BAKI, 12 may — Sputnik. "Səadət sarayı"nın yerləşdiyi Murtuza Muxtarov küçəsi (keçmiş Poluxin küçəsi) Bakının ən qədim və maraqlı guşələrindən biridir. Bu kiçik ərazidə xeyli memarlıq abidələri var və onlardan biri də xalq arasında "un kralı" adı ilə daha məşhur olan Ağabala Quliyevin evidir.
Hazırda bu binada Azərbaycan Memarlar İttifaqı yerləşir. Ev dərhal insanın diqqətini cəlb edir. Zamanın izləri onun əzəmətini gizlədə bilməyib. Bina 1899-cu ildə polşalı arxitektor Yevgeni Skibinski tərəfindən milyonçu Quliyevin şəxsi sifarişi ilə Şirvanşahlar sarayının memarlıq üslubunda tikilib. Onun interyeri üzərində məşhur rus rəssamı Vladimir Durov işləyib.
Quliyev zamanında Qafqazdakı bütün zavodların sahibi olub. Onun Stavropolda, Georgiyevdə xüsusi mülkiyyəti var idi. Bakı-Batumi neft kəmərinin tikintisi üzrə cəmiyyətə rəhbərlik edib. Bir neçə dəfə Bakı şəhər Dumasına qlasnı seçilib. O vaxtlar Bakının həyatında elə bir hadisə olmayıb ki, Quliyev orada iştirak etməsin. Bu gün isə "un kralı"nın həyatını tayı-bərabəri olmayan bu ev xatırladır. Bu bina mübaliğəsiz olaraq memarlıq şedevridir.
Bu günlərdə sosial şəbəkələrdə belə bir həyəcanlı xəbərlər dolaşdı ki, Bakının "Sovetski" məhəlləsi kimi məşhur olan mərkəzi hissəsində təmir-tikinti işləri aparılarkən təkcə yaşayış binaları deyil, Nazirlər Kabinetinin sərəncamı ilə qorunan tarixi abidələr siyahısından çıxarılmış tarixi memarlıq abidələri də sökülüb. Onlardan biri də Ağabala Quliyevin evidir.
Bu informasiyanın nə dərəcədə doğru olduğunu müəyyənləşdirmək üçün Sputnik Azərbaycan-ın əməkdaşı araşdırmaya başlayıb.
Mədəniyyət və Turizm Nazirliyi yanında Mədəni İrsin Qorunması, İnkişafı və Bərpası üzrə Dövlət Xidmətindən bildiriblər ki, Ağabala Quliyevin Murtuza Muxtarov, 24 ünvanındakı evi Azərbaycan Respublikası ərazisindəki dövlət tərəfindən qorunan tarixi və mədəni daşınmaz abidələr siyahısına daxil deyil.
"Azərbaycanın Nazirlər Kabineti 2001-ci ildə qorunan abidələrin yeni siyahısını tərtib edib. Oradan bir çox tarixi binalar və qurğular çıxarılıb. Bu evin adı da yeni tərtib edilən siyahıya daxil edilməyib" – deyə Dövlət Xidmətindən bildiriblər.
Məlum olub ki, Quliyevin evi artıq çoxdandır tarixi abidə sayılmır. Bu isə o deməkdir ki, onu dəyişikliyə məruz qoymaq, ya da Sovetski küçəsindəki digər evlər kimi dağıtmaq olar.
Sözügedən binada yerləşən Azərbaycan Memarlar İttifaqından isə Sputnik Azərbaycan-a bildiriblər ki, bu barədə söz-söhbətlər artıq bir neçə aydır davam etsə də, həqiqətə uyğun deyil.
"Sizə düzgün məlumat verməyiblər. Çünki Ağabala Quliyevin evi bizim ölkə ərazisində dövlət tərəfindən qorunan tarixi və mədəni irs siyahısına daxildir. Bununla əlaqədar olaraq da, sökülə bilməz" – deyə Memarlar İttifaqından bildirib.
Onlar qeyd ediblər ki, bu evin sökülməsi ilə bağlı hər hansı fərman olmayıb. Ona görə də, başa düşmürlər ki, MN yanında Dövlət Xidmətindən niyə yanlış məlumat veriblər.
Memarlar İttifaqından onu da bildiriblər ki, yaxın zamanlarda binada bərpa işləri aparılacaq və onun keçmiş görünüşü saxlanılacaq.
Bu dolaşıq vəziyyətə aydınlıq gətirmək üçün Sputnik Azərbaycan Sovetski küçəsində yerləşən binaların sökülməsi ilə məşğul olan Yasamal rayon İcra Hakimiyyətinə müraciət edib. Amma təəssüf ki, iki iş günü ərzində sözügedən dövlət orqanına ünvanladığımız sorğuya, etdiyimiz zənglərə heç kim cavab verməyib.
Belə olan təqdirdə, Ağabala Quliyevin məşhur evinin taleyi ilə bağlı birmənalı söz demək çətindir. Onu sökəcəklər, ya yox, bunu zaman göstərəcək. Əlavə olaraq, kim ki, indiyə qədər bu möhtəşəm binanı gedib görməyib, onlara həmin binaya gedib baxmağı tövsiyə edirik. Çünki sabah artıq gec ola bilər.
