BAKI, 25 mart — Sputnik, İrina Alksnis. Martın 23-də Vladimir Putin Rusiya peyvəndlərindən biri ilə COVID-19-a qarşı vaksinasiya olundu. Kreml prezidentin məhz hansı preparata üstünlük verdiyini açıqlamadı. Baş nazirin müavini Tatyana Qolikova isə bildirdi ki, o özü "Vektor" mərkəzi tərəfindən işlənib-hazırlanan "EpiVacCarona" preparatı ilə peyvənd olunub. O, həmçinin qeyd etdi ki, bir neçə gündən sonra Çumakov adına mərkəzin "CoviVac" preparatı da vətəndaşların ixtiyarına veriləcək.
Rusiya Birbaşa İnvestisiyalar Fondu gündəlik olaraq "Sputnik V" peyvəndinin dünya bazarında tanıdılması sahəsində qazanılan yeni uğurlar barədə məlumat verir.
Çin Xalq Respublikasının Dövlət Şurası dünyada 100 milyondan çox insanın artıq bu ölkədə istehsal olunmuş preparatlarla peyvənd olunduğunu bildirib. Moskvanın və Pekinin təmkinli və sistematik fəaliyyəti fonunda Qərbdə, xüsusən də, Avropada baş verən hadisələr o qədər xoşagəlməz vəziyyət alıb ki, bu durumu xarakterizə etmək üçün "ideal fırtına" (ing. - perfect storm) ifadəsi yerinə düşür.
Avropanı üçüncü koronavirus dalğası bürüyüb. Yoluxma hallarının növbəti dəfə artması şəraitində hakimiyyət orqanları öyrəşdikləri protokola uyğun hərəkət edərək qapanma və sərtləşdirmə tədbirlərinə əl atırlar. Bu isə gözlənilən nəticəyə gətirib çıxaracaq: milli iqtisadiyyatların bərpası üçün yeni maneələrin və onsuz da pik nöqtəsinə yaxınlaşan ictimai narazılığının artması. Hər həftə bir az da kəskinləşən etiraz aksiyaları bunu bir daha sübut edir.
Bütün bunlar isə öz növbəsində, Avropa hökumətlərinin öhdəsindən gələ bilmədikləri peyvənd böhranını bir az da kəskinləşdirir.
Artan böhranın, bəlkə də ən parlaq görüntüləri Almaniyadakı hadisələr zamanı ortaya çıxdı. Autsayderlərin problemləri həmişə kifayət qədərdir, ancaq Aİ-nin ən firavan ölkəsinin lideri belə vəziyyətdən çıxış yolu tapa bilmirsə, deməli düşünmək üçün səbəb var.
Angela Merkel ölkədə karantin müddətini aprelin 18-ə kimi uzatdı və almanlar üçün gələn ayın əvvəllərinə təsadüf edən pasxa tətilində karantin tədbirlərini bir az da sərtləşdirdi. Buna paralel olaraq, Almaniya Federativ Respublikasının Maliyyə Nazirliyi bu gün Nazirlər Kabinetinə əlavə büdcə layihəsi təqdim etməlidir. Həmin layihəyə əsasən, 2021-2022-ci illərdə əlavə dövlət borclarının həcmi təxminən 142 milyard avro təşkil edəcək. Bu vəsaitin böyük bir qismi pandemiyadan zərər çəkmiş müəssisələrə və koronavirusla mübarizə aparmaq üçün səhiyyə sisteminə dəstək üçün nəzərdə tutulub.
Hərçənd, alman cəmiyyəti hakimiyyətin bu sahədəki səylərini çox da yüksək qiymətləndirmir. "YouGov" sosioloji xidmətinin bu günlərdə keçirdiyi sorğu nəticəsində məlum olub ki, almanların üçdə ikisi federal hökumətin hərəkətlərini qənaətbəxş hesab etmir. Respondentlərin 31 faizi hökumətdən narazı, 34 faizi isə çox narazı olduqlarını bildiriblər.
Yeri gəlmişkən, ən aşağı qiymət Almaniyanın səhiyyə naziri Yens Şpanın işinə verilib: rəyi sourşulanların 70 faizi onun fəaliyyətindən narazı olduqlarını bildiriblər. Bu bir qədər qəribə təsir bağışlaya bilər: axı alman səhiyyəsi pandemiya böhranının ən kəskin dövründə belə vəziyyətdən yaxşı çıxa bilmişdi. Ancaq almanların narazılığı daha çox səhiyyə sisteminin vəziyyəti ilə deyil, korrupsiya ilə bağlıdır. Şpan hazırda hakim partiya ilə bağlı yaranan qalmalqalın mərkəzi fiqurudur. Məlum olub ki, Səhiyyə Nazirliyi keçən il bu dövlət məmurunun ərinin (eynicinli nikahda olduğu) rəhbərlik etdiyi şirkətdən yarım milyondan çox qoruyucu maska alıb. Və bu eynicinsli cütlük haqqında yayılan yeganə şayiə deyil.
2020-ci ilin yay aylarında cütlük Berlinin ən yaxşı rayonlarından birində memarlıq abidəsi sayılan dəbdəbəli villa satın alıb. Jurnalistlərin araşdırması nəticəsində məlum olub ki, onların villanı almaq üçün götürüdükləri kreditin əsas hissəsini Şpanın bir neçə il əvvəl rəhbərliyində təmsil olunduğu bank ödəyib. Nazir jurnalistlərin ağzını yummağa çox cəhd göstərsə də, "Spiegel" jurnalının əldə etdiyi məlumata görə, villanın dəyəri 4,125 milyon avrodur.
Və Almaniyada keçiriləcək federal parlament seçkilərinə cəmi altı ay vaxt qalıb. Beləliklə, analitiklərin Angela Merkelin partiyadaşlarının seçkidə qələbə qazanma şansını niyə bu qədər aşağı qiymətləndirdiklərinin səbəbi aydın olur.
Ancaq yuxarıda sadalananlar azmış kimi indi digər Aİ ölkləri kimi FRQ də yeni, eyni zamanda, gözlənilən təhlükə ilə üz-üzə qalıb. Avropanın peyvənd siyasəti öz "bəhrə"sini verir - ictimai narazılıq kəskin şəkildə artıb. Çanaq daha çox "AstraZeneca"nın başında çatlayıb. Yenə "YouGov" xidmətinin keçirdiyi anket sorğusuna görə, almanların yalnız 32 faizi bu İngiltərə-İsveç peyvəndini təhlükəsiz hesab edirlər. Fransa, İspaniya və İtaliya da oxşar vəziyyət müşahidə olunur. Polşa hakimiyyəti isə rəsmi şəkildə bəyan edib ki, ölkə vətəndaşlarının 70 faizi bu preparatla vaksinasiya olunmaqdan imtina ediblər.
Avropa Dərman Agentliyi baş verən qan laxtalanması hadisələri ilə peyvənd arasında əlaqə tapmasa da, Norveş və Almaniyanın iki tədqiqat qrupu bir-birindən xəbərsiz "AstraZeneca"nın tromboza səbəb ola biləcəyini təsdləyib. İndi isə ABŞ-ın Allergiya və İnfeksion Xəstəliklər üzrə Milli İnstitutu odun üstünə bir az da yağ tökərək bəyan edib ki, "AstraZeneca" peyvəndlə bağlı natamam məlumatlar vermiş ola bilər.
Aydındır ki, bu cür fikir ayrılığı xalqın yalnız müəyyən bir dərman preparatına deyil, həm də tez-tez öz mövqeyini dəyişən rəsmi strukturlara olan inamının azalması ilə nəticələnir.
Böhran vəziyyətində ardıcıl və zahiri soyuqqanlılıqla həyata keçirlən səhv qərarlar belə ölkəyə cavabdeh şəxlərin qeyri-sabit hərəkətlərindən daha az ziyan vura bilər. Digər tərəfdən, yol verilən səhvlər ortada ola-ola bu cür israrla yanlış fikrə qapılmaq bir o qədər də ağıllı hərəkət deyil, ancaq Avropa İttifaqı təkidlə ikinci dəfə palçığa batmaq fürsətini əldən vermir. Belə ki, Angela Merkel, İtaliyanın baş naziri və bir sıra digər ölklərin liderlərinin "Sputnik V" peyvəndi alma ehtimalı ilə bağlı açıqlamalarından sonra daxili bazar məsələləri üzrə Avropa komisarı Tyerri Breton bəyan edib ki, Avropanin Rusiya peyvəndinə ehtiyacı yoxdur.
