Qələm - Sputnik Azərbaycan
TƏHLİL
Sosial-iqtisadi, ictimai-siyasi, mədəniyyət, idman və digər sahələrə aid aktual təhlillər

Türkiyəyə qarşı ABŞ-İran gizli planı?

© REUTERS / StringerTürkiyə Silahlı Qüvvələrinə məxsus tanklar "Fırat Kalkanı" adı verilən əməliyyat çərçivəsində Suriya ərazisinə girib
Türkiyə Silahlı Qüvvələrinə məxsus tanklar Fırat Kalkanı adı verilən əməliyyat çərçivəsində Suriya ərazisinə girib - Sputnik Azərbaycan
Abunə olmaq
"Bu iki ölkə Ankaranın bölgədəki kürdlərə və sünnilərə hamilik etməsini xoşlamır və bölgədəki ağırlığını həzm edə bilmir"

BAKI, 6 okt- Sputnik. İraqda şiə milis dəstəsi kimi fəaliyyət göstərən "Haşdi Şabi" təşkilatının təmsilçisi Əl-Kilabi, İraqın şimalındakı türk əsgərlərinə qarşı vuruşacaqlarını bildirib. Sputnik Timeturk-ə istinadən xəbər verir ki, o, bu barədə İraqın "Rudaw" telekanalına açıqlama verib.

Amerikalı polkovnik-leytenant Con Dorrian - Sputnik Azərbaycan
ABŞ: "Türk ordusunun İraqdakı varlığı qanunsuzdur"

Əl-Kilabi Mosuldaki türk əsgərlərini "işğalçı" adlandırıb və onları mərkəzi İraq hökumətinin dəvət etmədiyini deyib: "İraqın şimalında olan Türkiyə qoşunu işğalçıdır və İraq hökuməti tərəfindən dəvət edilməyib. Əgər türklər orada qalmağa davam etsələr, İŞİD-lə döyüşdüyümüz kimi, onlara qarşı da savaşarıq".

Digər tərəfdən, İraq parlamentinin üzvü Əhməd əl-Cuburi, türk əsgərlərinin ölkədən çıxarılması üçün hökuməti təcili addımlar atmağa çağırıb. O, baş nazir əl-Abadini BMT Təhlükəsizlik Şurası və Ərəb Liqasını təcili toplamağa səsləyib.

Parlamentin kürd əsilli millət vəkili Arafat Kərim isə rəsmi Bağdadın Türkiyəyə qarşı siyasətini sərt tənqid edib: "Madam ki, doğru etdiyinizi düşünür və türk ordusunu işğalçı adlandırırsınız, o zaman ayrı-seçkilik etmədən, İraqın daxili işlərinə qarışan bütün ölkələri bu torpaqdan çıxarın".

Kərim sözlərinin davamında deyib: "Niyə digər ölkələrdən, məsələn Bağdada qədər gələn İrandan söz açılmır? Niyə sadəcə Türkiyədən bəhs edilir? Çünki niyyət təmiz deyil. Bir tərəfi pisləyərək, o biri tərəfi gözdən gələ bilməzsiniz".

Xatırladaq ki, İraqdakı Amerikan hərbi qüvvələrinin komandanı Con Dorrian da dünənki açıqlamasında türk ordusunun İraqdakı fəaliyyətini qanunsuz adlandırmışdı. Amerikalı hərbçi türk əsgərlərini rəsmi Bağdad hökumətinin çağırmadığını, bu səbəblə də rəsmi Ankaranın öz qüvvələrini İraqdan çıxarmalı olduğunu deyib.

Mövzunu Sputnik üçün şərh edən, türkiyəli jurnalist-yazar, politoloq Ömər Dinçər deyib ki, həm Qərb bloku, həm də İran Türkiyəni İraq və Suriyadakı proseslərdən uzaq tutmağa çalışır: "Son bir neçə ildir ki, Yaxın Şərqdə, xüsusilə də İraq və Suriyada çirkli oyunlar gedir. Bu oyunu Qərbin qurduğu aşkardır. Məqsəd dünya xəritəsində dəyişikliklər etmək və güc balansını yeniləməkdir. Məsum sivillərin həyatlarını itirdiyi bu çirkli planlara təəssüflər olsun ki, bəzi müsəlman ölkələr və təşkilatlar da sonradan daxil oldular. Bölgədə məzhəb və etnik anlayış üzərindən xəritələr cızılmağa başlanıb".

© Photo : STRTürkiyəli politoloq Ömər Dinçər
Türkiyəli politoloq Ömər Dinçər - Sputnik Azərbaycan
Türkiyəli politoloq Ömər Dinçər

"Sanki ABŞ və İran bağlı qapılar arxasında razılığa gəlib. Vaşinqton İraq və Suriyanın şimalında böyük bir kürd dövləti yaratmaq qarşılığında İrana İraqın daxili işlərinə müdaxilə etməyə, hətta Bağdada qədər irəliləməyə imkan verib. Bir sözlə, sünni Türkiyə ilə sünni ərəb dövlətləri arasına şiə koridoru çəkilmək istənilir", — Dinçər bildirib.

Onun fikrincə, bu razılığın əsas gizli tərəfi isə, Türkiyəni bütün oyunlardan uzaq tutmaqdır: "Yəni rəsmi Ankaranı Yaxın Şərq masasından kənarlaşdıraraq, Suriya və İraqda istədiklərini etməyə çalışırlar. Türkiyə isə, olub-bitən hər şeyin fərqindədir və bu səbəblə də həm Suriyada, həm də İraqda öz hərbi varlığını ən geniş formada nümayiş etdirir və bu, belə də davam edəcək".

Türkiyədə yaşayan azərbaycanlı politoloq Orxan Qafarlı isə Sputnik-ə açıqlamasında deyib ki, İraqdakı amerikalı generalın açıqlamasını Ağ Evin mövqeyi kimi dəyərləndirmək düzgün deyil: "Bəli, amerikalı general türk əsgərlərini rəsmi Bağdadın çağırmadığını deyib və türk ordusunun geri çəkilməli olduğunu bildirib. Bu, onun şəxsi fikridir. Mən düşünmürəm ki, Vaşinqton bu bəyanatın arxasında dursun. Çünki, ilk növbədə Türkiyə NATO dövlətidir. Həm də, amerikan əsgərləri İraqda hansı fəaliyyəti yürüdürsə, türk əsgərləri də onu edir. Bölgəni terrorçulardan təmizləməyə çalışır".

© Photo : Orxan Qafarlının şəxsi arxivindənOrxan Qafarlı
Orxan Qafarlı - Sputnik Azərbaycan
Orxan Qafarlı

 

"Böyük ehtimalla bu gün Ağ Evdən amerikalı generalın bəyanatı ilə bağlı rəsmi şərh veriləcək. Obama administrasiyası çalışacaq ki, general Con Dorrianın dediklərini bir az yumuşaltsın", — siyasi şərhçi vurğulayıb.

O. Qafarlı Bağdad və Tehran hökumətlərinin türk ordusunu nə üçün İraqda görmək istəməmələrini isə belə izah edib: "Həm İran, həm də İraq Türkiyənin bölgədəki kürdlər və sünnilərə hamilik etməsini xoşlamır. Hər iki ölkə rəsmi Ankaranın bölgədəki ağırlığını həzm edə bilmir. İraqın şimalındakı kürd muxtariyyətinin, yəni Barzani hökumətinin orada qalmasının əsas qarantı Türkiyədir. Türkiyə oradan əl çəksə, İraq və İran bəzi qruplarla, əsasən də şiə milis dəstələri ilə Bərzanini devirmək üçün əlindən gələni edəcək".

Xəbər lenti
0