BAKI, 19 apr — Sputnik. "Şimal-Cənub beynəlxalq nəqliyyat dəhlizi çərçivəsində Azərbaycan və İran arasında dəmir yolu körpüsünün inşası çox zəruridir. Azərbaycanın Şimal-Cənub və Şərq-Qərb tranzit daşımaları sahəsində ciddi imkanları var".
Bunu Sputnik-ə açıqlamasında Azərbaycan Dövlət İqtisad Universitetinin dosenti Elşən Bağırzadə deyib. "İranın dəmir yolu şəbəkəsi ilə Azərbaycanın dəmir yolu şəbəkəsinin birləşməsini və Şimal-Cənub nəqliyyat daşımacılığının dəmir yolu üzərindən həyata keçirilməsini uzun müddətdir ki, gözləyirdik", —deyə iqtisadçı bildirib.
Onun sözlərinə görə, dəmir yolu körpüsünün inşası bu ilin sonunadək tamamlanarsa, Azərbaycan üçün böyük perspektivlər açılar: "Bu həm İrandan Rusiyaya yük daşımaları, həm də gələcəkdə İran yükünün də Bakı-Tbilisi-Qars dəmir yolu xətti ilə daşınması üçün perspektivlər açır. Eyni zamanda, müəyyən geosiyasi, geoiqtisadi problemlər həll olunarsa, Rusiyanın da yüklərinin Bakı-Tbilisi-Qars dəmir yolu xətti ilə daşınması üçün imkanlar açır".
E. Bağırzadə bildirib ki, bu ilin sonunadək Bakı-Tbilisi-Qars dəmir yolu da tamamlanacaq: "Bu proses bitdikdən sonra bizim artıq Şərq-Qərb tranzit yükdaşımalarında böyük potensialımız yaranacaq. Düşünürəm ki, Şimal-Cənub nəqliyyat dəhlizi Şərq-Qərb nəqliyyat dəhlizinə heç də alternativ deyil. Əslində müəyyən məqamlarda bir-birilərini tamamlayacaq".
"Azərbaycan və İran arasında dəmir yolunun gəlirləri uzun müddətli olacaq. O istiqamətdə yükdaşımalar tarixən mövcud olub, indi də mövcuddur. Sadəcə müxtəlif vasitələrlə daşınır. Dəmir yolu nəqliyyatının işə düşməsi bu işi daha da sürətləndirəcək və bu da uzun müddət Azərbaycan büdcəsi üçün gəlir deməkdir", —deyə dosent əlavə edib.
Nəqliyyat üzrə ekspert Azər Allahverənov də Sputnik-ə açıqlamasında deyib ki, Azərbaycan və İran arasında dəmir yolu körpüsünün inşası rentabellidir: "Sovet vaxtında da İran ilə Azərbaycanı əlaqələndirən daim işləyən dəmir yolu var idi və kifayət qədər böyük sayda sərnişin və yüklər daşınırdı. Azərbaycan kifayət qədər geostrateji əhəmiyyətli yolda yerləşir".
"Azərbaycan və İran arasında dəmir yolu körpüsünün inşası günün aktuallığı ilə şərtlənir və buna ehtiyac var. Bu, ölkə büdcəsinə böyük gəlirlərin daxil olması deməkdir", —deyə ekspert qeyd edib.
İran Dəmir Yol İdarəsinin rəisi Möhsün Purseyid Ağayi isə, iki ölkə arasında əldə olunan razılığa əsasən, körpünün tikintisinin 2016-cı ilin sonunadək başa çatacağını deyib: "Sevindirici haldır ki, körpünün tikilməsi üçün hazırlıq işləri proqrama uyğun olaraq davam etdirilir. Bu layihənin icrası ilə tranzit yüklərin daşınması hər iki tərəf üçün asanlaşacaq. Layihənin icrasından sonra İranın Bəndər-Abbas limanından Azərbaycan vasitəsilə Rusiyaya yüklər rahatlıqla daşınacaq".
20 aprel 2016-cı il tarixində Azərbaycan Respublikasının Astara şəhərində Astara çayı üzərində dəmiryolu körpüsünün təməlqoyma mərasimi keçiriləcək. Təməlqoyma mərasimindən sonra Azərbaycan Respublikası ilə İran İslam Respublikası arasında iqtisadi, ticarət və humanitar sahələr üzrə Dövlət Komissiyasının həmsədrləri — Azərbaycan Respublikasının İqtisadiyyat naziri Şahin Mustafayevin və İran İslam Respublikasının Rabitə və informasiya texnologiyaları naziri Mahmud Vaezinin iştirakı ilə Azərbaycan-İran nümayəndə heyətlərinin görüşü keçiriləcək. Görüşdə əməkdaşlığın genişləndirilməsi perspektivləri, o cümlədən Şimal-Cənub beynəlxalq nəqliyyat dəhlizinin səmərəliliyinin artırılması istiqamətində görüləcək işlər müzakirə ediləcək.
"Şimal-Cənub beynəlxalq nəqliyyat dəhlizi haqqında Saziş" Rusiya, İran və Hindistan arasında 2000-ci il sentyabrın 12-də Sankt-Peterburq şəhərində imzalanıb və 2002-ci il mayın 21-də qüvvəyə minib. Sonralar Belarus, Bolqarıstan, Ermənistan, Qazaxıstan, Qırğızıstan, Oman Sultanlığı, Tacikistan, Suriya, Türkiyə, Ukrayna Şimal-Cənub beynəlxalq nəqliyyat dəhlizinə qoşulub. Azərbaycan isə bu Sazişə 2005-ci il sentyabrın 20-də qüvvəyə minmiş 948-IIQ nömrəli qanunu ilə qoşulub.
Şimal-Cənub beynəlxalq nəqliyyat dəhlizi haqqında Sazişin depozitarisi İrandır və dəhlizin katibliyi Tehran şəhərində yerləşir. Dəhlizin yaradılmasında əsas məqsəd yük və sərnişin daşımalarının təşkilində nəqliyyat əlaqələrinin səmərəliliyinin yüksəldilməsi, üzv-ölkələrin dəmir yolu, avtomobil, dəniz, çay və hava nəqliyyatı xidmətlərinin beynəlxalq bazarına çıxışına şəraitin yaradılması, beynəlxalq daşımaların həcminin artırılmasına yardım göstərilməsi, üzv-dövlətlərin ərazisi ilə tranzit yük və sərnişin daşımalarında vaxtın qısaldılması və tranzit daşımaların dəyərinin minimuma endirilməsini təmin etmək üçün razılaşdırılmış nəqliyyat siyasətinin həyata keçirilməsi və dəhliz boyunca hərəkət edən nəqliyyat vasitələrinin təhlükəsizliyinin təmin olunmasıdır.
