Xalid Məmmədov, Sputnik Azərbaycan
BAKI, 8 sentyabr — Sputnik. "Qeyri-rəsmi məşğulluğun rəsmiləşdirilməsi pensiya məbləğlərinə birbaşa təsir göstərir. Həm əməkhaqqı müqavilələrinin bağlanması, həm də əməkhaqqı müqavilələrində real əməkhaqlarının qeyd olunması işləyən vətəndaşın pensiya yığımlarına təsir göstərir. Bu da nəticədə pensiya məbləğinin artması anlamına gəlir. O baxımdan qeyri-rəsmi məşğulluğun rəsmiləşdirilməsi növbəti dövrlərdə də prioritet olacaq". Bunu Milli Məclisin Əmək və sosial siyasət komitəsinin üzvü Vüqar Bayramov Sputnik Azərbaycan-a əməkhaqqının leqallaşmasının pensiyaya təsirindən danışarkən deyib.
Deputat bildirib ki, 2019-cu il və 2020-ci ilin ilk yarısında təxminən 200 minə yaxın yeni əmək müqaviləsinin bağlanması da məhz pensiya ödənişləri və eləcə də sosial yığımlara birbaşa təsir göstərib: "O baxımdan məşğulluğun rəsmiləşdirilməsi ilə pensiya məbləğləri arasında birbaşa əlaqə var. Və bu, nəticədə pensiya məbləğlərinin artmasına gətirib çıxarda bilər. Amma konkret olaraq pensiyaların hansı məbləğdə artması birbaşa əmək müqavilələrinin rəsmiləşməsindən və əmək müqavilələrində real əməkhaqqının göstərilməsindən asılı olacaq".
O bildirib ki, bəzi hallarda əmək müqavilələri bağlanır, amma sənəddə real əməkhaqqı göstərilmir: "Ona görə də real əməkhaqlarının göstərilməsi çox vacibdir. Real əməkhaqqı məbləğləri artdıqca bu, nəticədə yığımlara təsir göstərəcək. Ona görə də məşğulluğun rəsmiləşməsi növbəti mərhələdə pensiya məbləğlərinin artmasına gətirib çıxardacaq.
Bu istiqamətdə aparılan islahatlar, iqtisadiyyatın leqallaşdırılması və qeyri-rəsmi məşğulluğun rəsmiləşdirilməsi vətəndaşlarımızın daha çox pensiya almasına səbəb olacaq. Amma bu da birbaşa əmək müqavilələrində real əməkhaqqının göstərilib-göstərilməməsindən asılı olacaq. Real əməkhaqqının göstərilməsi olduqca vacibdir".
Azərbaycan Dövlət İqtisad Universitetinin professoru Elşad Məmmədov da Sputnik Azərbaycan-a deyib ki, əməkhaqqının leqallaşması gələcəkdə pensiya ödənişlərinin artırılmasına səbəb ola bilər: "Çünki Dövlət Sosial Müdafiə Fondunun imkanları artacaq. Bütövlükdə kölgə iqtisadiyyatı ilə mübarizə, iqtisadiyyatın leqallaşdırılması müsbət amildir. İqtisadiyyat leqallaşdırılırsa, sosial xərclər də mütləq artırılmalıdır. Bu, yalnız kölgə iqtisadiyyatına qarşı mübarizə ilə məhdudlaşmamalıdır. Kölgə iqtisadiyyatının xüsusi çəkisinin azalması gələcəkdə Dövlət Sosial Müdafiə Fondunun xərclərinin artmasına şərait yarada bilər. Amma bir şərtlə ki, bu resurslar düzgün idarə edilməli, sistemli yanaşma olmalıdır".
"İqtisadiyyat ağarırsa, sosial xərclər də artmalıdır. Qeyri-dövlət pensiya fondları yaradılsa, burada rəqabət mühiti olacaq. Bir sıra inkişaf etmiş ölkələrdə iqtisadiyyatda əsas investisiya mənbəyi kimi pensiya fondları çıxış edir. Pensiya fondları düzgün idarə olunsa, böyük mənfəətlər əldə edilə bilər. Böyük mənfəətlərin əldə edilməsi gələcəkdə pensiyaçıların imkanlarının xeyli dərəcədə gücləndirilməsinə şərait yarada bilər", - deyə professor bildirib.
Qeyd edək ki, bu yaxınlarda Əmək və Əhalinin Sosial Müdafiəsi naziri Sahil Babayev pensiyaların artırılması ilə bağlı açıqlama verib. Sputnik Azərbaycan-ın məlumatına görə, nazir keçirdiyi mətbuat konfransında deyib ki, Azərbaycanda pensiya alanların yaşayış minimumundan bir neçə dəfə artıq pensiya alması hədəflənir. O, bunun birbaşa əməkhaqqı bazarından asılı olduğunu bildirib: "Əməkhaqları tam leqallaşmalı və buradan toplanan sosial sığorta haqları vətəndaşlara pensiya olaraq ödənilməlidir".
