BAKI, 28 fevral — Sputnik. Alimlər son zamanlar parlaqlığı rekord həddə azalmış Betelgeyze ulduzunun yaxın günlərdə partlayıb-partlamayacağından əmin deyillər, amma deyirlər ki, partlayışı bir həftə əvvəldən xəbər verə biləcəklər.
Sputnik Azərbaycan RİA Novosti-yə istinadən bildirir ki, alimlər bunu xeyli miqdarda neytrinonun ayrılması ilə təyin edəcəklər.
Bu barədə Rusiya Elmlər Akademiyasının Astronomiya İnstitutunun elmi işçisi Nikolay Samus və Şternberq adına Dövlət Astronomiya İnstitutunun baş elmi işçisi Vladimir Surdin məlumat veriblər.
After weeks of inexplicable dimming, Betelgeuse is perking back up, suggesting that it won’t go supernova anytime soon https://t.co/O96ms2wSvQ
— National Geographic (@NatGeo) February 27, 2020
Betelgeyze - Orion bürcündə ulduzdur. Bu qırmızı nəhəngin parlaqlığı bizim Günəşin parlaqlığından 80-105 min dəfə çoxdur. O, astronomlara məlum olan ən nəhəng ulduzlardan biridir. Əgər onu Günəşin yerində qoya bilsək, ulduzun kənarı Mars, ya da Yupiterin orbitinə toxunardı. Betelgeyzenin kütləsi isə Günəşdən cəmi 17 dəfə çoxdur. Son zamanlar onun parlaqlığı həddən artıq azalıb. Müxtəlif qiymətləndirmələrə görə, Yerdən Betelgeyzeyə məsafə təxminən 613-880 işıq ili təşkil edir.
"Mən dəyişkən ulduzlar kataloqunun redaktoruyam. Betelgeyze belə ulduzlardan biridir. Onun qeydə alınmış ulduz ölçüsü +1.3-dür. Amma o, bu rekordu vurub keçib. O, 1.6-1.7-yə düşüb. Ulduz çox dərinə "düşüb", bu, ləng olub, amma indi böyük əminliklə "geri qayıdır". İndi 1.2 addım geri gəlib. Parlaqlıq əyrisi çox inandırıcıdır. Amma Betelgeyzenin bu bənzərsiz minimumu hansısa partlayış aktivliyi ilə bağlı olacaq, ya yox - bunu heç bir insan bilmir, heç kim də deyə bilməz, nə mən, nə də "Vikipediya"", - Samus deyib.
You’re watching how the night sky would look if Betelgeuse went supernova. Betelgeuse is almost 20 times as massive as the Sun. pic.twitter.com/LYWmalGlnh
— Milky Way Astronomers✨ (@MAstronomers) February 23, 2020
Surdin isə bildirib ki, ulduz partlayarsa, ətrafa, o cümlədən Yer tərəfə külli miqdarda müxtəlif zərrəciklər və şüalar yayılacaq: "Burada, Yerin səthində bu, təhlükəsiz olacaq, amma kosmonavtlar və peyklər üçün çox təhlükəli anlar yarana bilər".
Partlayışdan bir həftə əvvəl alimlər ondan xəbər tutacaqlar, çünki ulduz xeyli neytrino səpələyəcək. Onları ABŞ və Yaponiyada yerləşən neytrino detektorları qeydə alacaq. "Detektorların şkalası yerindən oynayacaq", - Surdin deyib.
"Yəni biz bir həftə öncədən xəbərdarlıq edəcəyik. Amma bu yaxın 10 min il ərzində ola bilər", - alim deyib.
