BAKI, 22 iyul — Sputnik. Azərbaycan mətbuatı 141 ildir yol gəlir. Əsası Həsən bəy Zərdabi tərəfindən qoyulmuş "Əkinçi" qəzeti milli mediamızın ilk qaranquşu hesab edilir. Onun yaranmasından ötən illərdə Azərbaycan mediası çox keşməkeşli yollardan keçib.
Bu gün hamını milli mediamızın gələcəyi narahat edir: Azərbaycan mediası hara gedir? Sputnik bu sualla Azərbaycanın tanınmış media mənsublarına müraciət edib.
"Yeni nəsil" Jurnalistlər Birliyinin sədri Arif Əliyev deyib ki, hazırda dünyada qloballaşma bütün sahələrindən əvvəl mediada gedir: "Azərbaycan mediasının da bu günü və gələcəyi dünya mediasının xətlərindən kənarda ola bilməz. Azərbaycan dünya üçün qapalı bir dövlətə çevrilməsə, bizim mediamız qlobal proseslərdən kənarda qala bilməz. Hazırki neqativ tendensiyaya baxmayaraq, Azərbaycanın on-line mediasının inkişafı onu göstərir ki, mediamız getdikcə inteqrasiya prosesinə daxil olacaq".
Onun fikrincə, Azərbaycan mediasında xarici kapital tədricən mühüm rol oynamağa başlayacaq: "Bu gün qanunvericilik bunu məhdudlaşdırır. Amma qonşu ölkələrin, post-sovet məkanının təcrübəsi, qloballaşma prosesinin istiqaməti onu göstərir ki, bu, yaxın zamanlarda qaçılmaz olacaq".
O qeyd edib ki, mediada çox böyük inkişaf yolu keçən "Guardian"dan (Böyük Britaniyada nəşr olunan The Guardian qəzeti —red.) tutmuş almanlara qədər nəhəng investorlar Azərbaycan mediasına maraq göstərirdilər: "Hazırda xarici investorların Azərbaycanın media sahəsinə investisiya qoyması çətindir. Çünki bizim ölkədə hesab edilir ki, mediaya kənardan müdaxilə ideoloji müdaxilə deməkdir".
"Hələ də Azərbaycanda mediaya KİV, informasiyalı cəmiyyətin özəyi kimi deyil, ideoloji maşın kimi baxılır. Bu düşüncə tərzi o qədər köhnəliyin qalığıdır ki, inkişafa mane olur. Onun tədricən aradan qalxacağına şübhə yoxdur. Biz gəlib o yerə çıxacağıq ki, adamlar medianın ideologiya yox, informasiyalı cəmiyyətin əsası olduğunu başa düşəcəklər", — A. Əliyev bildirib.
"Dünya mediasında Azərbaycan mediasının yeri haradadır?" — sualına cavabında isə ekspert deyib: "Biz dünyadan geri qalmamışıq, biz hətta 90-cı illərdəki özümüzdən geri qalmışıq. İstənilən media strukturunun inkişafı onun iqtisadi fəaliyyəti ilə sıx bağlıdır. Çünki iqtisadi fəaliyyətdə dayanıqlıq yoxdursa, müstəqillik yoxdur. Amma dünyada gedən tendensiyalarla müzakirə etsək, Azərbaycan mediası nə geridədir, nə də irəlidə, yandadır, tamamilə kənarda", — ekspert vurğulayıb.
"Biz dünyadan kənarda özümüz üçün hansısa inkişaf yolu seçmişik. Bunun aradan qalxması üçün bizə zaman lazım olacaq. Amma dünyada elə qlobal proseslər gedir ki, ondan kənarda qalanlar ancaq əziləcəklər. Sonra məcburən o proseslərin içinə daxil olacaqlar. Bunu vaxtında edənlər, qabağa düşəcəklər", — o, əlavə edib.
"İki sahil" qəzetinin baş redaktoru Vüqar Rəhimzadə isə Sputnik-ə deyib ki, mediamız zaman baxımından uğurlu inkişaf dövrünü yaşayır: "Millətin maariflənməsi, yeni təfəkkürün formalaşması, ölkəmizlə bağlı həqiqətlərin dünyaya çatdırılması baxımından bu gün Azərbaycan mediası böyük məsafə qət edib. Hazırda hər kəs öz fikrini azad şəkildə ifadə edir".
O, qeyd edib ki, 1993-cü ildə Heydər Əliyevin qayıdışından sonra, Azərbaycan jurnalistlərinə qarşı təzyiqlərə son qoyulub: "1995-ci ildə qəbul olunmuş Konstitusiyada ölkə vətəndaşlarının söz və fikir azadlıqları təsbit olunub. Heydər Əliyevin 6 avqust 1998-ci il tarixli Fərmanı ilə Azərbaycanda senzura aradan qaldırılıb. 1999-cu ildə "Kütləvi informasiya vasitələri haqqında" Azərbaycan Respublikasının yeni qanunu qəbul edilib. Liberal mahiyyət daşıyan bu qanun KİV sahəsindəki fəaliyyətin hər bir şəxs üçün ələçatımlılığını təmin etməklə yanaşı, həm də cəmiyyətdə söz və ifadə azadlığının dərinləşməsinə, ümumən demokratik cəmiyyət quruculuğu prosesinin sürətlənməsinə yönəlib".
"2001-ci ildə Mətbuat və İnformasiya Nazirliyinin ləğvi ilə media üzərində dövlət nəzarətinə tamamilə son qoyuldu ki, bu da azad medianın inkişafına təkan vermiş oldu. Medianın azad olması ilə yanaşı onun iqtisadi sıxıntılardan qurtulması da əsas şərtlərdən biri idi. Prezident İlham Əliyev Heydər Əliyev zamanında əsası qoyulmuş mediaya dövlət qayğısı siyasətini sistemləşdirib, onun qanunvericilik bazasını formalaşdırıb", — deyə V.Rəhimzadə əlavə edib.
O, Prezidentin medianın inkişafı və jurnalistlərə qayğı məqsədilə dünən iki önəmli sərəncam verdiyini xatırladıb: "Bunlardan biri Azərbaycan mətbuat işçilərinin mənzil şəraitinin yaxşılaşdırılması üçün inşa olunan yaşayış binasının tikintisinin davam etdirilməsi məqsədilə Prezidentinin ehtiyat fondundan KİV-in inkişafına Dövlət Dəstəyi Fonduna 3 milyon manatın ayrılmasıdır. Digəri isə KİV-ə birdəfəlik illik maliyyə yardımının ayrılmasıdır. Bütün bunlar milli mediamızın inkişafına yönəlik addımlardır".
Baş redkator hesab edir ki, Azərbaycan mediası müasir dünyada gedən proseslərlə ayaqlaşa, müasir texnologiyaların verdiyi imkanlardan istifadə edərək dünyaya çıxa bilir: "Düşünürəm ki, dövlətin mediamıza göstərdiyi qayğı nəticəsində biz gələcəkdə də Azərbaycanın, milli dövlətçiliyimizin inkişafına, möhkəmləndirilməsinə, ölkəmizlə bağlı həqiqətlərin ictimaiyyətə çatdırılmasına nail olacağıq".
