Xalid Məmmədov, Sputnik Azərbaycan
BAKI, 20 mart — Sputnik. 2021-ci ilin fevral ayında əvvəlki aya nisbətən Azərbaycanda yumurtanın qiyməti 3,4 faiz bahalaşıb. Bu ilin yanvar ayında isə dekabr ayı ilə müqayisədə yumurtanın qiyməti 6 faizə yaxın artıb. Dövlət Statistika Komitəsinin məlumatına görə, bu ilin yanvar-fevral aylarında ölkədə 301,7 milyon ədəd yumurta istehsal olunub ki, bu da ötən ilin müvafiq dövrünün göstəricisindən 4,5 faiz azdır. 2020-ci ildə isə 1906,2 milyon ədəd (4,3 faiz çox) yumurta istehsal olunub. Qeyd edək ki, ölkədə yerli yumurta istehsalı hesabına daxili tələbat ödənilir.
Azərbaycan Quşçular Cəmiyyətinin sədri Aydın Vəliyev Sputnik Azərbaycan-a deyib ki, yumurtanın çeşidindən asılı olaraq istehsalçılar 12-14 qəpikdən yumurtanı mağazalara verirlər: "Yəni yumurtanın topdansatış qiymətində dəyişiklik yoxdur. Mağazalarda satılan yumurtaların qiyməti isə istehsalçının qoyduğu qiymət deyil. Mağazalar istədiyi qiyməti qoyub sata bilirlər".
A.Vəliyev fabrik yumurtasının qabığının niyə nazik olduğu sualını da cavablandırıb:
"Kənd yumurtası xırda və qabığı qalın olur. Çünki kənd toyuğu axşama kimi çöldə-bayırda gəzir və bu zaman bədənin hər yerində əzələlər işləyir. Amma quşçuluq fabriklərində toyuqlar isə oturaq, bağlı şəraitdə saxlanılır ki, onlarda xəstəliklər olmasın. Bunlar adi toyuqlardır, sadəcə bağlı şəraitdə saxlanılır. Bağlı şəraitdə saxlanılan toyuqlara lazım olan yemi normada vermədinsə, toyuq heç yumurta verməz. Hər şey ölçülür-biçilir, qrafik əsasında yemlər verilir. Quşçuluq fabriklərində toyuqlara qarğıdalı, buğda, soya və digər yemlər verilir. Yemlərin verilməsinə ciddi nəzarət olunur. Fabrik yumurtalarının içərisində də qabığı qalın və nazik olan var. Çəkisindən asılı olaraq yumurtanın 4-5 növü var. Təzə-təzə cavan fərələr yumurtaya düşəndə yumurtanın qabığı nazik olur. Toyuq yaşa dolduqca yumurtanın qabığı da qalınlaşır".
İqtisadçı-ekspert Rəşad Həsənov isə Sputnik Azərbaycan-a deyib ki, yumurtanın qiyməti sürətlə dəyişəndir: "Tələb və təklif əsasında qiymət formalaşır. Xüsusilə qeyri-mövsüm dövründə, eyni zamanda tələbin artdığı bayram ərəfəsində qiymətlərin bahalaşması ənənəvidir. Yumurtanın topdansatış qiyməti artıb. İnanmıram ki, topdansatış qiymətlər artmadığı halda pərakəndə satış qiymətləri artsın. Xüsusilə soyuq aylarda istehsal imkanları məhdudlaşır, məhsuldarlıq aşağı düşür və belə olanda isə qiymətlər də artır. Bundan başqa, əhalinin alıcılıq qabiliyyəti aşağı düşəndə ucuz qida məhsullarına (yumurta və s.) nisbətən tələb artır. Bəzən bu tələbin artmasını bazar iştirakçıları fürsətə çevirir".
"Yanacağın qiyməti bütün məhsulların maya dəyərində öz əksini tapır. Bundan öncə də demişdim ki, yanacağın qiymətinin bahalaşması orta və uzunmüddətli dövrdə məhsulların son istehlak qiymətində öz əksini tapacaq", - deyə o, əlavə edib.
Qeyd edək ki, Antiinhisar və İstehlak Bazarına Nəzarət Dövlət Xidmətində iri istehsalçılar, idxalçılar və market şəbəkələrinin nümayəndələri ilə görüş keçirilib. Görüşdə Novruz bayramı ilə əlaqədar bir sıra ərzaq mallarına tələbatın artması fonunda mövcud qiymətlərin əsassız olaraq dəyişilməsinin qarşısının alınması ilə bağlı məsələlər müzakirə edilib. Əsassız qiymət artımının, yəni qiymətlərin obyektiv əsas olmadan artırılmasının yolverilməz olduğu vurğulanıb. Bu halların vaxtında aşkar edilməsi və qarşısının alınması məqsədilə Dövlət Xidməti tərəfindən istehlak bazarında gündəlik monitorinq aparılır. Son günlər istehlak mallarına tələbatın artması səbəbindən monitorinqlər intensivləşdirilib. Monitorinqlərin nəticələri təhlil olunaraq, əsassız qiymət artımının olub-olmaması araşdırılır. Əsassız qiymət artımına yol verilməklə istehlak bazarının iştirakçılarının hüquqlarının pozulmasına gətirib çıxaran hərəkətlərə yol verən sahibkarlıq subyektləri barədə ciddi məsuliyyət tədbirləri görüləcək.
