ildən qüsursuz və yüksək dəqiqliklə uçur. 06.01.2023, Sputnik Azərbaycan
2023-01-06T10:00+0400
2023-01-06T10:00+0400
2023-01-06T10:00+0400
raket
təhlil
istehsal
abş
böyük britaniya
avstraliya
mərkəzi və qərbi avropa
https://cdnn1.img.sputnik.az/img/07e5/0a/05/433918541_174:288:1549:1062_1920x0_80_0_0_7c8fc05679ad38871d47f32a33b5c8f7.jpg
ABŞ yüksək texnologiyalı silahların hazırlanması və istehsalı sahəsində dünya liderliyini itirib. "Amerika müstəsnalığı" hipersəs sürətinə zəmanət vermir. Çoxmilyardlıq investisiyalar və səkkiz raket proqramı Vaşinqtonu raket elminin dünya liderlərinin - Moskva və Pekinin nailiyyətlərinə yaxınlaşdırmır. Hipersəs maketlərinin bir sıra uğursuz sınaqları Konqresi və Pentaqonu narahat edir, nadir uğurlar yalnız onların geridə qaldıqları məsafəni vurğulayır. ABŞ Hərbi Hava Qüvvələri 2022-ci ilin sonunda ilk dəfə Amerikanın havadan buraxılan All-Up ARRW hipersəs raketinin "tam hüquqlu döyüş prototipini" sınaqdan keçirib. Prototip Kaliforniyanın cənub sahillərində B-52H Stratofortress strateji bombardmançı təyyarəsindən buraxılıb. Dekabrın 9-da mərmi hipersəs sürətinə çatıb, reaktiv aparatdan ayrılıb, "səs sürətindən beş dəfə çox" sürətlə uçub (yəni 5 Max) və "hədəf bölgəsində partlayıb". Detallar verilmir. Bu uçuşun idarə olunub-olunmaması, döyüş prototipinin nə qədər məsafə qət etdiyi və hədəfə nə qədər yaxın partladığı məlum deyil. Buna görə də, ABŞ Hərbi Hava Qüvvələrinin ardıcıl üçüncü uğurlu sınaqla bağlı şən hesabatı hətta müttəfiqlər arasında da şübhə doğurur. Britaniyanın Daily Mail qəzeti dekabrın 12-də qeyd edib ki, Lockheed Martin-in hipersəs raketi "B-52 bombardmançısından buraxıldıqdan cəmi 10 dəqiqə ərzində 500 mil (800 km) uçmaq üçün nəzərdə tutulub, lakin sınaq uğursuzluqları proqramı gecikdirib". Uzun illər Lockheed Martin Korporasiyasının məhsulu heç bir şəkildə (həmçinin digər proqramlar üçün hipersəs raketlərin prototiplərini) ayırmaq və işə salmaq istəmədi. Bu fonda 2022-ci maliyyə ilində Konqres hətta ARRW layihəsi üçün maliyyəni 161 milyon dollar azaldıb. Amerikalılar ilk dəfə 2022-ci il mayın 14-də AGM-183A ARRW modeli B-52H qanadından ayrıldıqda, onun gücləndiricisi "gözlənilən vaxt" üçün işləyərkən 10 uğursuz sınaq seriyasını dayandırdılar və 5 Maxa, hipers\sin aşağı həddinə çatdılar. İkinci uğurlu sınaq - eyni sürətlə "sərbəst uçuş" iyulun 12-də baş tutub. Pentaqon 2023-2024-cü illərdə ard-arda üç “hərtərəfli” (müntəzəm) buraxılış həyata keçirmək niyyətindədir, bundan sonra havadan buraxılan AGM-183A hipersəs raketinin kütləvi istehsalına başlayacaq. Bundan əvvəl ABŞ Hərbi Hava Qüvvələri hipersəs proqramlarına 4 milyard dollar xərclədikləri ilk onlarla raketi 2022-ci ilin payızına qədər almağı planlaşdırırdı. Hər bir raketin Pentaqona təxminən 13 milyon dollara başa gələcəyi təxmin edilir və Hərbi Hava Qüvvələrinin satınalma rəisi Endryu Hunter AGM-183A (ARRW)-nin buna dəyər olduğuna əmin deyil. Büdcə prioriteti antikvar (1970-ci ildən bəri xidmət göstərir) şaxta əsaslı Minuteman III ICBM-lərin dəyişdirilməsidir, 140 milyard dəyərində Ground Based Strategic Deterrent proqramı üzrə işlər altı ildən çoxdur davam edir. Pentaqon dekabrın 16-da elan edib ki, Hərbi Hava Qüvvələri Leidos-a daha güclü Mayhem hipersəs silahlarının hazırlanması üçün gizli proqram üçün 334 milyon dollarlıq müqavilə verib. Maliyyələşdirmənin həcmi və proqramların sayı işlərin keyfiyyətinə təsir etmir. Əlçatmaz liderlər Rusiya hipersəs raketləri 2016-cı ildən qüsursuz və yüksək dəqiqliklə uçur. "Kinjal"lar 2018-ci ildən döyüş növbətçiliyindədir, saatda 12.000 km və ya 10 Maxdan çox sürətə çatır və XHƏ zamanı uğurla istifadə olunur. "Avanqard" kompleksi 2019-cu ildə döyüş vəzifəsini yerinə yetirməyə başlayıb, onun döyüş başlıqları atmosferdə 20 Maxdan çox sürətlə planlaşdırılıb. 2022-ci ildə qəbul edilən dəniz əsaslı hipersəsli zirkonlar Mach 9-a qədər sürətlə uçur. Military Watch-un məlumatına görə, Rusiya Aerokosmik Qüvvələri ağır Su-35 qırıcılarını hipersəsli hava-hava raketləri ilə birləşdirəcək. Şimal Hərbi Dairəsinin şəraitində isə Rusiya yüksək texnologiyalı silahların istehsalını inamla artırır. Çin 2021-ci ildə “fizikanın məhdudiyyətlərini o qədər uğurla dəf etdi” (Amerika mediasına xasdır) ki, Çançjen strateji hipersəs raketi Yer kürəsini atmosferdə (ekvator boyunca 40 min km) dövrə vurdu və hədəfi minimal sapma ilə vurdu. Təbii ki, Rusiya və Çin hipersəs raketləri kollektiv Qərbin aqressiv hərəkətlərinə və planlarına məcburi cavabdır. Moskva və Pekin ABŞ və müttəfiqləri ilə hərbi münaqişələrdə maraqlı deyil. “Bir gözü ilə Ukraynaya, digər gözü ilə Çinə baxan” məhz Pentaqondur. Hipersəs raketləri hətta nüvə başlıqları ilə inteqrasiya etmədən də son dərəcə güclüdür. Bununla belə, qeyd edirik ki, Rusiya dünyada ən çox nüvə silahına malikdir - 5977 döyüş başlığı. ABŞ arsenalı - 5428 ədəd. Eyni zamanda, Birləşmiş Ştatlar hipersəs texnologiyalarından qorunmur və Pentaqon texnoloji geriləmədən son dərəcə narahatdır. ABŞ Şimal Komandanlığının rəhbəri Qlen VanHerk 2022-ci ilin oktyabrında Amerika üçün əsas təhlükəni müəyyən edib: “Rusiya nüvə silahı daşıya bilən QBR-də quraşdırılmış ilk hipersəs planlayıcı vasitəsini istifadəyə verdi... Artıq dörd ildir ki, , Birləşmiş Ştatlar onun hədəfindədir. Bu raketlər Amerikanın RƏM-HƏM sistemini “çəpər”ə döndərir. Fiziki prosesləri başa düşmək üçün müvafiq texnologiyalar olmadan hipersəs silahlarından qorunma sistemi yaratmaq mümkün deyil. Bütün Amerika hipersəs layihələri körpəlik mərhələsindədir, hətta sabit ilkin sürətlənmə də mənimsənilməmişdir və "Mach beş üçün" idarə olunan uçuş daha çətin bir problemdir. Fizika ABŞ-ın ideologiyasını qəti şəkildə inkar edir: hipersəs problemləri həll olunmasa, Amerikanın hansısa “eksklüzivliyi” və ya “hegemonluğu”ndan söhbət gedə bilməz. Qərbi Avropada raket istehsalı da “axsaqdır”, ona görə də 2022-ci ilin noyabrında ABŞ, Böyük Britaniya və Avstraliyanın hipersəs və əks-hipersəs sistemlərinin “inkişafını sürətləndirmək” üçün texnoloji səylərinin birləşdirilməsi çarəsizlik aktı və hətta İvan Krılovun “Qu quşu, Xərçəng və Durna balığı” təmsilinə illüstrasiya kimi görünür.
Sputnik Azərbaycan
media@sputniknews.com
+74956456601
MIA „Rosiya Segodnya“
2023
Aleksandr Xrolenko
https://cdnn1.img.sputnik.az/img/41251/68/412516881_698:0:2365:1667_100x100_80_0_0_d42f2e228c9e221ad329811bf71fb976.jpg
Aleksandr Xrolenko
https://cdnn1.img.sputnik.az/img/41251/68/412516881_698:0:2365:1667_100x100_80_0_0_d42f2e228c9e221ad329811bf71fb976.jpg
xəbərlər
ru_AZ
Sputnik Azərbaycan
media@sputniknews.com
+74956456601
MIA „Rosiya Segodnya“
Sputnik Azərbaycan
media@sputniknews.com
+74956456601
MIA „Rosiya Segodnya“
Aleksandr Xrolenko
https://cdnn1.img.sputnik.az/img/41251/68/412516881_698:0:2365:1667_100x100_80_0_0_d42f2e228c9e221ad329811bf71fb976.jpg
raket, istehsal, abş, böyük britaniya, avstraliya, mərkəzi və qərbi avropa
raket, istehsal, abş, böyük britaniya, avstraliya, mərkəzi və qərbi avropa
Geridə qalan Pentaqonun "hipersəs mifləri"
Rusiya hipersəs raketləri 2016-cı ildən qüsursuz və yüksək dəqiqliklə uçur.
ABŞ yüksək texnologiyalı silahların hazırlanması və istehsalı sahəsində dünya liderliyini itirib. "Amerika müstəsnalığı" hipersəs sürətinə zəmanət vermir. Çoxmilyardlıq investisiyalar və səkkiz raket proqramı Vaşinqtonu raket elminin dünya liderlərinin - Moskva və Pekinin nailiyyətlərinə yaxınlaşdırmır. Hipersəs maketlərinin bir sıra uğursuz sınaqları Konqresi və Pentaqonu narahat edir, nadir uğurlar yalnız onların geridə qaldıqları məsafəni vurğulayır.
ABŞ Hərbi Hava Qüvvələri 2022-ci ilin sonunda ilk dəfə Amerikanın havadan buraxılan All-Up ARRW hipersəs raketinin "tam hüquqlu döyüş prototipini" sınaqdan keçirib. Prototip Kaliforniyanın cənub sahillərində B-52H Stratofortress strateji bombardmançı təyyarəsindən buraxılıb. Dekabrın 9-da mərmi hipersəs sürətinə çatıb, reaktiv aparatdan ayrılıb, "səs sürətindən beş dəfə çox" sürətlə uçub (yəni 5 Max) və "hədəf bölgəsində partlayıb".
Detallar verilmir. Bu uçuşun idarə olunub-olunmaması, döyüş prototipinin nə qədər məsafə qət etdiyi və hədəfə nə qədər yaxın partladığı məlum deyil. Buna görə də, ABŞ Hərbi Hava Qüvvələrinin ardıcıl üçüncü uğurlu sınaqla bağlı şən hesabatı hətta müttəfiqlər arasında da şübhə doğurur.
Britaniyanın Daily Mail qəzeti dekabrın 12-də qeyd edib ki, Lockheed Martin-in hipersəs raketi "B-52 bombardmançısından buraxıldıqdan cəmi 10 dəqiqə ərzində 500 mil (800 km) uçmaq üçün nəzərdə tutulub, lakin sınaq uğursuzluqları proqramı gecikdirib".
Uzun illər Lockheed Martin Korporasiyasının məhsulu heç bir şəkildə (həmçinin digər proqramlar üçün hipersəs raketlərin prototiplərini) ayırmaq və işə salmaq istəmədi. Bu fonda 2022-ci maliyyə ilində Konqres hətta ARRW layihəsi üçün maliyyəni 161 milyon dollar azaldıb. Amerikalılar ilk dəfə 2022-ci il mayın 14-də AGM-183A ARRW modeli B-52H qanadından ayrıldıqda, onun gücləndiricisi "gözlənilən vaxt" üçün işləyərkən 10 uğursuz sınaq seriyasını dayandırdılar və 5 Maxa, hipers\sin aşağı həddinə çatdılar.
İkinci uğurlu sınaq - eyni sürətlə "sərbəst uçuş" iyulun 12-də baş tutub. Pentaqon 2023-2024-cü illərdə ard-arda üç “hərtərəfli” (müntəzəm) buraxılış həyata keçirmək niyyətindədir, bundan sonra havadan buraxılan AGM-183A hipersəs raketinin kütləvi istehsalına başlayacaq. Bundan əvvəl ABŞ Hərbi Hava Qüvvələri hipersəs proqramlarına 4 milyard dollar xərclədikləri ilk onlarla raketi 2022-ci ilin payızına qədər almağı planlaşdırırdı. Hər bir raketin Pentaqona təxminən 13 milyon dollara başa gələcəyi təxmin edilir və Hərbi Hava Qüvvələrinin satınalma rəisi Endryu Hunter AGM-183A (ARRW)-nin buna dəyər olduğuna əmin deyil.
Büdcə prioriteti antikvar (1970-ci ildən bəri xidmət göstərir) şaxta əsaslı Minuteman III ICBM-lərin dəyişdirilməsidir, 140 milyard dəyərində Ground Based Strategic Deterrent proqramı üzrə işlər altı ildən çoxdur davam edir.
Pentaqon dekabrın 16-da elan edib ki, Hərbi Hava Qüvvələri Leidos-a daha güclü Mayhem hipersəs silahlarının hazırlanması üçün gizli proqram üçün 334 milyon dollarlıq müqavilə verib. Maliyyələşdirmənin həcmi və proqramların sayı işlərin keyfiyyətinə təsir etmir.
Rusiya hipersəs raketləri 2016-cı ildən qüsursuz və yüksək dəqiqliklə uçur. "Kinjal"lar 2018-ci ildən döyüş növbətçiliyindədir, saatda 12.000 km və ya 10 Maxdan çox sürətə çatır və XHƏ zamanı uğurla istifadə olunur. "Avanqard" kompleksi 2019-cu ildə döyüş vəzifəsini yerinə yetirməyə başlayıb, onun döyüş başlıqları atmosferdə 20 Maxdan çox sürətlə planlaşdırılıb.
2022-ci ildə qəbul edilən dəniz əsaslı hipersəsli zirkonlar Mach 9-a qədər sürətlə uçur. Military Watch-un məlumatına görə, Rusiya Aerokosmik Qüvvələri ağır Su-35 qırıcılarını hipersəsli hava-hava raketləri ilə birləşdirəcək. Şimal Hərbi Dairəsinin şəraitində isə Rusiya yüksək texnologiyalı silahların istehsalını inamla artırır.
Çin 2021-ci ildə “fizikanın məhdudiyyətlərini o qədər uğurla dəf etdi” (Amerika mediasına xasdır) ki, Çançjen strateji hipersəs raketi Yer kürəsini atmosferdə (ekvator boyunca 40 min km) dövrə vurdu və hədəfi minimal sapma ilə vurdu. Təbii ki, Rusiya və Çin hipersəs raketləri kollektiv Qərbin aqressiv hərəkətlərinə və planlarına məcburi cavabdır. Moskva və Pekin ABŞ və müttəfiqləri ilə hərbi münaqişələrdə maraqlı deyil. “Bir gözü ilə Ukraynaya, digər gözü ilə Çinə baxan” məhz Pentaqondur.
Hipersəs raketləri hətta nüvə başlıqları ilə inteqrasiya etmədən də son dərəcə güclüdür. Bununla belə, qeyd edirik ki, Rusiya dünyada ən çox nüvə silahına malikdir - 5977 döyüş başlığı. ABŞ arsenalı - 5428 ədəd. Eyni zamanda, Birləşmiş Ştatlar hipersəs texnologiyalarından qorunmur və Pentaqon texnoloji geriləmədən son dərəcə narahatdır.
ABŞ Şimal Komandanlığının rəhbəri Qlen VanHerk 2022-ci ilin oktyabrında Amerika üçün əsas təhlükəni müəyyən edib: “Rusiya nüvə silahı daşıya bilən QBR-də quraşdırılmış ilk hipersəs planlayıcı vasitəsini istifadəyə verdi... Artıq dörd ildir ki, , Birləşmiş Ştatlar onun hədəfindədir. Bu raketlər Amerikanın RƏM-HƏM sistemini “çəpər”ə döndərir.
Fiziki prosesləri başa düşmək üçün müvafiq texnologiyalar olmadan hipersəs silahlarından qorunma sistemi yaratmaq mümkün deyil. Bütün Amerika hipersəs layihələri körpəlik mərhələsindədir, hətta sabit ilkin sürətlənmə də mənimsənilməmişdir və "Mach beş üçün" idarə olunan uçuş daha çətin bir problemdir. Fizika ABŞ-ın ideologiyasını qəti şəkildə inkar edir: hipersəs problemləri həll olunmasa, Amerikanın hansısa “eksklüzivliyi” və ya “hegemonluğu”ndan söhbət gedə bilməz.
Qərbi Avropada raket istehsalı da “axsaqdır”, ona görə də 2022-ci ilin noyabrında ABŞ, Böyük Britaniya və Avstraliyanın hipersəs və əks-hipersəs sistemlərinin “inkişafını sürətləndirmək” üçün texnoloji səylərinin birləşdirilməsi çarəsizlik aktı və hətta İvan Krılovun “Qu quşu, Xərçəng və Durna balığı” təmsilinə illüstrasiya kimi görünür.
