BAKI, 13 may — Sputnik. ABŞ və Çin rəsmiləri münasibətlərin gərginləşməsinə, hətta yeni rüsumlarının tətbiqinə və ticarət sövdələşməsinin birinci hissəsinin kəsilməsinə qədər getməyə hazırlaşıblar. Sputnik Azərbaycan-ın məlumatına görə, bunu "Global Times" sözügedən qərarları qəbul edən məmurlara yaxın mənbələrə istinadla yazıb.
Bu vəziyyət dünya iqtisadiyyatını məhv etməkdədir. Bir çox ekspertlərin qiymətləndirməsinə görə, koronavirus pandemiyası səbəbindən dünya İkinci Dünya müharibəsindən sonra ən pis böhranla üzləşməkdədir.
Dünyanın iki ən böyük iqtisadiyyatının münaqişəsi 2019-cu ildə artımın qarşısını kəsən əsas əyləc rolunu oynayıb. Tərəflər yalnız ilin sonunda bir-birinə yaxınlaşmağa doğru addımlar atmağa başlayıblar, yanvarda isə hərtərəfli sazişin birinci hissəsi barədə razılığa gəliblər. Lakin son bir ayda ABŞ-da koronavirusu yaydığına görə Çin Xalq Respublikasının cəzalandırılmasının vacibliyi haqda söhbətlər başlayıb.
Ağ Evin məsləhətçisi Piter Navarro CNBC-yə verdiyi müsahibədə bildirib ki, Çin xəstəliklə mübarizə üçün vaxtında həyata keçirilməmiş tədbirlərə görə "hesab ödəməlidir".
O, ABŞ-ın ata biləcəyi konkret tədbirlərdən danışmaqdan imtina edib, lakin Çin Kommunist Partiyasının Amerika iqtisadiyyatındakı problemlərə görə məsuliyyət daşıdığını anladıb. Əvvəllər məhz belə arqumentlər ticarət rüsumlarının quraşdırılması üçün bəhanə idi.
Öz növbəsində, Çində də belə ittihamların fonunda sövdələşməni pozmaq və münaqişəni davam etdirmək istəyi kəskin şəkildə artmaqdadır. Bundan əvvəl, səlahiyyətlilərin əksəriyyəti kompromis düşüncəsinə meylli idi, lakin son zamanlarda öhdəliklərdən imtina üçün fors-major hallardan istifadə ideyası üstünlük təşkil edir. Pekində hesab edirlər ki, ABŞ-dakı görünməmiş problemlərdən, həmçinin qarşıdan gələn prezident seçkilərindən istifadə edə bilərlər.
Belə ki, Çin Sosial Elmlər Akademiyasının eksperti Gao Linyun (Gao Lingyun) göstərir ki, indi ÇXR ABŞ-la qarşıdurmaya daha yaxşı hazırdır, çünki Amerika iqtisadiyyatına cavab zərbəsinin necə vurulacağını bilir.
Hal-hazırda Tramp Çin ilə ticarət razılaşmasının birinci mərhələsinin şərtlərindən imtina etmək niyyətində olmadığını iddia edir, lakin onun öhdəliklərini yerinə yetirdiyinə əmin olmaq istəyir.
İmzalanan sazişlər çərçivəsində Pekin yaxın iki il ərzində ABŞ-dan 200 milyard dollar dəyərində mal və xidmətlər almalıdır. Lakin Vaşinqton Çin qarşısında borc öhdəliklərinin bir hissəsindən imtina etmək qərarına gələrsə, belə satınalmaların ehtimalı kəskin şəkildə azalır.
