Nigar İsgəndərova, Sputnik Azərbaycan
BAKI, 27 aprel — Sputnik. Koronavirusa qarşı vaksin 2020-ci ilin sentyabrında hazır ola bilər. Bunu Oksford Universitetinin vaksinologiya üzrə professoru Sara Gilbert deyib.
Professorun sözlərinə görə, vaksinin həmin müddətə hazır olma ehtimalı 80 faizə bərabərdir. O əlavə edib ki, vaksinin klinik sınaqları iki həftə ərzində başlamalıdır. Vaksin sınaqların bütün mərhələlərindən keçəndən sonra kütləvi istehsalına başlana bilər. Bu müddətin bu qədər uzun çəkməsi isə insanları narahat edir.
Sputnik Azərbaycan koronavirusa görə vaksinin gec hazırlanma səbəblərini araşdırıb. Tibb üzrə ekspert Adil Qeybulla Sputnik Azərbaycan-a açıqlamasında bu haqda danışıb: "Vaksinlə bağlı illüziyaya qapılmaq lazım deyil. Vaksin aktiv immunizasiyadır və hazırlanması 6 ay, hətta daha çox zaman ala bilər. Çünki bu proses o qədər də sadə deyil. Bunun üçün öncə virusun antigeni alınmalıdır. Molekulyar biologiyanın imkanları ilə lazım olan nəticə əldə olunduqdan sonra antigen bədənə vurulur. Bədən özü isə immunitet üçün anticisimlər hazırlayır. Bu da virusa qarşı immunitet olur".
"Lakin bu gün SARS-CoV-2 koronavirusunun bir neçə ştammı haqda söhbətlər gedir. Bəs bu hazırlanan vaksin bütün ştammları əhatə edəcəkmi? Bu səbəbdən düşünürəm ki, vaksinasiya özü spekulyasiyadır. Əksinə, daha çox respirator virus infeksiyalarına qarşı dünya üzrə yeni bir taktika işlənib hazırlanmalıdır. Yəni həm virusoloqlar, genetiklər, bioloji mütəxəssislər də bu işə cəlb olunaraq infeksiyanı vaxtında lokallaşdırmalı, insanların yoluxmalarının qarşısının alınması üçün bir alqoritm hazırlamalıdırlar. Çünki insanlar prosesin mahiyyətini dərk etmədikləri üçün hər şayiəyə uyurlar", - deyə mütəxəssis əlavə edib.
Daha bir məsələ isə vaksin hazırlananadək koronavirusun aktuallığını itirə biləcəyi ilə bağlıdır: "Ola bilsin ki, vaksin hazırlananadək koronavirusun aktuallığı arxa plana keçsin. Ümumiyyətlə, fikir verin, indiyədək 2 minədək H1N1 virusunun ştammı var. Onun heç birinə qarşı effektiv vaksinasiya yoxdur. Təsəvvür edin, müəyyən vaksin hazırlanır, o hazır olanda virus yeni ştammda olur. Bu zaman isə həmin vaksin mənasız olur. Hər il vaksin hazırlanmasına baxmayaraq qripdən qorunmaq üçün hələlik elə bir vasitə yoxdur".
"Bu baxımdan, koronavirusda da eyni qaydadır. Bu səbəbdən də insanların vaksin gözləməsi illüziyadır. Hətta ola bilsin ki, bir müddətdən sonra virus yeni ştammla ortaya çıxsın", - deyə A.Qeybulla əlavə edib.
