BAKI, 1 mart — Sputnik. Ötən gün prezident İlham Əliyev Azərbaycan Respublikasında fiziki şəxslərin problemli kreditlərinin həlli ilə bağlı əlavə tədbirlər haqqında fərman imzalayıb. Lakin bu fərmanın icrası və mexanizmləri ilə bağlı bəzi nüanslar hələ də vətəndaşlarda sual olaraq qalır. Sputnik Azərbaycan xəbər verir ki, iqtisadçı-alim Vüqar Bayramov müsahibəsində bütün qaranlıq məqamlara aydınlıq gətirib.
- Devalvasiyadan öncə kredit götürüb və hər hansı yubanma olmadan krediti ödəmiş vətəndaşlara kompensasiya veriləcək?
- Nümunəvi kreditorlara da kompensasiyanın verilməsi nəzərdə tutulur. Məsələn, vətəndaş 2015-ci ilin fevralın 21-dən əvvəl 10 min dollar kredit götürüb və hər iki devalvasiyaya baxmayaraq, kreditini geri qaytarıbsa, ona da müəyyən məbləğ ödəniləcək. Fərmana əsasən, devalvasiya nəticəsində yaranan fərq təsdiq olunan mexanizmə uyğun olaraq hesablanacaq və həmin məbləğ artıq kreditini bağlamış şəxsə ödəniləcək.
- Hazırda kreditlər üzrə aylıq ödənişləri olanlar ödənişi davam etdirsinlərmi?
- Fərman qəbul olunandan sonra edilən ödənişlər də hesablanacaq və kompensasiya hissəsi geri qaytarılacaq. Bu baxımdan, ödənişləri həyata keçirmək heç bir problem yaratmır, vətəndaş həmin vəsait üzrə də kompensasiya alacaq.
- Güzəştlər yalnız dollar ilə götürülən kreditlərə aiddir?
- Güzəştlər həm dollar, həm də manatla götürülən kreditlərə aiddir. 17 min manatadək kredit götürmüş vətəndaşlarımız da güzəştlərdən yararlana biləcəklər.
- Kreditə görə ödənilən kompensasiya devalvasiya məbləğindən daha çoxdursa, vətəndaş kompensasiyanı necə alacaq?
- Bu zaman vətəndaşın adına bank hesabı açılacaq və vəsait həmin hesaba köçürüləcək. Vətəndaş isə həmin hesabdan pulunu nağdlaşdıra biləcək.
- Hansı halda vəsait banka və hansı halda vətəndaşa ödəniləcək?
- Kompensasiya məbləği hesablanacaq. Qalıq borc bağlandıqdan sonra qalacaq əlavə məbləğ vətəndaşa ödəniləcək. Məsələn, borc qiymətləndirildikdən sonra vətəndaşa ödəniləcək kompensasiya 4 min dollar təşkil edirsə, bu zaman onun min dollar borcu qalır. Nəticədə 3 min dollar vətəndaşın bank hesabına ödənilir, qalan min dollar ilə kredit bağlanır.
- Avro və ya rubl ilə götürülən kreditlərə güzəşt şamil olunacaqmı?
- Məbləği 10 min dollardan çox olmayan bütün xarici valyutada olan kreditlərə güzəşt şamil olunacaq. Bu baxımdan, rubl ilə kredit götürənlər də bu imkandan yararlana biləcəklər.
- Bank olmayan kredit təşkilatlarından kredit götürən vətəndaşlarımıza kompensasiya veriləcəkmi?
- Bütün növ kredit qurumlarından kredit alan vətəndaşlarımız bu güzəştlərdən faydalana biləcək.
- Kompensasiyadan sonra kredit bocu qalanlar borclarını necə qaytaracaqlar?
- Bunu daha aydın bir misalla izah edim: Məsələn, qiymətləndirmədən sonra vətəndaşın kredit qalığı 6 min dollardırsa, bu zaman onun kompensasiya məbləği 4 min dollar olacaq. Bu zaman həmin kredit üzrə 2 min dollar borc qalır. Həmin borc manata çevrilir. Bu zaman qalıq borc 3.4 min manat olur. Bu borcu ödəmək üçün vətəndaşa 1 ili faizsiz və qalan illəri 1 faiz olmaqla 5 illik kredit verilir, yeni ödəniş cədvəli tutulur və o zaman aylıq ödənişlər kəskin azaldılır. Yəni faktiki olaraq qalıq borca faiz hesablanmır. Vətəndaşın ödəniş edə bilməsi üçün müddət uzadılır.
- Ödəniş ediləcək vətəndaşlarımızın siyahısı və kompensasiya məbləği nə zamanadək bəlli olacaq?
- Fərmana əsasən, fiziki şəxslərin siyahısını və hər bir fiziki şəxsə ödəniləcək vəsaitin məbləği 45 gün müddətində müəyyən ediləcək. Bu isə o deməkdir ki, ən gec aprelin ortasınadək hər bir vətəndaş alacağı kompensasiya məbləği barədə məlumatlandırılacaq.
- Vətəndaşlar kompensasiyanı nə zaman ala biləcəklər?
- Fərmana əsasən, ən gec mayın 28-dək bütün kompensasiyalar ödəniləcək.
