BAKI, 25 mart - Sputnik, Anton Lisitsın. Rusiyanın xarici işlər naziri Sergey Lavrov hesab edir ki, Moskva ilə Brüsselin "münasibətlərinin infrastrukturu" Avropa İttifaqı tərəfindən dağıdılıb. Onun sözlərinə görə, yalnız bəzi ölkələr tərəfdaşdırlar. Lakin Rusiya Avropa da eyni niyyətdə olsa, əlaqələri bərpa etməyə hazırdır. RİA Novosti diplomatların necə ümumi dil tapmaq istədiklərini araşdırıb.
Dəyişiklik yoxdur
Lavrovun fkrincə, Aİ-nin birləşmiş ölkələri milli maraqlardan çıxış edərək Moskva ilə dialoqa tərəfdardırlar. "Hələlik qərb cəbhəsində təbəddülat yoxdur. Şərqdə isə bizdə intensiv gündəlik var" - nazir qeyd edib.
Rusiya diplomatiyasının şefi bildirib ki, Avropa münasibətləri normallaşdırmaq qərarına gəlsələr, Rusiya əlaqələri bərpa etməyə hazırdır.
"Bir gün əvvəl Avropa diplomatiyasının başçısı Jozep Borrel gərginliyin artmasına görə məsuliyyəti Moskvanın üzərinə qoyub. "Bizə aydındır ki, Rusiya qarşıdurmaya istiqamət götürüb", - o bəyan edib.
Onun sözlərinə görə, "Rusiya getdikcə Avropa İttifaqından daha çox aralanır".
Borrelin bəyanatı rusiyalılara qarşı sanksiyaların tətbiqi ilə müşayiət olunub. KİV xəbərdar etmişdi ki, Avropa İttifaqı Aleksey Navalnı ilə vəziyyətə görə rusiyalı vəzifəli şəxslərə qarşı tədbir görəcək.
Düzdür, Aİ güc strukturlarının nümayəndələrinə qarşı fərdi məhdudiyyətlərlə kifayətlənib. Aİ Şurası Rusiya iqtisadiyyatına qarşı tədbir görməyib.
Lavrov həmin vaxt Brüsselin siyasətində Moskvanı nəyin qane etmədiyini deyib:
"Aİ şüurlu olaraq ikitərəfli münasibətlərin praktiki olaraq bütün infrastrukutunu məhv edib". Nazir xatırladıb ki, Rusiyanı Ukrayna rəsmilərinin davranışına görə cavabdeh etməyə çalışırlar: "Avropa İttifaqı əvvəlki kimi Rusiya ilə əlaqələrin normallaşmasını Minsk razılaşmalarının icrası ilə bağlayır. Kiyev isə bu razılaşmaları sabotaj edir".
Müqavimət və Rusiyanın qarşının alınması
Yeri gəlmişkən, Aİ-nin Moskvadak nümayəndəsi Markus Ederer qeyd edib ki, Avropa İttifaqı Rusiya ilə dialoqda Ukrayna münaqişəsinə həddindən çox diqqət yönəldir və mövqeyi dəyişmək lazımdır.
Rusiya XİN başçısının müavini Aleksandr Qruşko isə bəyan edib ki, Kreml Aİ üzvlüyünü yüksək qiymətləndidir, lakin buna görə hər şeyə razı olmayacaq.
Əslində Moskva ilə Brüssel arasında nifaq Borrel fevralın əvvəlində Rusiyadan qayıtdıqdan sonra başlayıb. O zaman Borrel sanksiyaların tətbiqini istisna etməyib, çünki Lavrovla görüşlərdə ünsiyyət "yüksək gərginliklə baş tutub".
Həqiqətən, nə danışıqların özü, nə də onların fonu sakit deyildi. Mitinqlərdə polisin sərt hərəkət etməsində ittiham olunan Rusiya tərəfi avropalı nümayəndələrə ABŞ və Avropada etiraz aksiyalarının zorakılıqla dağıdılmasının videosunu çatdırıb. Lavrovla nahar zamanı Borrel xəbər tutdu ki, küçə aktivliyində iştiraka görə Moskvadan Aİ-nin üç diplomatını qovurlar: alman, polyak və isveçlini.
Bu səfərə görə Avropa diplomatiyasının başçısı tənqid olunub. Keçmiş SSRİ respublikalarının nümayəndələri ənənəvi olaraq sərt çıxış ediblər. Belə ki, Avroparlamentin Avropa Xalq Partiyasından olan deputatı, Latviyanın keçmiş xarici işlər naziri Sandra Kalniete Borreli Navalnı ilə görüşməməkdə və Lavrovla mətbuat konfransında iştirak etməkdə günahlandırırb.
Rusiya Federasiyasının Xarici İşlər Nazirliyinin Moskva Dövlət Beynəlxalq Münasibətlər İnstitutunun İnteqrasiya prosesləri kafedrasının müdiri Nikolay Kaveşnikov bildirir:
"Rusiya-Aİ qarşılıqlı əlaqələri 90-cı illərin əvvəlindən ən aşağı səviyyədədir. "Kremlin nöqteyi – nəzərindən, məsuliyyət Avropa İttifaqının üzərindədir: məhz Krımda, Donetsk və Luqanskdakı hadisələrdən sonra Aİ sanksiya tətbiq etdi və hələ də Rusiyanın beynəlxlalq arenada və ölkə daxilindəki hərəkətlərinə münasibət bildirmək üçün hələ də onlardan istifadə edir".
Kaveşnikov Aİ-nin nöqteyi-nəzərini də izah edir: "Onların fikrincə, 2014-cü ildə Rusiya beynəlxalq hüququn normalarına qarşı getdi və “zərərli fəaliyyətini” davam etdirir. Kremlin bir çox addımlarını Brüsseldə öhdəliklərin pozulması kimi qiymətləndidrirlər".
Fikir ayrılıqlarını qeydə alan tərəflər mövqelərini yaxınlaşdırmayıblar. "Aİ-nin xarici siyasət üzrə rəyi dövlətlərin ortalama baxışlarıdır. Lakin nəzərə almaq lazımdır ki, əhəmiyyətli ölkələrin təsiri digər ölkələrdən çoxdur. Avropa İttifaqında Rusiya ilə münasibətlərin deqradasiyasının qarşısını almaq istəyən qüvvələr var. Lakin vaxtilə 5 Mogerini prinsipini hazırlayandan sonra Aİ bu minimal konsensusla kifayətlənib. Onlar başqa heç nə fikirləşə bilmirlər”, - Kaveşnikov vurğulayır.
Onun sözlərinə görə, milli hökumətlərlə əlaqələrin inkişafı indi mümkün olan yeganə addımdır. Lakin bir çox iqtisadi, sərmayə, xarici siyasət məsələləri millidən üst səviyyədə həll olunur, burada isə manevr imkanları məhduddur.
Politoloq, tarix elmləri namizədi Andrey Suzdalsev qeyd edir ki, Aİ-nin, ümumilikdə Qərb ölkələrinin Rusiya ilə qarşıdurması müəyyən alqoritm üzrə inkişaf edir: "Bir müddətdən sonra sanksiyaların qəbulunun səbəbləri unudulur, demək yeni parlaq bəhanə tapmaq lazımdır. Məsələn, iki dəfə kimisə “Noviçok”la zəhərləyiblər, amma öldürə bilməyiblər. Hər şey aydındır: Moskva kimyəvi silahdan istifadə edib, yalnız kimyəvi silahdan yox, kütləvi qırğın silahından istifadə edib ".
"Bizim üçün bu qeyri-adi səslənir. Aydındır ki, kimyəvi silahdan Solsberinin yarısı həlak olardı, lakin qərbli sakin buna inanır. Çünki ona “düzgün olmayan” Rusiyanın cəzalandırıldığını göstərirlər. Eyni səbəbdən cavab tədbirləri onlarda qıcıq ayaradır, yəni “niyə bizə cavab verirsiniz?”, – politoloq davam edir.
Suzdalsevin sözlərinə əsasən, tədricən bəhanələr tükənir və gündəm gərginləşir. Tərəflər keçilməsi düzgün olmayan qırmızı xətlərə yaxınlaşırlar. "Biz doxsanıncılardan bəri münasibətlərin ən aşağı nöqtəsindəyik, lakin bizim çoxlu əlaqələrimiz var - iqtisadi, sosial, texnoloji. Dialoq eyni ruhda davam edə bilər: Rusiyanı nədəsə günahkar olan, təbiyə olunmalı ölkə kimi təqdim olunacaq. Praktiki məqsəd isə birdir: bizim bazara təqdim etdiyimizin qiymətini azaltmaq. Yəni, sizi də sayırıq. Lakin buna aldanmaq lazım deyil, bu, sabitlik və təhlükəsizliyə fayda vermir", - ekspert deyib.
Onun fikrincə, əslində dialoq Avropada ittihamlarının təsdiqinin heç kimi maraqlandırmadığı aydın olduqda başa çatıb. Moskvaya Brüsseldəkilərin sakitləşməyini gözləmək qalır, həm də ölkə daxilində görüləsi iş çoxdur.
