Qələm - Sputnik Azərbaycan, 1920
TƏHLİL
Sosial-iqtisadi, ictimai-siyasi, mədəniyyət, idman və digər sahələrə aid aktual təhlillər

"F-35" - pilotların əsəblərini pozan qırıcılar

© AFP 2023 / JACK GUEZ F-35 Lightning
 F-35 Lightning - Sputnik Azərbaycan, 1920, 09.12.2021
Abunə olmaq
"F-35"in ABŞ pilotları bort sistemlərindəki nasazlıqlardan və Baltik və Qara dənizlər üzərində rabitənin kəsilməsindən şikayətlənirlər.
Rusiya sərhədləri yaxınlığında "F-35" gözəgörünməz qırıcıları radiolokasiyaya göründüyünü və etibarsızlığını nümayiş etdirir, NATO pilotları radioelektron mübarizə sistemləri və Rusiya Aerokosmik Qüvvələrinin qırıcıları ilə öldürücü olmayan görüşlərdən zədələr alırlar. Moskvanın belə "saxlanılması" absurd görünür.
"F-35"in ABŞ pilotları bort sistemlərindəki nasazlıqlardan və Baltik və Qara dənizlər üzərində rabitənin kəsilməsindən şikayətlənirlər. Rusiya sərhədlərindən təxminən 500 kilometr məsafədə radioelektron mübarizə avadanlıqlarının maneələri "uçan kompüterləri" yatırtmağa başlayır. Ehtimallara görə, 5000 kilometrə qədər məsafədə ABŞ və NATO döyüş təyyarələrinin elektronikasını yandırmağa qadir olan "Murmansk-BN" kompleksi fəaliyyət göstərir. Bu cür radioelektron mübarizə sistemləri "F-35" çoxməqsədli qırıcı-bombardmançı təyyarələrini metal yığınlarına çevirə, pilotları ruhdan sala bilər və bu, nitq fiquru deyil.
Bu yaxınlarda Baltik dənizi üzərində Rusiyanın "Su-30SM" qırıcısı və onun radioelektron mübarizə texnikası ilə səmada qarşılaşdıqdan sonra İtaliya Hərbi Hava Qüvvələrinin "F-35"-in pilotu bir psixoloqun köməyinə ehtiyac duydu. İtalyan zabiti "F-35" sistemlərinin bəzi hissələrinin sıradan çıxdığını bildirib:

"Son həddə çatmışdım. Elə qormuşdum ki, hətta ayaq barmaqlarımın ucuna kimi keyimişdim. Mən başa düşürdüm ki, rusiyalı pilot mənim və təyyarəmin imkanlarını sınaqdan keçirir... Özümdən asılı olmayaraq gözlərimdən yaşlar axmağa başladı". Aviabazaya qayıtdıqdan sonra italiyalı zabitdə əsəb pozulması diaqnozu qoyuldu. Zabit uçuşlardan kənarlaşdırılaraq vətəninə göndərildi. Beləliklə NATO Hərbi Hava Qüvvələri "Baltic Air Policing" formatında Rusiyanı sərhədləri yaxınlığında "qarşısını alır".

Alyansın pilotları ehtimal olunan düşmənin havadöyüş üstünlüyünə öyrəşməyiblər, buna görə də keşik çəkmə marşrutu boyunca şikayətlər və travmalar yaranır. Qeyd edək ki, "Su-30SM" qırıcısının radioelektron mübarizə texnikası və öldürücü olmayan manevrləri 130 km-ə qədər uçan idarəolunan "R-27EA" "hava-hava" tipli raketi rəqib üçün "görünməz" təhlükəlidir.
4+ nəslindən olan Rusiyanın "Su-30SM" çoxməqsədli qırıcısı real hava üstünlüyünü əldə etmək üçün, 8 tona qədər silah-sursatı daşıya bilən, hava, suüstü, yerüstü hədəfləri gecə-gündüz, sadə və çətin hava şəraitində, düşmənin aktiv və passiv maneələrinin təsirini məhv etmək üçün yaradılıb. "Su-30SM" Rusiya Aerokosmik Qüvvələrinin və dəniz aviasiyasının ən çoxsaylı müasir qırıcı növüdür, 130-dan çox təyyarə sıradadır.
Mif və konsepsiyaları məhv edənlər
NATO-nun şərq istiqamətində təhlükəli genişlənməsi, Baltikyanı ölkələrdə və Qara dəniz bölgəsində xarici hərbi infrastrukturun artması Moskvanı asimmetrik hərəkət etməsi, ehtimal olunan düşmənin məhv edilməsi və yatırılması üçün ən son sistemlər yaratmağa vadar edir. Rusiyanın Silahlı Qüvvələri kollektiv Qərb qoşunlarının və qüvvələrinin zərbə imkanlarından texnoloji cəhətdən əhəmiyyətli dərəcədə üstün olan hipersəs raketləri və təhdidləri neytrallaşdırmaq üçün qeyri-adi vasitələr əldə edirlər.
F-35 qırıcıları, arxiv şəkli - Sputnik Azərbaycan, 1920, 20.11.2021
HƏRBİ
Amerikanın F-35 qırıcılarının Aralıq dənizində yeni fəlakəti
Əgər "Krasukha-4" radioelektron mübarizə sistemi düşmənin Hərbi Hava Qüvvələrinin təyyarələrinin və Hərbi Dəniz Qüvvələrinin gəmilərinin bort avadanlıqlarını 300 km-ə qədər məsafədə "məhv edə" bilsə, "Murmansk-BN" kompleksi minlərlə kilometr məsafədə düşmənin döyüş texnikasını sıradan çıxara bilər. Bundan əlavə, "Murmansk-BN" avtomatik olaraq radioelektron kəşfiyyat aparmağa, başqalarının radiosiqnallarını aşkar etməyə, yəni düşmənin komanda məntəqələri ilə düşmən təyyarələri (gəmiləri) arasında rabitəni pozmağa qadirdir.
Bu cür vasitələr ABŞ və NATO-nun zərbə silahlarını zərərsizləşdirməyə imkan verir, rabitəsi, GPS naviqasiyası və əməliyyat məlumatı olmayan döyüş təyyarəsi (və ya gəmi) sadəcə olaraq asanlıqla məhv edilən hədəfə çevrilir (zəruri olduqda). Gələcəkdə fərqli intensivlik səviyyəsinin hərbi münaqişələrində radioelektron mübarizə vasitələri mühüm rol oynayacaq. Çox güman ki, kosmik sahəni - kəşfiyyat və rabitə peyklərini də əhatə edəcək.
Bu gün "Murmansk-BN" mobil kompleksləri Rusiyanın sərhədlərini Kola yarımadasından, Kalininqrad və Krımdan etibarlı şəkildə qoruyan Şimali, Baltik və Qara dəniz donanmalarında xidmət göstərir. 5000 km-lik fantastik məsafə (bəzi hallarda - 8000 km-ə qədər) nəhəng əməliyyat sahəsinin - bütün Avropa və Atlantik okeanının əhəmiyyətli bir hissəsinin, Afrikanın yarısının, Ərəb dənizi və Fars körfəzinin, Mərkəzi və Cənubi Asiya ölkələrinin - Hindistan və Çinə qədər etibarlı, dəfələrlə təkrar nəzarət edilməsini təmin edir.
"Krasuxa-4", "Murmansk-BN" və digərləri sadəcə olaraq Pentaqon və NATO-nun hərbi əməliyyatların şəbəkə mərkəzli konsepsiyalarını məhv edirlər. Rusiyanın "uzaq məsafəli" radioelektron mübarizə sistemlərinin dünyada analoqu yoxdur.
Su-35S qırıcısı, arxiv şəkli - Sputnik Azərbaycan, 1920, 02.12.2021
TƏHLİL
Rusiyanın "Su-35S" qırıcısı necə təyyarədaşıyanların "qatili" oldu
Təsadüfi deyil ki, Birləşmiş Ştatlarda keçirilən Milli Müdafiə Forumunda ABŞ Hərbi Hava Qüvvələrinin katibi Frenk Kendall Pentaqonun əsas kozlarından biri olan hərbi aviasiyanın yüksək texnologiyalı düşmənlə qarşıdurmada fayda gətirə bilməyən təyyarələrin, helikopterlərin və PUA-ların ciddi şəkildə ixtisara salınmasına ehtiyac olduğunu bildirib.
Bu mövqeyi ABŞ Hərbi Hava Qüvvələrinin Baş Qərargah rəisi Çarlz Braun dəstəkləyib, o, 2019-cu ildə İran Hava Hücumundan Müdafiə və 2020-ci ildə Suriya Hava Hücumundan Müdafiə tərəfindən vurulan pilotsuz strateji kəşfiyyat təyyarələrinin (bir gündə iki dəfə) itkilərini xatırladıb. Söhbət 160-dan çox təyyarənin, o cümlədən 20 ədəd, olduqca müasir "RQ-4 Global Hawk Block 30" kəşfiyyat dronun, hər biri 140 milyon dollar dəyərində olan uçuş vasitələrin istismardan çıxarılmasından gedir. "RQ-4B Global Hawk Block 30" modifikasiyası ABŞ Hərbi Hava Qüvvələri tərəfindən 2011-ci ildə qəbul edilib.
ABŞ müttəfiqlərinə "gözəgörünməz" "F-35"lərin aktiv satışına baxmayaraq, bu təyyarə bu günə qədər Pentaqonda sınaqdan keçirilməyib, ABŞ-da seriyalı istehsal üçün təsdiqlənməyib və reklam çarxlarında kifayət qədər zəifdir.
Pentaqonun texnoloji cəhətdən geridə qalması heç kimə sirr deyil. ABŞ Müdafiə naziri Lloyd Ostin də paradoksal olaraq, hərbi-siyasi problemləri sırf diplomatik yolla - hətta Ukrayna və Tayvan kimi qaynar nöqtələrdə də həll etməyə meyllidir. Aydındır ki, Vaşinqton "ABŞ üçün dramatik" və ehtimal olunan yüksək texnologiyalı müharibələrin nəticələrindən ciddi şəkildə qorxur.
Xəbər lenti
0