BAKI, 6 dekabr — Sputnik. Ümumrusiya İctimai Rəyi Öyrənmə Mərkəzi (ÜİRÖM) 2010-cu ildən başlayaraq sabiq sovet respublikaları ilə bağlı ictimai rəyi öyrənmək üçün ruslar arasında sorğu keçirir.
Respondentlərə hər il eyni suallar verilir: onlar hansı ölkəni daha uğurlu və sabit hesab edirlər, hansı ölkəni Rusiya Federasiyasının daha etibarlı tərəfdaşı sayırlar, hansı ölkədə rusdilli əhalinin hüquqları təmin olunub, liderlərdən hansı daha etibarlıdır.
Sputnik Azərbaycan-ın məlumatına görə, ÜİRÖM-in xüsusi proqramlar direktoru Yelena Mixaylova bildirib ki, son yeddi il ərzində ilk dörd mövqeni Belarus, Qazaxıstan, Ermənistan və Azərbaycan tutur. Prezidentlərin etibarlılıq məsələsində Ermənistan Azərbaycanı izləyir. Rusiyalılar İlham Əliyevi daha etibarlı prezident hesab edirlər.
"Bizim üçün bu ölkələrin liderlərinin mövqeyi çox vacibdir. Rusiyalıların etimadını daha çox Belarus prezidenti Aleksandr Lukaşenko (62%) və Qazaxıstan lideri Nursultan Nazarbayev (56%) qazanıb. Liderlərə münasibət daha çox onların ölkəsi ərazisində yaşayan rusdilli əhaliyə münasibət əsasında formalaşır. Rusdilli əhalinin hüquqlarının nə dərəcədə müdafiə olunması Rusiyaya bəslənən dostluq münasibətinin vacib göstəricisidir" – deyə Mixaylova bildirib.
Sorğularda rusiyalıların etimad bəslədikləri liderlər sırasında 3-cü yerdə Azərbaycan prezidenti İlham Əliyev (12%) və 4-cü yerdə Ermənistan prezidenti Serj Sarkisyan (11%) gəlirlər. Daha sonrakı yeri Moldova prezidenti İqor Dodon (8%) tutur.
Mixaylovanın sözlərinə görə, 17-18 noyabr tarixlərində telefon vasitəsilə keçirilən sorğuda Qırğızıstan prezidenti Almazbek Atambayev 6-ci yeri tutub. Sonrakı yerləri ardıcıl olaraq Türkmənistan prezidenti Qurbanqulu Berdımuhəmmədov (7), Gürcüstan prezidenti Georgi Marqvelaşvili (8), Özbəkistan lideri Şavkat Mirziyayev (9), Tacikistan prezidenti İmoməli Rahmon (10) tutur. Ukrayna prezidenti Pyotr Poroşenko isə rusiyalıların ən çox etibarsız hesab etdiyi liderdir.
Moskva Dövlət Beynəlxalq Münasibətlər İnstitutunun Beynəlxalq Tədqiqatlar Mərkəzinin direktoru Andrey Kazantsevin fikrincə, rusiyalılar arasında Azərbaycan, Ermənistan və Gürcüstanın reytinqi həmin ölkələrin diasporlarının üzvlərinin, Rusiya pasportu daşıyan, amma öz soy-köklərinə, ölkələrinə bağlı olan insanların hesabına yüksəkdir.
Postsovet məkanında ictimai-siyasi prosesləri öyrənmə İnformasiya-analitik Mərkəzinin baş direktorunun müavini İsmayıl Ağakişiyev hesab edir ki, ÜİRÖM-in keçirdiyi sorğuda Azərbaycanın reytinqinin yüksək olması onun "Cənubi Qafqazda şəksiz lider olması" ilə əlaqədardır. “Digər iki Cənubi Qafqaz Respublikasının ÜDM göstəriciləri ümumilikdə Azərbaycanın göstəriciləri qədər deyil" – deyə Ağakişiyev bildirib.
Ekspert bunu həm də rusdilli diaspor nümayəndələrinin Azərbaycanda komfort şəraitdə yaşaması ilə əlaqələndirib. "Azərbaycanda 150 min rus milliyyətindən olan vətəndaş yaşayır. Məktəblərdə və universitetlərdə rus dili tədris olunur. Bu, o deməkdir ki, rus dili bu gün bütün təhsil müəssisələrində işlədilir və Rusiya təmsilçiləri özlərini Azərbaycanda komfortda hiss edə bilərlər. Gələcəkdə də belə hiss edəcəklər, çünki bugünkü birinci sinif şagirdləri böyüyəcək və rus dilini biləcək" — deyə Ağakişiyev əlavə edib.
O, həmçinin qeyd edib ki, bu gün ruslar Qazaxıstana işləməyə daha çox gedirlər, nəinki Belarusa. Ruslar arasında Qazaxıstanın avtoriteti həm də ona görə yüksəkdir ki, Nursultan Nazarbayevin yeritdiyi kurs sayəsində orada çoxsaylı xalqlar yaşayır və milli siyasət olduqca uğurla yürüdülür.
"Bu, uğurlu və düzgün siyasətdir. Biz bu gün Ukraynada baş verənlərə, bir-birinə son dərəcə yaxın olan iki xalqın münasibətlərinə baxanda görürük ki, müqayisədə Qazaxıstanda qazaxlarla rusların, eləcə də digər çoxdilli və mədəniyyətli toplumların uğurla idarə olunması üçün müdrik lider necə davranmalıdır. Xalqlar arasında münasibətlər necə qurulur, ailə mühiti necə yaranır, müxtəlif millətlərdən olan insanlar necə sülh və əmin-amanlıq içində yaşayırlar. Buna Qazaxıstanda, eləcə də Azərbaycanda nail olunub" – deyə Ağakişiyev bildirib.
