BAKI, 21 may — Sputnik. Ötən ay ərzində nikaha daxil olmaq istəyən 9 min 653 nəfər vətəndaşın icbari tibbi müayinəsi həyata keçirilib. Müayinələr zamanı 40 nəfərdə sifilis, 7 nəfərdə QİÇS, 301 nəfərdə talassemiya daşıyıcılığı aşkar edilib.
Mütəxəssislərə görə, gənclər arasında zöhrəvi və infeksion xəstəliklərin artmasının bir çox səbəbləri var. Əsas səbəblərdən biri isə çoxpartnyorlu cinsi həyatdır.
Sosioloq Əhməd Mansurov Sputnik Azərbaycan-a açıqlamasında bildirir ki, zöhrəvi xəstəliklərə daha çox çoxpartnyorlu şəxslər yoluxur: "Elə şəxslər var ki, müxtəlif insanlarla əlaqədə olur və bu əlaqələr çox zaman qorumasız baş verir. Bu da gənclər arasında müxtəlif infeksion, zöhrəvi xəstəliklərin yayılmasına səbəb olur".
O, hesab edir ki, yeniyetmələr cinsi münasibətlərin necə qurulmasından xəbərsiz olduqları üçün, çox zaman yanlış insanlarla münasibətlər qururlar: "Bu da xəstəliklərin yaranmasına səbəb olur. Yeniyetmələr, gənclər cinsi həyatı yaşaya-yaşaya öyrənirlər. Onların qorumadan, cinsi xəstəliklərdən, zöhrəvi xəstəliklərdən xəbəri olmur. Yaş artdıqca təcrübə yaranır, ancaq onlar artıq xəstələnmiş olurlar. Zöhrəvi xəstəliklərin yaranması isə çox ani baş verir".
Ə. Mansurovun sözlərinə görə, bəzən gənclər heç xəstə olduqlarının fərqində də olmurlar: "Bəzən isə eqoizmlə xəstəliyi başqasına keçirməyə çalışırlar. Buna görə də gənclərə cinsi münasibətlər öyrədilməldiir. Onları başa salmaq lazımdır ki, qorumasız cinsi əlaqə sağlamlıq üçün təhlükəlidir. Acınacaqlısı budur ki, gənclər ancaq rəsmi nikaha girən zaman müayinə edilirlər. Vaxtında müayinə olunmamaq isə xəstəliklərin yayılmasına səbəb olur".
Psixoloq Rafiq Allahverdiyev isə Sputnik Azərbaycan-a açıqlamasında bildirib ki, ağır və yoluxucu xəstəliyə yoluxan insanların psixologiyası dəyişkən olur: "İnsanlar öz xəstəliklərini bildikləri ilk zamanlarda qoxuya düşürlər, ölüm barədə düşünməyə və bu xəstəliyi daha dərindən araşdırmağa başlayırlar. Müəyyən nəticələr əldə edildikdən sonra isə başa düşürlər ki, xəstəlik sağalan deyil, ömrün sonuna kimi davam edəcək. Bundan sonra xəstədə eqoizm əmələ gəlir".
"Çox zaman belə xəstələr xəstəliyini başqalarına keçirmək üçün daha çox çalışırlar. Onların intim münasibətlərinin, partnyorlarının sayı artır. Və özləri bilə-bilə xəstəliklərini başqalarına yaymağa çalışırlar" — R. Allahverdiyev bildirir.
Onun dediyinə görə, belə xəstələrdə yoluxdurma psixologiyası daha çox inkişaf etmiş olur: "Niyə mən xəstəyəm, o sağlam" düşüncəsi ilə hərəkət edən xəstələr hər bir üsulla xəstəliyi yaymağa çalışırlar. Buna görə də, tərəf müqabili seçən zaman diqqətli olmaq, ani münasibətlərdən qaçmaq lazımdır. Bəzən bir anlıq həzz ömür boyu əzab çəkməyə səbəb ola bilər".
Hüquqşünas Fərid Həmidlinin Sputnik Azərbaycan-a verdiyi məlumata görə, Cinayət Məcəlləsinin 139-cu maddəsi zöhrəvi xəstəlikləri yayma ilə bağlı məsuliyyət nəzərdə tutur: "Son zamanlar gənclər çoxpartnyorluluğa üstünlük verirlər. Bu da müxtəlif cinsi və zöhrəvi xəstəliklərin yayılmasına səbəb olur. Ancaq özündə zöhrəvi xəstəliyin olduğunu bildiyi halda, müxtəlif insanlarla cinsi əlaqədə olmaq, xəstəliyi yaymaq Cinayət Məcəlləsinin müvafiq maddələri ilə tənzimlənir".
"Məcəllənin 139-cu maddəsində deyilir ki, özündə zöhrəvi xəstəlik olduğunu bilən şəxsin bu xəstəliyi başqa şəxsə yoluxdurması iki min beş yüz manatdan beş min manatadək miqdarda cərimə və ya iki ilədək müddətə islah işləri və ya iki ilədək müddətə azadlıqdan məhrum etmə ilə cəzalandırılır" — hüquqşünas əlavə edir.
Həmidli deyir ki, eyni əməlləri iki və daha artıq şəxsə və yetkinlik yaşına çatmayanlara qarşı törədənlər dörd ilə qədər azadlıqdan məhrum edilə bilər: "Düzdür, zöhrəvi xəstəliyi yoluxdurandan sonra kiminsə azadlıqdan məhrum edilməsi heç nəyi dəyişmir. Amma bu cəzalar insanların daha diqqətli olması üçün nəzərdə tutulub".
Mütəxəssisin sözlərinə görə, Cinayət Məcəlləsində AİDS-ə yoluxdurma halı da nəzərə alınıb: "Məcəllənin 140-cı maddəsində qeyd edilir ki, bilə-bilə başqa şəxsi insan immunçatışmazlığı virusu ilə yoluxma təhlükəsi qarşısında qoyma iki ilədək müddətə islah işləri və ya iki ilədək müddətə azadlığın məhdudlaşdırılması və ya bir ilədək müddətə azadlıqdan məhrum etmə ilə cəzalandırılır. AİDS-ə yoluxmasını bilən şəxsin bu xəstəliyi başqa şəxsə yoluxdurması iki ildən beş ilədək müddətə azadlıqdan məhrum etmə ilə cəzalandırılır. AİDS-ə yoluxmasını bilən şəxsin bu xəstəliyi iki və ya daha çox şəxsi və ya yetkinlik yaşına çatmayan insanı immun çatışmazlığı virusu ilə yoluxdurma beş ildən səkkiz ilədək müddətə azadlıqdan məhrum etmə ilə cəzalandırılır".
