Zülfiyyə Quluyeva, Sputnik Azərbaycan
BAKI, 3 fevral — Sputnik. Qaz sayğaclarının sərfiyyatdan artıq hesablaması ilə bağlı şikayətlər bitib-tükənmək bilmir. Sosial şəbəkələrdə qaz sərfiyyatının artması ilə bağlı yayılan məlumatlardan sonra dövlət qurumları 27 ədəd qaz sayğacını laboratoriya şəraitində yoxlayıb. Araşdırma nəticəsində çox qəribə mənzərə ortaya çıxıb. Sayğacının artıq yazdığı barədə şikayət edən abonentlərin bəzilərinin sayğaclarının sərfiyyat aşağı olduqda qaz həcmini normaya uyğun hesablamadığı müəyyənləşdirilib. Yəni həmin sayğacların sərfiyyatdan az yazdığı üzə çıxıb.
Sputnik Azərbaycan qaz sayğaclarının qaz həcmini səhv hesablamasının hansı hallarda baş verdiyini, bu zaman abonentlərə dəymiş ziyanın necə ödənilməli olduğunu araşdırıb.
Azad İstehlakçılar Birliyinin (AİB) kommunal xidmətlər üzrə mütəxəssisi Nüsrət Qasımov Sputnik Azərbaycan-a açıqlamasında bildirib ki, sayğacların sərfiyyatdan artıq hesablaması ilə bağlı iddialar səslənsə də o, bu fikirlərlə razı deyil: "Qaz sayğacları Azərbaycanda istehsal edilməyib ki, əhaliyə mavi yanacaq satan şirkət ona müdaxilə eləsin. Qaz sayğacları Almaniya, Türkiyə və Fransa istehsalıdır. Bu ölkələrdə sayğacları istehsal edən şirkətlər heç vaxt öz imiclərinə zərər vurub səhv hesablayan sayğac istehsal etməzlər. Çox təəssüf ki, bəzən abonentlər müəyyən edilmiş limiti keçir, sayğacın göstəricisi əvvəlki ayın göstəricisindən çox çıxdıqda elə hesab edirlər ki, sayğac çox yazır. Qazla işləyən kombilər sutka ərzindən işləyir. Bir saata 2 kub metr, bir sutkada 48 kub metr qaz işlədirlər. Bu da 30 gündə 720 kub metr qaz edir. Limiti keçdikdə bu məbləğ artır. Abonent elə düşünür ki, sayğac artıq yazır".
Ekspert deyir ki, belə halda abonentin müraciəti əsasında sayğac Ölçü Cihazlarına Nəzarət Departamentində yoxlanılır:
"Bu qurumun "Azəriqaz" QSC-dən heç bir asılılığı yoxdur: "Abonentin sayğacı yoxlanılıb məlumat verilir. Elə Energetika Nazirliyinin tabeliyində olan Enerji Məsələlərini Tənzimləmə Agentliyinin, İqtisadiyyat Nazirliyi yanında Antiinhisar və İstehlak Bazarına Nəzarət Dövlət Xidmətinin tabeliyindəki Azərbaycan Metrologiya İnstitutunun nümayəndələrinin iştirakı ilə şikayətçilərə məxsus olan istismar müddəti bitmiş sayğaclar yoxlanılıb. Bu zaman həmin sayğaclar arasında bəzilərinin sərfiyyat aşağı olduqda qaz həcmini normaya uyğun hesablamadığı müəyyənləşdirilib. Yəni sayğac sərfiyyatdan artıq yox, az yazırmış".
AİB-in sədri Eyyub Hüseynov isə Sputnik Azərbaycan-a bildirib ki, qaz sayğacları ilə bağlı onlara hər gün bir neçə zəng olur. Amma sayğaclar yoxlanıldıqdan sonra şikayətlər öz əksini tapmır.
E.Hüseynov bildirir ki, əksər hallarda istifadə müddəti başa çatmış sayğaclarda qüsurlar aşkarlanır. Ona görə də qaz sayğacları 5 ildən bir dəyişdirilməlidir.
AİB sədri deyir ki, "Azəriqaz"ın qaz sayğacları ilə bağlı son gördüyü işlər təqdirəlayiqdir: "Qurum abonentlərə sayğacla bağlı seçim imkanı yaradıb. Hansı abonent smart sayğacın çox hesabladığını düşünürsə, ona mexaniki, əksini düşünənlərə isə smart sayğac qoyur".
Sosial Strateji Tədqiqatlar Mərkəzinin rəhbəri, sosial sahə üzrə ekspert İlqar Hüseynli Sputnik Azərbaycan-a açıqlamasında bildirib ki, qaz sayğaclarının sərfiyyatdan artıq yazması ilə bağlı şikayətlərin yoxlama zamanı öz təsdiqini tapmaması heç də abonentin haqsız olması demək deyil: "Çox maraqlıdır ki, qaz sərfiyyatının artıq hesablandığını iddia edən abonentlərin sayğacları yoxlanılarkən sərfiyyat aşağı olduqda qaz həcmini normaya uyğun hesablamadığı üzə çıxır.
Bu çox gülməli və absurddur. Yəni abonent haqlıykən haqsız duruma düşür. Sayğac yoxlanılarkən belə məlum olur ki, əslində sayğac artıq yox, əskik yazır. Əgər belədirsə, abonent sayğacın dəyişdirilməsi, artıq yazması ilə bağlı niyə şikayət etsin ki? Axı məntiqlə sayğacın az yazması abonentə sərf etməlidir. Buradan da görünür ki, sayğacları yoxlayan qurumun özünün fəaliyyətində şəffaflığa şübhə var.
Heç kəs zəmanət verə bilməz ki, "Azəriqaz" QSC Ölçü Cihazlarına Nəzarət Departamenti ilə gizli sövdələşməyib. Elə problemin bir səbəbi də Azərbaycanda ölçü cihazlarını dəqiq və qərəzsiz yoxlayan müstəqil laboratoriyaların olmamasıdır".
İ.Hüseyni bu gün sayğacların açılıb yoxlanılması ilə bağlı da çox bürokratik əngəllərin olduğunu söyləyir. Onun sözlərinə görə, qaz sayğacları ilə bağlı abonent şikayət etdikdə müraciətə operativ baxılmır: "Bunun üçün "Azəriqaz"ın nümayəndəsi gəlməli, akt yazılmalı, sayğac sökülməlidir. Bundan sonra sayğac yoxlanılması üçün müvafiq quruma göndərilir. Həmin quruma gedib çıxanadək sayğaca hansı müdaxilənin olduğu məlum deyil. Ümumiyyətlə, "Azəriqaz"ın anbarlarında çoxlu sayda köhnə sayğaclar var. Bəzən belə sayğaclar abonentlərə quraşdırılır. Onların üzərində köhnə borc olanları da olur. Bir sözlə, bu qurumun fəaliyyətində çoxlu problemlər var. Bu da haqlı olaraq abonentlərin narazılığına, şikayətlərinə səbəb olur. Ona görə də kommunal qurumlar ləğv edilməli, şəffaf və operativ fəaliyyət göstərən kommunal xidmət sahələri yaradılmalıdır".
"Azəriqaz" QSC-nin mətbuat katibi Ceyhun Səfərov isə Sputnik Azərbaycan-a açıqlamasında bildirib ki, sayğacların yoxlanılmasına təmsil etdiyi qurum heç bir təzyiq göstərmir, müdaxilə etmir: "Sayğaclar Azərbaycan Metrologiya İnstitutunun nümayəndələri tərəfindən yoxlanılır. Antiinhisar və İstehlak Bazarına Nəzarət Dövlət Xidməti orada yoxlamaya nəzarət edir. Burada hər hansı səhv qərarın verilməsindən söhbət gedə bilməz. Yoxlamaların nəticələri hər bir qaz sayğacı üçün müvafiq sənədlərdə əks etdirilib. Yoxlamalar zamanı sayğacların sərfiyyatdan az hesabladığı məlum olub. Sayğacları əvəzləşdirilmiş abonentlərin yeni sayğaclarından qazın sərfiyyat göstəriciləri çıxarılıb və 24 saat ərzində xronometraj olunub. Xronometrajın nəticələri yoxlamada iştirak etmiş abonentlərə izah olunub və onlar aparılmış araşdırmalardan razı qaldıqlarını bildiriblər. Eyni zamanda, adıçəkilən ərazilərə verilən qazın keyfiyyət göstəriciləri də yoxlanılıb. Bu sahədə nəzarət tədbirlərinin davam etdirilməsi və mütəmadi olaraq ictimaiyyətin məlumatlandırılması nəzərdə tutulur".
Abonentlər isə bütün bunlara rəğmən sayğacların qaz sərfiyyatını artıq hesabladığını iddia edirlər. Jurnalist İlkin Muradov Sputnik Azərbaycan-a bildirib ki, noyabr ayında 108 manat, dekabr ayında isə 187 manat yazıb. Dekabr ayında 957 kub qaz işlətmişik. Yanvar ayında isə 500 kub sərfiyyat hesablanıb. Halbuki yanvar ayı dekabr ayından soyuq keçib. Biz limiti də keçməmişik".
