Qələm - Sputnik Azərbaycan, 1920
TƏHLİL
Sosial-iqtisadi, ictimai-siyasi, mədəniyyət, idman və digər sahələrə aid aktual təhlillər

Putin haqlı idi: Qərb Ukraynaya kömək etməyi nə zaman dayandıracaq?

© Sputnik / Сергей Гунеев / Mediabanka keçidPutin
Putin  - Sputnik Azərbaycan, 1920, 17.08.2022
Abunə olmaq
Qərb öz vətəndaşlarının ehtiyacları ilə ukraynalıların maraqları arasında seçim etməli olacaq.
BAKI, 17 avqust — Sputnik, Renat Abdullin. Rusiyanın sanksiyaların aradan qaldırılmasında əldə etdiyi uğurlar Qərbin Ukraynaya yardımını azaldacaq. Xarici analitiklər Moskvanın yalnız hərbi əməliyyatlarda deyil, iqtisadiyyatda da təşəbbüsü əldə saxladığını deyirlər. ABŞ və Aİ-nin Rusiya — Ukrayna qarşıdurmasında narrativin niyə dəyişdiyi haqqında - RİA Novosti-nin materialında
Danışıqlara hələ çox var
Politico-nun müəllifləri, nüfuzlu "Defense Priorities" analitik mərkəzinin və müharibə və sülh məsələlərini tədqiq edən "Zaltsman İnstitutu"nun əməkdaşları Moskva ilə Kiyev arasında sülh danışıqlarını yaxın vaxtlarda mümkünsüz sayırlar.
Nəşrin fikrincə, bunun bir neçə səbəbi var. İlk növbədə, Prezident Vladimir Zelenski durmadan silah tədarükünə ümid edir. "Doqquz milyard dollardan artıq qiymətləndirilən Amerika hərbi yardımının kəsiləcəyinə aid heç bir əlamət yoxdur", - deyə analitiklər bildirirlər.
Bundan başqa, əhalinin Ukraynadakı sorğularına görə, respondentlərin yarıdan çoxu kompromisə hazır deyil. Deməli, Zelenski hətta siyasi yaşamaq naminə dialoqa getməyəcək.
Rusiya haqqında danışarkən müəlliflər vurğulayırlar: Qərbin sanksiyaların xüsusi əməliyyat vəzifələrini yerinə yetirməsinə mane olacağına dair hesablamaları özünü doğrultmayıb. Rusiya tərəfi hərbi əməliyyatlarda aşkar uğurlar nümayiş etdirir, iqtisadi məhdudiyyətlər isə Aİ ölkələrinə daha çox zərər verir: "<...> Avropalılar artıq yüksək inflyasiya və enerji daşıyıcılarının artan qiymətləri ilə üzləşiblər, Rusiyanın təbii qaz nəqlini azaltması isə Almaniyanı - Avropanın iqtisadi mərkəzini məcbur edir ki, qazın qışa qədər bitməsi üçün xüsusi tədbirlər görsün".
Qərb sanksiyaları Rusiya iqtisadiyyatına zərbə vursa da, Rusiyanın onlara Avropa İttifaqından daha yaxşı hazırlaşdığı aydındır.
"Enerji sanksiyaları işə yaramır"
Əvvəllər Rusiyaya təriflərdə görünməyən nəşr olan "Politico"da dərc olunan məqalə Qərbin Ukrayna probleminə yenidən baxması üçün yaranan tendensiyanın yalnız bir hissəsidir. Eyni zamanda, Amerikanın "Bloomberg" nəşri son dərəcə aydın tezislə məqalə dərc edib: "(Anti-Rusiya) enerji sanksiyaları işə yaramırlar".
Qəzet xatırladır ki, hələ mart və aprel aylarında Qərb siyasətçiləri öz proqnozlarında nikbin idilər və Səudiyyə Ərəbistanı və Birləşmiş Ərəb Əmirliklərinin başçılıq etdiyi OPEK-in ( Neft İxrac edən Ölkələr Təşkilatı) Rusiya ilə müttəfiqlikdən imtina edəcəyinə ümid edirdilər.
Lakin bunun əksi baş verdi. Və bu, təkcə bazarın deyil, həm də Moskvanın siyasi uğurudur: "ABŞ prezidenti Cozef Baydenin Ər-Riyada səfərinə baxmayaraq, Putin OPEC+ alyansı daxilində nüfuzunu saxladı. Amerika liderinin Səudiyyə Ərəbistanını tərk etməsindən az sonra Rusiya baş nazirin müavini, kartellə əlaqələrə cavabdeh olan Aleksandr Novak krallığa uçdu. Bir neçə gün sonra OPEC+ neft hasilatının cüzi artdığını elan etdi və bu, qlobal enerji bazarlarına təzyiq göstərməkdə davam edir."
Belə bir konyuktura o deməkdir ki, Moskva neft satışından qazanc əldə etməklə Avropaya təbii qaz tədarükündən imtina edə bilər. İyulda onun Rusiyada hasilatı demək olar ki, ilin əvvəli səviyyəsinə - orta hesabla gündə 10,8 milyon barrelə qədər qayıdıb. "Bloomberg" etiraf edir ki, "bu, artım deyil: iyul ayı neft hasilatının ardıcıl üçüncü bərpa ayı olub". Rusiya Avropa neftayırma şirkətlərinin "öz-özünə sanksiyalar" səbəbindən almağı dayandırdığı gündəlik bir milyon barel üçün yeni alıcılar tapıb. Neft Asiyaya, əsasən Hindistana, həmçinin, Türkiyə və Yaxın Şərq ölkələrinə gedir.
Bu arada Aİ üzvləri inflyasiya və digər iqtisadi problemlərdən getdikcə daha çox narazı olan əhali üçün tarifləri qaldıraraq sərt qışa hazırlaşırlar. "Böyük Britaniyada qiymətlər, çox güman ki, 75 faiz artacaq, Almaniyada isə bəzi kommunal xidmətlər artıq 100 faizdən çox artım barədə xəbərdarlıq ediblər", - deyə Amerika nəşri proqnozlaşdırır.
Kiyevə yardım azaldıla bilər
Kremlin enerji yarışında uğur qazandığını qeyd edən xarici analitiklər başqa bir məsələdə də həmfikirdirlər: Qərb öz vətəndaşlarının ehtiyacları ilə ukraynalıların maraqları arasında seçim etməli olacaq.
"Putin hesab edir ki, Qərbin Ukraynaya dəstəyi sonda azalacaq, çünki iqtisadi "zərbələr" (ABŞ və Aİ üçün ) daha güclü olacaq – və bunda o, haqlı ola bilər", – deyə "Politico"dakı müəlliflər vurğulayırlar.
"Soyuq hava, elektrik enerjisinə tələbatın kəskin artması və ilin sonunda qiymətlərin kəskin artması Qərbin Ukraynaya dəstəyini sarsıda bilər" - deyə "Bloomberg" təsdiqləyir. Kiyevə yardım göstərməklə beynəlxalq səviyyədə tanınmağa çalışan avropalı siyasətçilər bunun cəzasını çəkmək istəməyə bilərlər. Onlar üçün seçicilərin enerji qıtlığı məsələsini həll etmək daha vacibdir".
Ekspertlərin Ukraynaya dəstəyin zəifləməsi ilə bağlı proqnozları artıq təsdiqlənib. Sentyabrda Kiyev 900 milyon avro borcunu ödəməlidir. Xüsusilə Almaniya açıq şəkildə bildirib ki, ukraynalılar kredit öhdəliklərini yerinə yetirənə qədər yeni yardım paketlərini ləngidəcəklər.
İstirahət etməyə dəyməz
Ukraynanın təkcə hesabları ödəməsi deyil, həm də "yerdə" nəzərəçarpacaq uğurlar əldə etməsi gözlənilir. Bu arada Kiyevin öyünəcək heç nəsi yoxdur ki, bu da Qərb ictimaiyyətinin tonunu dəyişməyə məcbur edir. "Ukrayna Silahlı Qüvvələri üçün vəziyyət getdikcə mürəkkəbləşir və Ukrayna tərəfinin heç bir parlaq qələbəsi yoxdur", - deyə politoloq Sergey Mixeyev "RİA Novosti" ilə söhbətində qeyd edir. – "Əhval-ruhiyyədəki dəyişikliyin səbəbi budur. Təbii ki, bu, ictimai və ekspert rəyinə təsir edəcək".
Mixeyev hesab edir ki, bu cür təsirdən bir anlıq effekt gözləmək olmaz: "Hazırda ABŞ və ya Avropa İttifaqının siyasəti kəskin şəkildə dəyişəcəyini gözləmək lazım deyil. Düşünmək lazım deyil ki, guya orada haqq-hesab çəkəcəklər. Etiraf edirlər ki, onların pulu azdır və ona görə də Moskva ilə kompromislərə getmək lazımdır. Bu oyunda Qərbin stavkası qaz qiymətlərindən və ya əhalinin əsas ehtiyaclarından qat-qat çoxdur".
"Nəticədə, bir tərəfdən Kiyevin səmərəsiz hərəkətlərindən və sanksiyaların mənfi nəticələrindən narazılıq artacaq. Digər tərəfdən, bu o demək deyil ki, Moskva diqqətini bu proseslərə yönəltməlidir, əvvəlki kimi hərəkət etmək daha yaxşı olar", - deyə politoloq sözünü yekunlaşdırıb.
Rusiyanın strateji araşdırmalar institutunun aparıcı eksperti Oleq Nemenski oxşar fikir ifadə edir. Onun fikrincə, ABŞ və Avropada Qərbin sanksiya siyasətinin tənqidi davam edəcək – ancaq, bu əllərində real hakimiyyətin olduğu şəxslərin səviyyəsində deyil, yalnız müxalifət və analitiklər səviyyəsində olacaq.
"Problem ondadır ki, Qərb liderləri məntiqlə deyil, ideoloji mülahizələrlə, dünya üzərində nəzarəti saxlamaq istəyi ilə hərəkət edirlər. Əslində, artıq bunun üçün onların resursları artıq olmasa da, layihələrindən əl çəkə bilmirlər", - deyə ekspert izah edir.
Ən azı Amerika və Avropa liderləri dəyişənə qədər isə kollektiv Qərbin Rusiya-Ukrayna istiqamətində yeni siyasətindən ciddi danışmağa dəyməz.
Xəbər lenti
0