Kamal Almuradlı, Sputnik Azərbaycan
BAKI, 12 oktyabr — Sputnik. 1873-cü ildə həvəskar teatr kimi fəaliyyətə başlayan Tbilisidəki Azərbaycan teatrına baş çəkdik. Qapıda bizi teatrın qarovulçusu Süphi dayı qarşıladı. Teatrın bədii rəhbəri Turqay Vəlizadəni soruşduq. Qapını göstərib "məşq gedir" dedi. Mane olmamaq üçün Süphi dayı ilə söhbət edib gözləmək qərarına gəldik. Biləndə ki, jurnalistik, bikefləşdi. Bir az fikirləşəndən sonra dedi: "Bu binaya o qədər həmkarlarınız gəlib reportaj hazırlayıb ki. Amma nə faydası?! Köhnə hamam, köhnə tas. 2003-cü ildən dövlət statusu alsa da, bina qəzalı vəziyyətdədir. Maaşlar isə gülməlidir, cəmi 120 lari alıram. Yaxşı ki, yaxınlıqda Heydər Əliyev adına bağ var. Bağban kimi 400 lari verirlər. Yaradıcı heyət isə əsl fədakarlardır. Ağır vəziyyətə baxmayaraq, yenə də teatrdan əl çəkmirlər"...
Elə bu vaxt qapı açıldı və Turqay bəy bu sətirlərin müəllifini içəri dəvət etdi. Sənət məbədindən çox atılmış binaya bənzəyən Heydər Əliyev adına teatrın nimdaş, uçqun kiçik zalında müsahibəyə başladıq.
- Turqay bəy, ümid edirik, məşqinizə mane olmadıq.
- Anton Çexovun "Ayı" əsəri əsasında hazırlanmış tamaşanın məşqlərini edirik. 11-15 oktyabrda Aktau şəhərində keçirləcək beynəlxalq festivala dəvət almışıq. Ümumilikdə isə bu il "Ər və arvad" tamaşasını hazırlamışıq. Laşa Buğadzenin "O stul və bax bu çarpayı" tamaşasını təhvil verdik.
- Bura Azərbaycandan rəsmi nümayəndələr gəlirmi, sizə kömək edən olurmu?
- Bizim maaşımız və büdcəmiz Gürcüstan dövləti tərəfindən ayrılır. Mən bu il yanvar ayından təyin olunmuşam. Bu müddət ərzində səfirliklə bir görüşümüz olub. Mövzumuz Cəlil Məmmədquluzadənin yubileyi ilə əlaqədar tədbirin hazırlanması idi.
Bu an söhbətə teatrın truppa rəhbəri Leyla Qasımova qoşulur:
- Azərbaycan tərəfindən deputatlar, nazirliyin əməkdaşları, hətta burada fəaliyyət göstərən SOCAR-ın nümayəndələri gəlib. Amma nəticə olmayıb. Yenə də ümidimizi itirmirik, inanırıq ki, nə vaxtsa bizə də diqqət göstəriləcək.
- Ən çox nəyə ehtiyac duyursuz?
- Binanın təmirsiz və bərbad olması bir tərəfə, bina özü qəzalı vəziyyətdədir. Hər an başımıza uça bilər. Əlimizdən gələni edirik ki, Gürcüstanda yeganə Azərabycan teatrını ayaqda saxlayaq. Verilən cuzi maaşa baxmayaraq, burada çalışan insanlar mədəniyyətimizi yaşatmaq üçün gəlirlər. Bildiyiniz kimi, Tbilisidə Rus Dram Teatrı, erməni teatrı da var. Onların binası görkəmli, maaşı bizdən qat-qat artıqdır. Bu barədə biz boynubükük qalmışıq. Festivallara gedəndə də bizi gürcü tərəfi maliyyələşdirir. Ara-sıra Azərbaycandan da köməklik edən olub. Amma bu, sistemli və davamlı şəkildə olmayıb. Teatrın binasında tamaşa oynaya bilmirik. İnsanlar bizim ünvanı tanımırlar. Səbəb isə tamaşaları başqa teatrların səhnəsində oynamağımızdır.
- Repertuarınız necə tərtib olunur? Aylıq tamaşalar oynanılırmı?
- Binanın problemi olduğu üçün hər həftə tamaşa oynamaqdan məhrumuq. Digər teatrlarda tamaşa oynayanda kirayə pulu ödəyirik. Gürcüstan Mədəniyyət Nazirliyinin hər dəfə bizim tamaşaları maliyyələşdirməsi mümkünsüzdür. Binanın bir dəfə kirayələnməsi azı 5000 lari edir. İl ərzində bir neçə dəfə tamaşa nümayiş etdiririk. Amma təkrar oynamaq üçün büdcəmizdə pul olmalıdır.Tamaşaçılarımızın əksəriyyəti azərbaycanlılardır. Onlarla yanaşı rus və gürcülər də maraq göstərir.
- Burada məşq edirsiniz, başqa yerdə oynayırsınız. Bəs təbliğatınızı necə qurursunuz?
- Ancaq sosial şəbəkə vasitəsilə paylaşırıq. Həmçinin səfirliyi və buradakı şirkətləri dəvət edirik.
- Azərbaycanlıların daha sıx olduğu ərazilərə qastrol səfəri edirsinizmi?
- Təbii ki, gedirik. İmkan dairəsində Marneulidə, Bolnisidə, Dmanisidə tamaşalar oynayırıq. Avtobusumuz olsa, bu iş daha rahat olar. Teatrımızda 10-15 nəfərlik nəqliyyat vasitəmiz olsaydı, daha yaxşı olardı.
- Eşitdik festivala hazırlaşırsız...
- Bu il çox heyf ki, bir neçə festivalda iştirak etmə fürsətini əldən verdik. Amma oktyabrda Qazaxstanda keçiriləcək festivalda iştirak edəcəyik. Həmçinin bu il Türkiyəyə də yollancağıq.
Müsahibəni yekunlaşdırıb binadan fotolar çəkməyə başladıq. Solmuş, divarlarından tamaşaçı hərarəti kəsilmiş zalı, qrim iyindən məhrum olmuş otaqları bir-bir dolaşdıq. İşimizi yekunlaşdırıb teatrın əməkdaşları ilə sağollaşdıq. Bu miskin görkəmli, kif qoxuyan, qaranlıq divarların arasından çıxıb çölündəki rəngarəng "Tbilisoba" festivalına tələsdik. Orada hər şey Azərbaycan teatrından çox daha fərqli və rəngli idi. Bu, qonşu Gürcüstanda Azərbaycan mədəniyyətinə münasibətlə Gürcüstanın öz mədəniyyətinə münasibəti arasındakı dərin uçurumun bariz nümunəsi idi...
