https://sputnik.az/20221026/qerb-kiyeve-nuve-texribati-ucun-xeyir-dua-verib-447875511.html

Qərb Kiyevə nüvə təxribatı üçün xeyir-dua verib

Qərb Kiyevə nüvə təxribatı üçün xeyir-dua verib

Sputnik Azərbaycan

Ukrayna liderinin Rusiyaya və rusiyalılara nifrəti o qədər böyükdür ki, o, bütün bəşəriyyəti məhv etməyə hazırdır. 26.10.2022, Sputnik Azərbaycan

2022-10-26T14:05+0400

2022-10-26T14:05+0400

2022-10-26T14:05+0400

kiyev

təhlil

avropa

amerika

https://cdnn1.img.sputnik.az/img/42434/73/424347377_0:130:1920:1210_1920x0_80_0_0_45764e9e716068ed94e23ef8d58d3325.jpg

Oktyabrın sonunda beynəlxalq xəbərlərin emosional fonu bir zərrə qədər də yüngülləşmədi. Dünən Rusiya Müdafiə Nazirliyi heç də əlavə optimizm yaratmayan rəsmi hesabat yayıb. Baş Qərargah, müxtəlif növ kəşfiyyat məlumatlarına əsaslanaraq, birmənalı şəkildə bildirir ki, Ukrayna nəinki "çirkli" atom bombasının yaradılması üzrə işləri başa çatdırıb, həm də onu öz ərazisində istifadə etməyə hazırdır (oxu - Qərb sponsorlarından birbaşa icazə alıb).Kiyev dərhal məlumatın həcmini və dərc edilmiş məqalələrin sıxlığını artıraraq, bu bəyanatı təkzib etməyə tələsdi, yəni Rusiyanı nüvə zərbəsinə hazırlaşmaqda ittiham etdi. Aşağıda bu barədə daha ətraflı danışacağıq, lakin hələlik mən fizika və yaxın tarixin faktları bölməsindən bir sıra əsas müddəaları xatırlatmaq istərdim.Qəribə də olsa, "çirkli bomba" termini uranın ilk dəfə silah səviyyəsinə qədər zənginləşdirilməsi üzrə işlərin faktiki başlamasından bir neçə il əvvəl yaranıb. İdeya öz uzaqgörənliyinin gücü ilə tarixi "Manhetten" layihəsinin bir hissəsi kimi eksperimental reaktorun işə salınmasını üç il qabaqlayan amerikalı fantast yazıçı Robert Haynlayn tərəfindən tərtib edilib. Bununla yanaşı, Yaponiyanın Xirosima və Naqasaki şəhərləri üzərində ölümcül dağıdıcı gücünü nümayiş etdirən "təmiz" həmkarından fərqli olaraq, "çirkli" nüvə silahı məqbul və mümkün nəzəriyyə bölməsində qaldı. Şübhəsiz ki, xoşbəxtlikdən.Radioaktiv içliyə malik olan "çirkli bomba" öz hərəkətinin mexanikası üzrə hərbi atom döyüş sursatından köklü şəkildə fərqlənir. Partlayıcı maddələrin yüklənməsi sonuncuda atom nüvəsinin bölünməsinin zəncirvari reaksiyasına səbəb olur ki, bu da kompleksdə həm hava kütləsinin dağıdıcı mexaniki zərbəsinə, həm də elektronikanı sıradan çıxara biləcək güclü elektromaqnit hiddətinə və ərazinin yarımspad radioaktiv məhsulları ilə sonrakı yoluxmasına səbəb olur.Ştat nüvə silahlarının partlaması nəticəsində strontium-89, strontium-90, sezium-137, sink-64 və tantal-181 izotopları formalaşır ki, onlar torpağa, suya və insan orqanizminə daxil olur, böyük dozalarda şüa xəstəliyinə, zəif təsir zamanı isə ağır qan və sümük iliyi xəstəliklərinə səbəb olur. Məlum olmayan xüsusiyyət ondan ibarətdir ki, yuxarıda qeyd olunan izotopların əsas hissəsi kifayət qədər qısa yarımillik dövrə malikdir və artıq beş-on ildən sonra zərbəyə məruz qalmış ərazini yenidən məskunlaşdırmaq olar. Misal olaraq, elə həmin Xirosima və Naqasakini göstərmək olar: sakinlər geri qayıtdılar və Amerikanın zərbəsindən dörd il sonra şəhərlərini bərpa etməyə başladılar.Klassik nüvə bombasının yaradılması çox çətindir, o, elm və resurs tələb edir. Hətta bu gün də yalnız çox az sayda dövlət uranı silah vəziyyətinə qədər zənginləşdirməyə, həmçinin taktiki və strateji çatdırılma vasitələri hazırlamağa imkan verəcək qədər elmi-texniki potensial səviyyəsinə çıxıb. Nüvə silahına malik olan ölkələr atom sirrlərinə həssaslıqla nəzarət edir və hər vəchlə, heyrətamiz yekdilliklə siyahının genişləndirilməsi cəhdlərini boğurlar. Bununla yanaşı, bu, KXDR-ə öz nüvə proqramını işləyib hazırlamağa və reallaşdırmağa mane olmayıb.Öz növbəsində, "çirkli" atom bombası Ukrayna kimi zəif və ya geriləyən ölkələr üçün son dərəcə cəlbedicidir, ona görə ki, güclü tədqiqat və istehsal klasteri tələb etmir. Müəyyən bir radioaktiv material və ya tullantı ehtiyatına və nisbətən primitiv bir çatdırma vasitəsinə, məsələn, gəmi əleyhinə raketin analoquna sahib olmaq kifayətdir. Bu halda, raket və ya artilleriya mərmisinin döyüş başlığı parçalanma və zəncirvari reaksiyaya başlamaq üçün deyil, yalnız təhlükəli maddələrin püskürməsi və yayılmasını maksimum dərəcədə artırmaq üçün istifadə olunur. Son dərəcə primitiv olsa da, bu üsul radioaktiv elementlərin qeyri-məhdud diapazonundan, o cümlədən yarımparçalanma müddəti yüzlərlə və hətta minlərlə il olan elementlərdən istifadə etməyə imkan verir. Yəni, üzərində şərti uranla doldurulmuş konteyner olan sursatın partladılacağı ərazinin gələcək bir neçə nəsil üçün çirklənəcəyinə zəmanət vermək olar. Torpaqlar da, sulu təbəqələr və bitki örtüyü də. Odur ki, yalnız ya öz rəqibinə korluq həddinə qədər nifrət edənlər, ya da hər hansı qurbanlara, o cümlədən öz ərazilərinin və vətəndaşların sağlamlığının itirilməsinə hazır olanlar belə bombadan istifadəyə gedə bilər.Ukraynanın vəziyyətində, hər iki şərt məkan və zamanın bir nöqtəsində bir araya gəlib.Bu gün kamera qarşısında vicdanlı və faciəli simanı oynayan və Ukraynanın heç vaxt nüvə silahı haqqında düşünmədiyini deyən Vladimir Zelenski yalan danışır. Çünki hələ 2022-ci il fevralın 19-da, yəni XHƏ başlamazdan əvvəl, Avropada Təhlükəsizlik üzrə Münhen Konfransında o, Kiyevin öz nüvə potensialını bərpa etmək üçün danılmaz hüququnu özündə saxladığını bildirmişdi. Xüsusi əməliyyatın sonrakı ayları ərzində o, Qərb sponsorlarından Rusiyaya qarşı qabaqlayıcı nüvə zərbəsi endirməyi tələb ediB, baxmayaraq ki, sonuncu heç vaxt, heç yerdə və heç vaxt oxşar zərbəni birinci endirməyə hazır olduğunu rəsmi şəkildə bəyan etməyib.Əslində, Prezident Zelenski transkontinental ballistik mübadilələrin mübadiləsi nəticəsində planetdə heç bir şeyin sağ qalmayacağı barədə çoxdan sübuta yetirilmiş fakta tamamilə məhəl qoymayaraq, nüvə müharibəsinin başlamasını tələb edir. Ukrayna liderinin Rusiyaya və rusiyalılara nifrəti o qədər böyükdür ki, o, bu melodiya ilə bütün bəşəriyyəti məhv etməyə hazırdır.Ukrayna tərəfinin "çirkli bomba" düzəltməyə heç bir istəyi və fiziki imkanının olmadığı barədə bəyanatlarını qəbul etmək də eyni dərəcədə kritikdir.XHƏ prosesində raket və bomba zərbələrinin çatdırılması xəritəsinin ən səthi təhlili belə göstərir ki, Moskva bu günkü günə qədər hər hansı bir halda raket başlığı istehsal prosesində iştirak edə bilən heç bir bir təhlükəli müəssisəni vurmayıb. Ukrayna haqqında isə bunu demək olmaz.Yalnız Zaporojye AES-də Kiyev silahlı birləşmələri müxtəlif artilleriya sistemlərindən istifadə edərək 29 zərbə endirib, stansiya daha on dəfə pilotsuz təyyarələrin köməyi ilə atəşə tutulub. Atom elektrik stansiyasının ərazisinə Ukrayna çay desant qoşunları dörd dəfə eniş etsələr də Avropanın ən güclü atom elektrik stansiyasını qorumaq və müdafiə etmək üçün məsuliyyət daşıyan Rusiy Milli Qvardiyasının bölmələri tərəfindən itkilərlə geri atılıblar.General-leytenant Kirillov aydın şəkildə layihənin icraçılarını göstərir. Müəssisələr arasında Dnepropetrovsk vilayətinin Jyoltıe Vodı şəhərindəki Vostoçnı dağ-mədən kombinatı var, burada hələ Sovet İttifaqı dövründən Ukraynanın enerji sənayesinin ehtiyacları üçün uranın sənaye istehsalı və zənginləşdirilməsi həyata k eçirilir.Eyni siyahıda, demək olar ki, yetmiş ildir ki, uran duzlarının, eləcə də uran-dəmir filizlərinin əridilməsi zamanı əldə edilən şlaklardan texnoloji həllərin istehsal olunduğu Dneprodzerjinskdəki Pridneprovsk kimya zavodu var. Yerli tullantı anbarlarında, yalnız təsdiqlənmiş məlumatlara görə, təxminən 40 milyon ton bərk radioaktiv tullantı var.Eyni zamanda Kiyevin sərəncamında başqa ehtiyatlar da var. Məsələn, Elmlər Akademiyasının nəzdindəki Kiyev Nüvə Tədqiqatları İnstitutunda VVR-M reaktoru (şüa təzyiqli su, hovuz tipli) kifayət qədər sakit işləyir, Xarkovda isə yenə də sovet dövründən bəri "Qasırğa" termonüvə qurğusunun yaradılması kimi layihələrdə iştirak edən fizika-texniki institut fəaliyyət göstərir. Hər iki müəssisə bütün bu illər ərzində radioaktiv materialların və izotopların davranışını öyrənməyə davam edib.Əgər Qərb mətbuatını açıb müəyyən mövzuda dərc edilmiş məqalələr axtarsaq, sözün əsl mənasında, Rusiya tərəfinin bəyanatının ən azı neytral qiymətləndirildiyi bir məqaləyə rast gəlmərik. Qərb təbliğat maşını bizim Müdafiə Nazirliyinin hər hansı arqumentlərini və faktlarını rədd edir, əvvəlcədən Rusiya tərəfini qapqara boya ilə ləkələyir. İddialara görə, guya ki, taktiki nüvə silahı ilə zərbə endirməyə hazırlaşan Moskvadır və bununla da o, təmas xəttində qarşıdurmanın dərəcəsini daha da artırmaq niyyətindədir.Eyni zamanda, heç bir kiyevpərəst jurnalist bunun Rusiyaya nə üçün lazım olduğuna dair aydın konsepsiyanı dünyaya gətirə bilməyib. Luqansk, Zaporojya və Xerson rayonları demək olar ki, tamamilə, Donetsk vilayətinin isə yarıdan çoxu azad edilib. Rusiya qoşunları yeni sərhədlərdə möhkəmlənib və Ukrayna ordusunun hücum impulslarını dayandırmaq kimi aydın oxunaqlı tapşırıqla kompleks istehkamla məşğul olurlar.Moskva, sadəcə olaraq, stavkanı səmaya qaldırıb tamamilə məhvlə nəticələnəcək üçüncü dünya müharibəsini təhrik etməyə heç bir səbəb görmür. Lakin Kiyevin belə səbəbləri çoxdur.Xarkov vilayətində bəzi uğurlardan sonra qoşunların daha da irəliləməsi dayandı və Luqansk vilayətinin "zəfərlə azad edilməsi" Ukrayna generallarının xəritələrində qaldı. Xerson çöllərində və Nikolayev yaxınlığında vəziyyət daha pisdir.Hətta ən iyrənc Ukrayna resursları belə, Ukrayna Silahlı Qüvvələrinin əməliyyat uğurlarını inkişaf etdirmək cəhdi ilə verdiyi fəlakətli itkiləri artıq qəbul edir. Kiyevdə çox gözəl başa düşürlər ki, rus bölmələri səfərbər olunanlar sayəsində artdıqca, cəbhəni yarmaq və Xerson kimi böyük şəhərləri tutmaq ehtimalı tam və qanlı bir utopiya olaraq qalacaq.Amma "Naftoqaz" rəhbərinin artıq Ukrayna tarixində ən çətin adlandırdığı qış düz burnumuzun ucundadır, çünki ölkə ümumi istilik və elektrik enerjisi çatışmazlığı ilə üzləşib.Buna görə də, tələsmək lazımdır, sığınacaqlarda arıqlamış və donmuş ukraynalı hərbçilərinə kömək etmək üçün NATO-nun əsgərləri təcili olaraq döyüşə çəkilməlidir. Çox şərti Qərb qanuniliyi nöqteyi-nəzərindən bunu Rusiyanın nüvə zərbəsini simulyasiya etməklə həyata keçirmək olar. Qərb hərbi bloku, sadəcə olaraq, başqa heç nəyə reaksiya verməyəcək.Qərbdə barəmizdə Avropa və Amerikanı radioaktiv toz halına salmaq arzusunda olan qaniçən manyakların obrazını çoxdan formalaşıb. Təbii ki, bu tam bir cəfəngiyatdır, lakin geosiyasi isteriyanın getdikcə artdığını nəzərə alsaq, öz növbəsində ümid etmək qalır ki, Brüssel və Vaşinqton yeni Rusiya ilə öz aralarında radioaktiv boşluqlar zolağı ilə hasar çəkməyə qərar verməyəcəklər və iş çirkli hiylələrdən istifadəyə qədər gedib çıxmayacaq.

amerika

2022

xəbərlər

ru_AZ

kiyev, avropa, amerika