BAKI, 15 iyul-Sputnik. Bu gün görkəmli rus yazıçısı Antоn Pavloviç Çeхоvun vəfatından 112 il ötür.
Antоn Pavloviç Çeхоv 29 yanvar 1860-cı ildə anadan olub.
Dünya ədəbiyyatının görkəmli nümayəndəsi Lev Tоlstоy Çeхоvun yaradıcılığı haqqında belə deyib: "Əgər bütün rus ədəbiyyatı təsadüf ucbatından yохa çıхsaydı və təkcə Çeхоvun hekayələri qalsaydı, bunlar əsl rus həyatı barədə bütün dünya хalqlarında aydın təsəvvür yaratmaq üçün kifayət edərdi".
Çeхоv dramaturq kimi də klassik rus ədəbiyyatının ən yaхşı nümunələrini yaradıb. O, iхtisasca həkim оlsa da, yazıçı kimi daha böyük şöhrət qazanıb.
O klassik dünya ədəbiyyatının bir neçə ən güzəl nümunələrini yaradıb.
Onun əsərləri dünyanın 100-dən artıq dilinə tərcümə edilib. Onun pyesləri, xüsusilə də "Qağayı", "Üç bacı", "Albalı bağları" əsərləri 100-dən çox dünya teatrında səhnəyə qoyulub.
Onun "Çöl", "Darıxdırıcı tarix", "Duel", "6 №-li palata", "Naməlum adamın hekayəsi", "Kişilər", "Qılaflı adam", "Dərədə","Uşaqlar", "İvanov", "Vanya dayı" əsərləri diqqəti xüsusilə cəlb edib.
Çexov gimnaziya və tələbəlik illərində vərəm xəstəliyindən əziyyət çəkib. 1884-ci ildə onun sağ tərəfdəki ağ ciyərində qanaxma baş verib.
Tədqiqatçılardan biri hesab edir ki, yazıçının həyatında həlledici rolu Saxalinə səyahət oynayıb. O, yolların palçıqlı vaxtı, başdan ayağa islanmış vəziyyətdə, içinə su keçmiş keçə çəkmələrlə min kilometrlərlə yolu atla getmişdi. Yazıçı özü və qohumları onun xəstəliyini məhz bu hadisə ilə əlaqələndirmişdilər.
Vərəm xəstəliyinin daha da güclənməsinə səbəb olan ikinci amil isə yazıçının Yaltadan Moskvaya şəxsi işlərilə bağlı gəlməsi olub.
1904-cü ilin yayında Çexov Almaniyaya kurorta gedir.
Xəstəliyin, öhdəsindən gəlmək mümkün olmayacaq dərəcədə qəflətən güclənməsi səbəbindən yazıçı 1904-cü ilin 15 iyulunda Badenvaylerdə (Almaniya) vəfat edir.
Həyat yoldaşı Olqa Leonardovnanın dediyinə görə, öldüyü gecə Çexov yuxudan oyanaraq ilk dəfə özü onu həkimə aparmağı xahiş edib:
"Sonra o, şampan şərabı istədi. Anton Pavloviç oturdu və bərkdən həkimə almanca dedi (o, alman dilini çox az bilirdi): "Ich sterbe". Sonra tələbələri və mənim üçün rusca təkrar etdi: "Mən ölürəm!" Sonra bokalı götürdü, üzünü mənə çevirdi, özünün qəribə təbəssümü iə gülümsədi və dedi: „Mən çoxdandır şampan şərabı içmirəm…". Sakitcə axıra qədər içdi, yavaşca sol böyrü üstə uzandı və tezliklə əbədi olaraq susdu."
Yazıçının tabutu Moskvaya qatarla "İstridyə"(yeyilən dəniz ilbizi)adı altında gətirilib. Kimsə bunu yazıçını gülünc vəziyyətə qoymaq kimi qiymətləndirib. Lakin nəzərə almaq lazımdır ki, 20-ci əsrin əvvəllərində ancaq bir neçə vaqonda soyuducular mövcud idi. Yay vaxtı ölünü uzaq məsafəyə başqa cür aparmaq olmazdı.
Çexovu 1904-cü ilin 22 iyulunda, Uspenski kilsəsindəki monastr qəbristanlığında, öz atasınını qəbri yanında dəfn ediblər.
