Xalid Məmmədov, Sputnik Azərbaycan
BAKI, 9 iyul — Sputnik. "Mingəçevirdəki "Azərbaycan İstilik Elektrik Stansiyası" MMC-nin (İES) yarımstansiyalarından birində baş vermiş qəza ilə əlaqədar yaradılmış Dövlət Komissiyasının ilkin rəyinə görə, "Azərbaycan İstilik Elektrik Stansiyası" texniki cəhətdən "qocalıb". İES-ə əlavə vəsaitin, investisiya cəlb edilməsinin bir xeyri yoxdur".
Bunu Sputnik Azərbaycan-a açıqlamasında enerji məsələləri üzrə ekspert Zəfər Vəliyev deyib. O bildirib ki, həmçinin, Azərbaycanın elektrik enerjisinə olan təminatını bir İES üzərində qurmaq yanlış addımdır, baxmayaraq ki, "Azərenerji" Açıq Səhmdar Cəmiyyəti (ASC) bəyan edib ki, ölkənin kifayət qədər enerji istehsal gücləri mövcuddur.
"İstənilən fors-major şəraitdə enerji təminatında hər hansı bir problem yoxdur. Amma Mingəçevirdə baş vermiş qəzadan sonra ortaya çıxdı ki, "Azərenerji" ASC-nin indiyədək ölkənin dayanıqlı enerji təminatı ilə bağlı verdiyi bəyanatların hamısının quru sözdən ibarətdir. Təhlükəsizlik tədbirlərinin həyata keçirilməməsi ucbatından böyük qəza baş verib" — deyə Vəliyev bildirib.
Ekspertin fikrincə, Mingəçevirdə baş vermiş qəzadan sonra respublikanın üç sənaye şəhərinin – Bakı, Gəncə və Sumqayıtın, 20-dən çox rayonun, demək olar ki, iflic vəziyyətinə düşməsi o deməkdir ki, indiyədək ölkənin enerji təminatı təkcə Mingəçevirdəki İstilik Elektrik Stansiyasının üzərinə düşüb: "Son 15 ildə ən böyük həcmlərdə investisiyalar məhz ölkənin energetika sektoruna, yəni, "Azərenerji" ASC-yə yönəldilib. Bu vəsait yeni elektrik stansiyaların tikintisinə, enerji infrastrukturunun qurulmasına, yenilənməsinə yönəldilib. Bu da ortalama 5 milyard dollar civarındadır. Bunun qarşılığında əgər "Azərenerji" ASC Azərbaycanın dayanıqlı enerji təhlükəsizliyini təmin edə bilmirsə, deməli, bu sahədə kifayət qədər boşluqlar var".
Z.Vəliyev vurğulayıb ki, Bakı və Sumqayıtda 1 ildə ölkədə istehsal edilən elektrik enerjisinin 45 faizini istehsal etmək gücündə olan elektrik stansiyaları mövcuddur: "Belə olan təqdirdə nə üçün Bakı və Sumqayıtda 1 sutkadan çox elektrik enerjisinin kəsilməsi müşahidə olundu? Deməli, "Azərenerji" ASC illərlə öz fəaliyyətini effektiv idarəetmə metodları üzərində qurmayıb".
"Digər tərəfdən, enerjinin paylanmasında və idarə edilməsində çox ciddi nöqsanlar var. "Azərenerji" ASC-nin prezidenti Etibar Pirverdiyev öz fəaliyyətində çox ciddi nöqsanlara yol verib. Eyni zamanda Azərbaycanda alternativ enerji mənbələrinin inkişafı ilə bağlı xüsusi proqram həyata keçirilir. Hanı bunlar? Heç biri yoxdur, kağız üzərində qalıb" – həmsöhnətmiz qeyd edib.
Ekspertin qənaətincə, bu qəzanı adi hadisə kimi qiymətləndirməməliyik: "Bir neçə saatlıq elektrik enerjisinin kəsilməsi ölkə iqtisadiyyatına milyonlarla dollar ziyan vurub. Neft emalı müəssisələri bir sutkaya yaxın fəaliyyətlərini dayandırıb. Sumqayıtdakı neft-kimya zavodları, "Azərsu" ASC-nin təmizləyici qurğuları, nasosxanalar fəaliyyətlərini dayandırıb. Ərzaq təminatından tutmuş, istehsal sahələrinədək çox ciddi itkilər olub. Bundan sonra bu məsələlərlə bağlı ciddi tədbirlər görmək lazımdır".
"Azərbaycan müharibə şəraitində olan ölkədir. Onun enerji təminatı birinci məsələ olmalıdır. Ona görə də bu sahədə çox ciddi nöqsanlar var və onlar aradan qaldırılmalıdır" — deyə Z.Vəliyev əlavə edib.
Qeyd edək ki, iyulun 3-də "Azərbaycan İstilik Elektrik Stansiyası" MMC-nin yarımstansiyalarından birində cərəyan transformatorunda qəza baş verib. Bununla əlaqədar Bakı və Gəncə şəhərləri də daxil olmaqla, respublikanın 39 şəhər və rayonunun elektrik enerjisi ilə təminatında fasilə yaranıb. Təxirəsalınmaz tədbirlərin həyata keçirilməsi nəticəsində bir neçə saatdan sonra elektrik enerjisi ilə təminat, əsasən, bərpa olunub.
İyulun 4-də İES-in fəaliyyətində yenidən problem yaranıb və ölkənin böyük bir hissəsinə elektrik enerjisinin verilişi dayandırılıb.
Baş vermiş hadisənin səbəblərini araşdırmaq və nəticələrini aradan qaldırmaq məqsədi ilə Dövlət Komissiyası yaradılıb. Hazırda Komissiya araşdırma aparır. Proses prezident İlham Əliyevin şəxsən nəzarətindədir.
