BAKI, 3 mart — Sputnik, İrina Alksnis. Avropa Parlamentinin Aİ-nin demokratik proseslərinə xarici müdaxilə üzrə xüsusi komitəsinin dinləmələrində çıxış edən Avropa diplomatiyasının rəhbəri Jozep Borrell Rusiyanı dezinformasiya kampaniyasında günahlandırdı. Onun sözlərinə görə, bu, Aİ demokratiyasını ləkələmək və beynəlxalq əməkdaşlığı zəiflətmək məqsədi daşıyır.
Borrell davam edən pandemiya şəraitində yalan və insanları çaşdırmağa yönəlmiş məlumatların xüsusi təhlükəsinə də işarə edib. "Biz Kremlə yaxın kanalların maska taxmağın və karantin qaydalarının faydasız olduğu barədə məlumatlar yaydıqlarını gördük”, – deyə o bəyan edib. Diplomatın sözlərinə görə, hazırda Moskvanın peyvənd diplomatiyası ön plana çıxıb. Kreml bu yolla Qərb preparatlarını və onların istehsalçılarını nüfuzdan salmağa çalışır, digər tərəfdən öz peyvəndini fəal şəkildə təbliğ edir.
Məmurun narahatlığı başadüşüləndir. Rusiyada insanların çoxu üçün həyatın öz axarına düşdüyü və pandemiya səbəbindən tətbiq olunan məhdudiyyətlərin tədricən ləğv olunduğu bir vaxtda Avropada karantin qaydalarının sərtləşdirməsinin yeni dalğası başlayır. Finlandiyada fövqəladə vəziyyət rejimi tətbiq olundu. Çexiyada bütün dünyada ən yüksək yoluxma halı qeydə alındığına görə, insanların yaşayış yerini tərk etməsi qadağan edildi, İtaliyada da məhdudiyyətlər sərtləşdirildi. Bütün bunlarla yanaşı, təxminən bir ildir ki, evlərinə məhkum olunmuş Avropa əhalisi artıq hakimiyyətin bu tədbirlərin onların xeyrinə olması ilə bağlı arqumentlərini qəbul etmək istəmir. Kütləvi etirazlar, demək olar ki, bütün qitəni bürüyüb. Bir sözlə, vəziyyət xeyli qəlizdir. Çexiya “Sputnik V” peyvəndinin tədarükü ilə bağlı Rusiyaya müraciət edib. Bu, ölkə prezidenti ilə baş nazirinin birgə qərarıdır. Slovakiya bir az da uzağa gedərək Macarıstan və Serbiyanın ardınca, Avropa tənzimləyicisinin razılığını gözləmədən Rusiya preparatını qeydiyyatdan keçirtdi. Koronavirusla bağlı kifayət qədər ağır vəziyyətin müşahidə olunduğu Polşa isə Çindən COVID-19 peyvəndi alacaq.
Avropada müşahidə olunan mənzərə düz bir il bundan əvvəlki situasiyanı yada salır. Həmin vaxt Avropa İttifaqı fövqəladə vəziyyətdə tam çarəsizlik nümayiş etdirdi, ittifaqın üzvləri isə kəskin böhranın öhdəsindən təkbaşına gəlmək məcburiyyətində qaldılar. Düzdür, arada fərq də var: onda bütün dünyada fors-major vəziyyət yaranmışdı. Və məlum oldu ki, Brüssel ekstern vəziyyətdə hadisələrə operativ reaksiya verməyə qadir deyil. Əlbəttə ki, bu, Avropa üçün xoş yenilik olmadı, ancaq Aİ-nin həmin situasiyada acizliyini pandemiyanın gözlənilmədən başlaması və problemin qlobal xarakter daşıması ilə izah etmək olardı. İndi isə vəziyyət tamamilə fərqlidir. Pandemiyanın gözlənilməzlik effekti aradan qalxdıqca Avropa İttifaqı yenidən güclənməyə başladı: çünki bu qurumun ən yaxşı bacardığı strateji planlaşdırma, mürəkkəb proseslərin idarə olunması, vəsaitlərin yığılması və bölüşdürülməsi kimi məsələlər yenidən gündəmə gəlmişdi. Və Avropa hakimiyyəti bütün dünyaya bu tip təhlükələrlə necə mübarizə aparmaq lazım gəldiyini göstərəcəklərini bəyan etdi. Göstərdilər də...
Brexit, eləcə də Polşa və Macarıstan səlahiyyətlilərinin getdikcə artan avroskeptizmi fonunda fors-major vəziyyət səbəbi ilə də olsa belə, bu cür ölkələrin siyahısının genişlənməsi Avropa İttifaqı üçün yaxşı heç nə vəd etmir.
Təxminən altı il bundan əvvəl Avropa böyük bir entuziazmla özünə əməlli-başlı miqrasiya problemi yaratdı ki, onun nəticəsi hələ də aradan qaldırılmayıb. Beləliklə, pandemiyaya qarşı mübarizə Avropa siyasətində daha bir uğursuzluq yaratdı. Kifayət qədər qısa müddətdə ağır nəticələrə gətirib çıxaran strateji səhvlərə yol verildiyi ortaya çıxdı.
